Chăn dắt trẻ bán hàng rong: Một hành vi bóc lột, xâm phạm phẩm giá con người

nannerl · 17/12/23

Trẻ em là thành phần yếu thế trong xã hội, dễ bị tổn thương và lợi dụng, chính vì thế, nhiều đối tượng đã có hành vi chăn dắt trẻ em bán hàng rong, nhằm thu lợi bất chính. Điều này vi phạm nghiêm trọng tới quyền và phẩm giá con người.

Hình ảnh trẻ bán hàng rong tại Ngã tư sở (Thanh Xuân, Hà Nội). Ảnh: Luatvietnam.vn

Ngày nay, tại các thành phố lớn hay các địa điểm du lịch, người ta không khó để bắt gặp hình ảnh những em nhỏ, đeo trên người một chiết giỏ đựng món hàng, như tăm bông, kẹo cao su, móc chìa khóa,…liên tục mời gọi khách mua hàng. Đáng nói là, những em nhỏ này đang còn quá nhỏ, thậm chí có đứa chỉ mới 5-6 tuổi.

Thực trạng đáng buồn

Đây là một thực trạng đáng buồn, khi thấy những đứa trẻ đang còn rất nhỏ, phải vất vả mưu sinh kiếm sống trên đường phố. Sẽ là tồi tệ hơn nữa, khi đằng sau những đứa trẻ này có kẻ dụ dỗ, bắt ép, lợi dụng để trục lợi bất chính.

Cơ quan Công an cũng đã nhiều lần bắt giữ, điều tra các đối tượng có hành vi chăn dắt trẻ em bán hàng rong. Theo chia sẻ, các đối tượng thường nhắm tới những trẻ em ở các vùng sâu, vùng khó khăn, gia cảnh nghèo khó và hứa hẹn sẽ tạo công ăn việc làm, ăn uống đầy đủ.

Những đứa trẻ này sau khi trải qua một khóa “tập huấn” bán hàng và nhận giỏ hàng, sẽ được đưa tới những tụ điểm đông đúc người qua lại, mật độ giao thông cao hay địa điểm du lịch theo như định sẵn của những kẻ chăn dắt. Những đứa trẻ này sẽ làm việc dưới sự “giám sát” của những kẻ chăn dắt, nếu có bất cứ hành động nào được cho là lười biếng lập tức sẽ bị nhắc nhở ngay, thậm chí nhiều đứa trẻ còn bị phạt, như bỏ đói, đánh đập, đe dọa,…Toàn bộ số tiền bán được ngày hôm đó sẽ phải nộp lại, đổi lại, những đứa trẻ sẽ được bao ăn, bao ở, có tiền tiêu vặt hàng tháng và được đảm bảo địa bàn hoạt động. Đáng nói là, độ tuổi của những đứa trẻ này thường nằm trong khoảng từ 5-12 tuổi, đa phần đều đã nghỉ học.

Hành vi chăn dắt trẻ em để kiếm tiền thực chất là một hành vi bóc lột, vi phạm quyền con người của những đứa trẻ, cần bị lên án và loại bỏ.

Quyền của trẻ em

Trẻ em được xếp vào nhóm người yếu thế, dễ bị tổn thương, chúng rất dễ bị lợi dụng bởi những kẻ có ý đồ xấu, đi ngược lại với các nguyên tắc luân lý, xâm phạm tới phẩm giá con người. Việc sử dụng lao động trẻ em có thể dẫn tới những tổn hại nghiêm trọng về thể chất và tinh thần của chúng, đồng thời có đầy ắp những rủi ro mà chúng có thể gặp phải trong quá trình mưu sinh ngoài đường như tai nạn, bị đánh đập, bị kỳ thị,…gây nên tình trạng căng thẳng và các vấn đề về sức khỏe, tâm thần.

Ngoài ra, trẻ em có quyền được giáo dục. Việc chăn dắt trẻ em bán hàng rong để kiếm sống đang làm cản trở quá trình học tập, gián tiếp tước đi phương tiện kiếm sống về kinh tế trong tương lai của các em, làm lụi bại, mất đi sự tự do phát triển về tri thức. Bên cạnh đó, một số quyền cơ bản như quyền không bị bạo lực, quyền được tham gia các hoạt động xã hội, quyền được biết và thể hiện ý kiến,…của trẻ cũng bị xâm phạm nghiêm trọng trong quá trình chúng thực hiện công việc.

Nguyên nhân của việc trẻ em phải đi làm sớm được cho là bởi hoàn cảnh nghèo khó của gia đình, buộc trẻ em phải lao động để đóng góp vào thu nhập gia đình, dẫn tới việc bị kẻ xấu lợi dụng. Chính vì lẽ đó, tất cả thành phần trong xã hội, đặc biệt là nhà nước, đều phải cộng tác vào quá trình tạo lập những điều kiện xã hội để mang tới cho mỗi gia đình phương tiện kiếm sống an toàn, để những đứa trẻ có thể dễ dàng đạt tới sự phát triển của bản thân mà không phải lo phần đóng góp trong thu nhập gia đình.

Tóm lại

Hành vi chăn dắt trẻ em bán hàng rong hay bất cứ hình thức lao động nào đều đáng bị lên án cả về mặt pháp luật cũng như về mặt luân lý. Đó là một hình thức bóc lột, vi phạm nhân quyền. Nhà nước, doanh nghiệp hay các tổ chức xã hội đều phải có trách nhiệm trong việc bảo vệ trẻ em khỏi hành vi lao động trẻ em và đảm bảo các quyền cơ bản mà một đứa trẻ đáng được nhận, như được giáo dục, chăm sóc sức khỏe, phát triển toàn diện,…

Phải làm gì?

Docat 47 Khi chúng ta nói về con người, chúng ta muốn nói điều gì?

Với từ “ngôi vị”, chúng ta diễn tả sự thật rằng mỗi người có một phẩm giá bất khả xâm phạm. Con người được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa (→ Imago Dei) (St 1,27). Vì thế con người là thụ tạo duy nhất thể hiện chính Đấng Tạo Hoá trong công trình tạo dựng, và là “sinh vật duy nhất trên trái đất mà Thiên Chúa muốn có mặt, vì lợi ích riêng của chính họ” (GS 24). Vì là một ngôi vị do Thiên Chúa tạo dựng, nên mỗi người không phải là một thứ gì đó, mà là một ai đó, và do đó có giá trị độc nhất. Vì là một ngôi vị nên con người có khả năng nhận biết bản thân và suy ngẫm về chính mình, đưa ra những quyết định tự do, và bước vào mối tương quan với những người khác. Người này cũng được kêu gọi đáp lời Thiên Chúa trong đức tin. Do đó, sự thật con người được tạo dựng theo hình ảnh và giống với Thiên Chúa, có nghĩa là con người luôn có mối liên hệ với Thiên Chúa, và chỉ trong Chúa người đó mới có thể phát triển trọn vẹn tiềm năng làm người của mình.