Đức Giáo hoàng Lêô XIV: Truyền thông cần thúc đẩy hòa bình và giải giới lời nói

[con sóng nhỏ]

Đức Giáo hoàng Lêô XIV gặp gỡ các chuyên gia truyền thông đang tác nghiệp tại Rôma nhân dịp bầu Giáo hoàng, và mời gọi họ phục vụ sự thật và xây dựng hòa bình, nhấn mạnh rằng truyền thông góp phần tạo nên văn hóa của một xã hội.​

Chỉ bốn ngày sau khi được bầu làm Giáo hoàng, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã dành thời gian gặp gỡ những người nam nữ đang hiện diện tại Rôma để đưa tin về cái chết của Đức Giáo hoàng Phanxicô, mật nghị hồng y, và những ngày đầu tiên trong sứ vụ của ngài.
Vào thứ Hai, ngài đã gặp gỡ các chuyên gia truyền thông tại Hội trường Phaolô VI ở Vatican, và bày tỏ lòng biết ơn bằng tiếng Ý vì những nỗ lực không mệt mỏi của họ trong những tuần lễ căng thẳng vừa qua.​

---

Đức Giáo hoàng Lêô XIV chào một người đàn ông có mang theo máy tính với hình quốc kỳ Peru trong buổi gặp gỡ tại Hội trường Phaolô VI ở Vatican. Đức Thánh Cha đã gặp gỡ các đại diện truyền thông ngày 12 tháng 5 năm 2025. (OSV News/Vatican Media)​

​

Thúc đẩy hòa bình​

Vị Tân Giáo hoàng bắt đầu bài phát biểu của mình bằng lời kêu gọi truyền thông hãy là phương tiện xây dựng hòa bình, bằng cách quan tâm đến cách tường thuật về con người và sự kiện.
Ngài mời gọi những người làm truyền thông cổ vũ một kiểu truyền thông khác, một truyền thông “không tìm kiếm sự đồng thuận bằng mọi giá, không dùng lời lẽ gây hấn, không chạy theo văn hóa cạnh tranh, và không bao giờ tách rời việc tìm kiếm sự thật khỏi tình yêu mà chúng ta cần khiêm nhường để tìm kiếm nó.”
“Cách chúng ta truyền thông có tầm quan trọng căn bản,” ngài nói. “Chúng ta phải nói ‘không’ với cuộc chiến bằng lời nói và hình ảnh; chúng ta phải từ chối lối tiếp cận mang tính chiến tranh.”​

Hiệp thông với các nhà báo bị bách hại​

Tiếp đến, Đức Giáo hoàng tái khẳng định sự hiệp thông của Giáo hội với những nhà báo đang bị cầm tù vì dám tường thuật sự thật, đồng thời kêu gọi trả tự do cho họ.
Ngài nói rằng những đau khổ họ phải chịu là lời nhắc nhở thế giới về tầm quan trọng của tự do ngôn luận và tự do báo chí, và nhấn mạnh rằng “chỉ những người được thông tin đúng đắn mới có thể đưa ra những chọn lựa tự do.”​

Phục vụ sự thật​

Đức Giáo hoàng Lêô XIV bày tỏ lòng biết ơn các nhà báo vì sứ mạng phục vụ sự thật, đặc biệt là vì những nỗ lực trình bày dung mạo Giáo hội “trong vẻ đẹp của tình yêu Đức Kitô” suốt thời gian trống tòa vừa qua.
Ngài đánh giá cao việc họ đã cố gắng vượt qua những định kiến và sáo rỗng, để chia sẻ với thế giới “cốt lõi của con người chúng ta là ai.”
Ngài nhấn mạnh rằng thời đại ngày nay đặt ra nhiều vấn đề khó diễn đạt và điều hướng, điều đó đòi hỏi mỗi người trong chúng ta phải vượt qua sự tầm thường.

