“Cần dứt khoát chống lại việc sử dụng sai các phương tiện truyền thông”

nannerl · 11/1/24

Trong thời kỳ bùng nổ của các phương tiện thông tin đại chúng, đã giúp kết nối và trao đổi thông tin giữa con người một cách dễ dàng hơn. Tuy nhiên, cũng có nhiều người đã lợi dụng các phương tiện truyền thông để gây ra những hành vi xấu. Vậy phải làm gì để bảo vệ các phương tiện truyền thông không bị lạm dụng?

Ảnh: housewareslive.net

Một hiện trạng khá phổ biến hiện nay, là điển hình cho việc lạm dụng các phương tiện truyền thông, đó là hành vi bắt nạt trên mạng. Theo tổ chức UNICEF, bắt nạt mạng là việc bắt nạt trên các công cụ kỹ thuật số. Nó có thể diễn ra trên phương tiện mạng xã hội, điện thoại di động,…Lặp đi lặp lại hành vi, khiến đối tượng bị nhắm đến sợ hãi, tức giận, hoặc xấu hổ, ví dụ như: Lan truyền những bức ảnh đáng xấu hổ, gửi tin nhắn đe dọa, gửi thông điệp ác ý,…

Các phương tiện truyền thông đang bị lợi dụng một cách triệt để, bằng cách sử dụng những chiến dịch, chiêu trò để khiến người dùng trở nên chìm đắm trong những "món ăn nhanh" - tuy ngon nhưng vô cùng nguy hại, nhằm thương mại hóa.

Điển hình cho hành vi này chính là các video bạo lực, giang hồ mạng hành động "lệch chuẩn" được nhiều người tung hô, hay những phát ngôn phản cảm, hoặc những trào lưu "đồ ăn siêu to khổng lồ", "ăn tươi nuốt sống",...Hàng loạt những điều vô vổ, lệch chuẩn, sai lệch giá trị được phát tán tràn lan khắp nơi.

Có thể nói, "người ta có thể dùng phương tiện truyền thông theo kiểu mà kết quả chỉ là thông tin vô ích và giải trí vô nghĩa; bằng cách này, một người có thể ngăn người khác sống cuộc đời thật". (Docat #44)

Thiết lập các mục tiêu luân lý

Đứng trước hiện trạng các phương tiện truyền thông đang bị lạm dụng như hiện nay. Giáo huấn xã hội của Giáo hội Công giáo yêu cầu “cần dứt khoát chống lại việc sử dụng sai các phương tiện truyền thông”. Do đó, cần thiết lập các mục tiêu luân lý, chấp nhận các chuẩn mực đáp ứng các mục tiêu vì Công ích, và để thăng tiến con người. (x. Docat 45)

Theo nghĩa này, khi sử dụng phương tiện truyền thông, đầu tiên cần tôn trọng phẩm giá con người, và sau đó là tạo mọi điều kiện giúp con người có thể phát triển con người một cách đầy đủ và dễ dàng hơn, và sống cuộc đời của mình một cách "thật" hơn.

Đức Giáo hoàng Bê-nê-đíc-tô XVI nói trong Thông điệp cho ngày Truyền thông thế giới lần thứ 47 năm 2013:

“Chúng ta cần trang bị cho mình khả năng sử dụng các phương tiện truyền thông mới, không phải chỉ để theo kịp thời đại, mà đúng ra, để cho sự phong phú vô hạn của Tin Mừng lan truyền đến trí óc và tâm hồn của tất cả mọi người, nhờ vào những cách thức diễn đạt hiện đại.”

Tóm lại

Phương tiện truyền thông bản chất là không xấu, nhưng rất dễ bị lạm dụng. Khi sử dụng các phương tiện truyền thông, phẩm giá con người là điều buộc phải tôn trọng, không có bất cứ lý do nào có thể bao biện cho hành vi xâm phạm phẩm giá con người. Cần phải lên án mạnh mẽ khi thấy các phương tiện truyền thông bị lạm dụng, đi ngược lại với công ích và các tiêu chuẩn luân lý.

Phải làm gì?

Docat 45: Làm thế nào để bảo vệ các phương tiện truyền thông khỏi bị lạm dụng?

Chúng ta cần dứt khoát chống lại việc sử dụng sai các phương tiện truyền thông. Thị trường cần tự do, nhưng cũng cần thiết lập các mục tiêu đạo đức. Những đơn vị cung cấp các nguồn truy cập thông tin, dịch vụ, và diễn đàn, hơn bao giờ hết cần phải chấp nhận chuẩn mực đạo đức hướng đến ích chung và thăng tiến con người. Sự hạ thấp giá trị của giới tính con người, tệ hại hơn cả là phát tán các tài liệu khiêu dâm trẻ em, là một tội ác nghiêm trọng thách thức những ai có trách nhiệm mà lại làm ngơ. Cũng thế, các dạng thức thuộc hội chứng đám đông mạng hùa nhau quấy rối hay ủng hộ hoặc gây biến động đang tràn lan, do khả năng ẩn danh trên Internet, là không thể chấp nhận. Xét đến mối nguy hại do các công ty như Google, Facebook,... (hay thậm chí do chính quyền) sử dụng sai và lạm dụng thông tin dữ liệu, điều quan trọng là chúng ta không nên tiết lộ trên mạng mọi thứ về bản thân, và không dùng điện thoại thông minh để chụp (hay tự chụp) những kiểu ảnh riêng tư.