Những biến chuyển sau 1 năm Tòa thánh và Việt Nam ký thỏa thuận về Qui chế Đại diện thường trú

[giolanh]

Cách đây đúng một năm (27/7/2023), Tòa thánh Vatican và Việt Nam đã ký thỏa thuận về Qui chế cho Đại Diện Thường trú và Văn phòng Đại diện Thường trú của Tòa thánh tại Việt Nam. Thỏa thuận được ký nhân chuyến thăm Vatican ngày 27/7/2023 của ông Võ Văn Thưởng, Chủ tịch Nước Cộng hòa Xã Hội Chủ nghĩa Việt Nam.​

---

Chủ tịch Nước Việt Nam thăm Vatican ngày 27/7/2023. Ảnh: Reuters​

Những sự kiện đáng nhớ​

Không lâu sau khi Tòa thánh và Việt Nam ký kết thỏa thuận, ngày 8/9/2023, từ Roma, Đức Thánh cha Phanxicô đã gửi tới Giáo hội Công giáo Việt Nam lá thư loan báo về việc ký kết thỏa thuận và kêu gọi mọi thành phần dân Chúa Việt Nam sống mạnh mẽ căn tính của mình "bằng cách đồng hành với sự phát triển của xã hội và đóng góp vào sự phát triển ấy với tư cách là những tín hữu có trách nhiệm và đáng tin."

Sau đó, ngay thềm lễ Giáng sinh, ngày 23/12/2023, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã bổ nhiệm Đức Tổng Giám Mục Marek Zalewski, trước đó là Đại diện Không Thường trú của Tòa thánh tại Việt Nam, làm Đại diện Toà Thánh Vatican thường trú tại Việt Nam.

Ngày 31/1/2024, Đức Đại diện Thường trú đã đến Việt Nam, chính thức đảm nhận sứ vụ và ngài sẽ phải tạm trú tại khách sạn Pan Pacific Hà Nội, trong vòng 1 năm trong lúc chờ Chính quyền Việt Nam chấp thuận nơi Tòa Thánh sẽ đặt văn Phòng Đại diện.

Trước đó, trong chuyến viếng thăm chúc mừng Giáng sinh 2023 ngày 14/12/2023, tại Tòa Tổng Giám mục Huế, ông Võ Văn Thưởng cho biết đã ký thư mời Đức Thánh Cha Phanxicô “Sang thăm Việt Nam để chứng kiến sự phát triển về kinh tế-xã hội và đời sống tôn giáo ở Việt Nam”.

Tuy nhiên, chỉ mấy tháng sau, chiều ngày 20/3/2024, ông Võ Văn Thưởng đã bị buộc phải ngưng tất cả các chức vụ vì bị cho là đã "vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm..."

Cuộc họp lần thứ 11 của Tổ Công tác Hỗn Hợp Việt Nam - Vatican, ngày 17/5/2024 tại Hà Nội. Ảnh: HĐGMVN​

​

Khó khăn vẫn còn phía trước​

Nên biết, để có được bước tiến ngoại giao này, Tòa thánh đã phải kiên trì đối thoại trong hơn 30 năm kể từ chuyến viếng thăm Việt Nam của Đức Hồng y Etchegaray năm 1990, nhất là từ khi thành lập “Tổ công tác hỗn hợp Việt Nam – Vatican” năm 2008, với khoá họp đầu tiên ngày 16-17 tháng 2 năm 2009. Trải qua 10 khóa họp của Tổ Công tác hỗn hợp, Tòa thánh mới có thể bổ nhiệm được một vị Đại diện Thường trú tại Việt Nam.

Tuy nhiên, tại cuộc họp của Ủy ban Công tác Hỗn hợp Việt Nam – Vatican lần thứ 11 diễn ra vào ngày 17/5/2024 tại Hà Nội, nhiều vấn đề đã được hai bên đưa ra trao đổi, trong đó, có các vấn đề Tòa thánh quan tâm như chuyến viếng thăm của Đức Thánh cha, quyền tự do tôn giáo, nhất là nơi đặt trụ sở Văn phòng Đại diện Thường trú… nhưng tất cả dường như tiếp tục rơi vào bế tắc.

Hiện nay, sau hơn nửa năm đến Việt Nam, Đức Tổng Giám mục Marek Zalewski tiếp tục phải tạm cư trú tại Khách sạn Pan Pacific và chưa biết khi nào Tòa thánh mới đạt được thỏa thuận với chính quyền Việt Nam về nơi đặt Văn phòng Đại diện của Tòa thánh tại Việt Nam.​