Đức Giáo hoàng Lêô XIV bắt tay một người trong buổi tiếp kiến các đại diện truyền thông tại Hội trường Phaolô VI, Vatican, ngày 12 tháng 5 năm 2025. Ảnh: Eloisa Lopez/Reuters​

Đối diện những thách đố của thời đại​

“Giáo hội cần phải đối diện với những thách đố mà thời đại đặt ra,” ngài nói. “Tương tự, truyền thông và báo chí cũng không thể đứng ngoài thời gian và lịch sử. Thánh Augustinô từng nhắc nhở: ‘Hãy sống tốt, và thời đại sẽ trở nên tốt. Chúng ta chính là thời đại.’”
Đức Thánh Cha Lêô XIV nói rằng thế giới hiện đại có thể khiến con người lạc lối trong “một mớ ngôn ngữ thiếu yêu thương, đầy tính ý thức hệ hoặc bè phái.”
Ngài mời gọi giới truyền thông đảm nhận sứ mạng dẫn thế giới ra khỏi “tháp Babel” đó, bằng chính lời nói và phong cách truyền thông của mình.

“Truyền thông không chỉ là truyền tải thông tin,” ngài nói, “mà còn là việc kiến tạo văn hóa, tạo nên các môi trường nhân bản và kỹ thuật số, nơi trở thành không gian cho đối thoại và trao đổi.”​

Trí tuệ nhân tạo đòi hỏi trách nhiệm và phân định​

Nhắc đến sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), Đức Giáo hoàng nhận định rằng “tiềm năng khổng lồ” của AI đòi hỏi chúng ta phải có “trách nhiệm và khả năng phân định, để đảm bảo rằng nó được sử dụng cho lợi ích chung và phục vụ toàn thể nhân loại.”

Kết thúc bài phát biểu, Đức Giáo hoàng Lêô XIV nhắc lại Sứ điệp của Đức Giáo hoàng Phanxicô nhân Ngày Thế Giới Truyền Thông Xã Hội 2025:​

“Chúng ta hãy giải giới truyền thông* khỏi mọi thành kiến và hận thù, khỏi cuồng tín và oán giận. Hãy giải giới lời nói, và chúng ta sẽ góp phần giải giới cả thế giới.”​

Nguồn: Vatican News​

[Phailamgi chú thích: “Giải giới truyền thông” (disarm communication) là gì?]

Trong văn kiện của Đức Giáo hoàng, “giải giới truyền thông” (disarm communication) không có nghĩa là ngăn chặn hay làm im lặng truyền thông, nhưng là loại bỏ khỏi truyền thông những “vũ khí” nguy hiểm như định kiến, giận dữ, cuồng tín, ngôn từ công kích và thù ghét. Khi lời nói được “giải giới”, nó không còn làm tổn thương, chia rẽ, mà trở thành nhịp cầu kết nối, chữa lành, kiến tạo hòa bình và đối thoại. Đây là lời mời gọi mạnh mẽ dành cho tất cả chúng ta: hãy sử dụng truyền thông như một khí cụ của tình yêu và sự thật.​

---

Toàn văn bản dịch tiếng Việt HUẤN TỪ CỦA ĐỨC THÁNH CHA LÊÔ XIVGỬI CÁC ĐẠI DIỆN TRUYỀN THÔNG bên dưới phần bình luận

 

[con sóng nhỏ]

HUẤN TỪ CỦA ĐỨC THÁNH CHA LÊÔ XIV
GỬI CÁC ĐẠI DIỆN TRUYỀN THÔNG
Hội trường Phaolô VI
Thứ Hai, ngày 12 tháng 5 năm 2025

​

---

Chào buổi sáng anh chị em, và cảm ơn anh chị em vì sự đón tiếp nồng hậu này! Người ta thường nói rằng nếu người ta vỗ tay ở phần đầu thì cũng không nói lên nhiều điều, nhưng nếu đến cuối mà anh chị em vẫn còn thức và vẫn muốn vỗ tay, thì xin chân thành cảm ơn!

Anh chị em thân mến,
Tôi thân ái chào đón anh chị em, những đại diện truyền thông đến từ khắp nơi trên thế giới. Xin cảm ơn vì công việc mà anh chị em đã và đang thực hiện trong những ngày qua – một thời khắc thực sự đầy ân sủng cho Giáo hội.
Trong Bài giảng trên núi, Chúa Giêsu đã công bố: “Phúc thay ai xây dựng hòa bình” (Mt 5,9). Đó là một mối phúc đặt ra thách đố cho tất cả chúng ta, nhưng cách riêng là dành cho anh chị em, những người được mời gọi xây dựng một lối truyền thông khác: một truyền thông không tìm kiếm sự đồng thuận bằng mọi giá, không dùng lời lẽ công kích, không chạy theo văn hóa cạnh tranh, và không bao giờ tách rời việc tìm kiếm sự thật khỏi tình yêu mà ta phải khiêm tốn dấn thân để truy cầu.

Hòa bình khởi đi từ mỗi người chúng ta: trong cách chúng ta nhìn người khác, lắng nghe người khác, và nói về người khác. Theo nghĩa này, cách chúng ta truyền thông có tầm quan trọng nền tảng: chúng ta phải nói “không” với chiến tranh bằng lời nói và hình ảnh; chúng ta phải từ khước lối tiếp cận mang tính chiến tranh.

Hôm nay, tôi xin một lần nữa khẳng định sự hiệp thông của Giáo hội với những nhà báo đang bị giam giữ vì dám tìm cách nói lên sự thật, và qua lời nói này, tôi cũng tha thiết kêu gọi trả tự do cho họ. Giáo hội nhận ra nơi những chứng nhân ấy – cách riêng là những ai đưa tin giữa vùng chiến sự, ngay cả khi phải hy sinh mạng sống – lòng can đảm của những người bảo vệ phẩm giá, công lý và quyền được biết của con người, bởi chỉ những ai được thông tin đúng đắn mới có thể đưa ra những chọn lựa tự do.

Những đau khổ của các nhà báo đang bị cầm tù ấy chất vấn lương tâm các quốc gia và cộng đồng quốc tế, mời gọi tất cả chúng ta hãy bảo vệ món quà quý giá của tự do ngôn luận và tự do báo chí.

Anh chị em thân mến, xin cảm ơn vì sứ vụ phục vụ sự thật của anh chị em. Trong những tuần qua, anh chị em đã có mặt tại Rôma để đưa tin về Giáo hội – về sự đa dạng nhưng cũng là sự hiệp nhất của Giáo hội. Anh chị em đã hiện diện trong các phụng vụ của Tuần Thánh, và sau đó đã tường thuật nỗi tiếc thương trước sự ra đi của Đức Giáo hoàng Phanxicô – một cái chết xảy ra trong ánh sáng Phục Sinh.

Chính niềm tin vào Chúa Phục Sinh ấy đã đưa chúng ta vào tâm tình của mật nghị hồng y, nơi anh chị em đã làm việc miệt mài suốt nhiều ngày vất vả. Tuy nhiên, ngay cả trong dịp ấy, anh chị em vẫn thành công trong việc kể lại vẻ đẹp của tình yêu Đức Kitô – Đấng quy tụ chúng ta thành một dân tộc duy nhất, dưới sự dẫn dắt của Vị Mục Tử nhân lành.

Chúng ta đang sống trong một thời đại vừa khó định hướng, vừa khó thuật lại. Đó là một thách đố cho tất cả chúng ta – nhưng là một thách đố mà ta không nên trốn tránh. Trái lại, chính hoàn cảnh ấy mời gọi từng người trong chúng ta – trong vai trò và sứ vụ riêng của mình – không bao giờ chấp nhận sự tầm thường.

Giáo hội phải đối diện với những thách đố mà thời đại đặt ra. Cũng vậy, truyền thông và báo chí không thể tồn tại bên ngoài lịch sử và thời gian. Thánh Augustinô đã nhắc nhở chúng ta: “Hãy sống tốt, và thời đại sẽ tốt. Chúng ta chính là thời đại” (Bài giảng 80,8).

Vì vậy, tôi xin cảm ơn anh chị em, vì đã vượt qua những khuôn sáo và định kiến vốn thường được dùng để diễn tả đời sống Kitô hữu và đời sống Giáo hội. Xin cảm ơn anh chị em, vì đã nắm bắt được cốt lõi của con người chúng ta là ai, và đã truyền tải điều ấy đến toàn thế giới qua mọi hình thức truyền thông có thể.

Ngày nay, một trong những thách đố lớn nhất là xây dựng một nền truyền thông có thể đưa chúng ta ra khỏi “tháp Babel” – nơi chúng ta đôi khi bị mắc kẹt, giữa cơn hỗn loạn của những ngôn ngữ thiếu yêu thương, đầy ý thức hệ hay bè phái.

Chính vì vậy, sứ vụ của anh chị em – qua lời nói và cung cách truyền tải – là vô cùng quan trọng. Như anh chị em biết, truyền thông không chỉ là truyền đạt thông tin, mà còn là kiến tạo văn hóa, tạo nên những môi trường nhân văn và kỹ thuật số, nơi trở thành không gian cho đối thoại và trao đổi.

Khi chứng kiến sự phát triển của công nghệ, sứ mạng này lại càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Tôi đặc biệt nghĩ đến trí tuệ nhân tạo – một thực tại mang tiềm năng to lớn – nhưng cũng đòi hỏi tinh thần trách nhiệm và khả năng phân định, để đảm bảo rằng nó được sử dụng cho thiện ích chung, và phục vụ toàn thể nhân loại. Trách nhiệm này thuộc về mọi người, tùy theo tuổi tác và vai trò của mỗi người trong xã hội.

Anh chị em thân mến, trong thời gian tới, chúng ta sẽ còn có dịp hiểu biết nhau hơn. Chúng ta vừa trải qua – có thể nói như vậy – những ngày thật đặc biệt. Và chúng ta đã cùng nhau chia sẻ những ngày ấy qua mọi phương tiện: truyền hình, phát thanh, internet, mạng xã hội.

Tôi chân thành mong ước rằng mỗi người chúng ta đều có thể nói rằng những ngày qua đã hé mở một phần mầu nhiệm của con người, và để lại trong lòng ta một khát vọng về tình yêu và hòa bình.

Chính vì thế, hôm nay tôi xin lặp lại lời mời gọi của Đức Thánh Cha Phanxicô trong Sứ điệp nhân Ngày Thế giới Truyền Thông Xã Hội năm nay:
​

“Chúng ta hãy giải giới truyền thông khỏi mọi thành kiến và oán giận, cuồng tín và hận thù; hãy giải phóng truyền thông khỏi sự công kích. Chúng ta không cần một truyền thông ồn ào và cưỡng bức, mà cần một truyền thông biết lắng nghe và quy tụ những tiếng nói yếu ớt của những người không có tiếng nói. Hãy giải giới lời nói, và chúng ta sẽ giúp giải giới thế giới. Truyền thông biết tự giải giới và có khả năng giải giới giúp chúng ta nhìn thế giới bằng cái nhìn khác, và hành động một cách phù hợp với phẩm giá con người.”​

Anh chị em đang đứng nơi tuyến đầu của việc tường thuật về các cuộc xung đột cũng như những khát vọng hòa bình, về bất công và nghèo đói, và về những việc âm thầm nhưng đầy ý nghĩa mà biết bao người đang âm thầm thực hiện để xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn.

Vì thế, tôi tha thiết mời gọi anh chị em hãy chọn con đường truyền thông vì hòa bình – một cách có ý thức và đầy can đảm.

Xin chân thành cảm ơn anh chị em. Nguyện xin Thiên Chúa chúc lành cho anh chị em!

Dịch: Phailamgi.com
Bản tiếng anh: vatican.va​