Phải làm gì khi có người nhà đang thất nghiệp?

[Phù du]

Một câu hỏi khiến mọi người trầm ngâm: "Phải làm gì khi có người nhà đang trong tình trạng thất nghiệp?" ​

​

Trong một dịp nhóm bạn chia sẻ về lao động, công ăn việc làm, những tâm tư... Mỗi người chia sẻ một câu chuyện rất thật.

Có người kể về anh trai vừa ra trường, loay hoay hơn một năm nay với những công việc tạm bợ, lúc có lúc không.

Có người nói về bác của mình, vì bệnh mà không thể lao động được, chỉ quanh quẩn nuôi vài con gà, con vịt.

Có người chia sẻ về đứa con du học Mỹ về, có bằng đại học hẳn hoi nhưng không muốn đi làm, cũng không muốn ở lại Mỹ, chỉ quanh quẩn ở nhà.

Lại có người kể về anh họ, sau Covid thì dường như mất hết động lực, chỉ ở nhà chơi game, cha mẹ khuyên nhủ bao nhiêu cũng không lay chuyển.

Mỗi câu chuyện là một nỗi niềm, không chỉ khó xử cho người trong cuộc mà còn đau đáu cho những người thân yêu bên cạnh.

Có người nói: "Tôi chỉ biết cầu nguyện."

Có người lại lo sợ: "Nếu nói không khéo, họ sẽ thấy áp lực, chán nản hơn, thậm chí có thể xảy ra chuyện không mong muốn."

Ảnh: phailamgi​

Góc nhìn từ Học thuyết Xã hội Công giáo​

Giáo hội Công giáo nhìn nhận lao động không chỉ là phương tiện mưu sinh, mà còn là con đường để con người cộng tác vào công trình sáng tạo của Thiên Chúa, phát triển bản thân và phục vụ cộng đồng.

Sách Giáo lý số 2427 khẳng định: "Lao động của con người xuất phát trực tiếp từ những nhân vị, đã được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa, và được kêu gọi để tiếp nối công trình tạo dựng, cùng với nhau và cho nhau, bằng việc làm chủ trái đất. Vì vậy, lao động là một bổn phận"
Nhưng đồng thời, Giáo hội cũng nhấn mạnh tôn trọng phẩm giá của mỗi người, tránh xem họ như "cỗ máy sản xuất" hay áp đặt những kỳ vọng quá sức.
​

Mỗi người đều được yêu thương, chỉ vì người đó thuộc về gia đình. Mỗi người không phải là phương tiện để đạt một mục đích nào đó, nhưng là cùng đích nơi chính mình. Do đó, trong gia đình, nền văn hoá sự sống hình thành, mà ngày nay không còn hiển nhiên. Thường thường hiện nay, vấn đề chính lại là một người có thể làm gì, hay có thể đóng góp được gì (ví dụ, tiền bạc). Người ta thường tập trung trước hết và nhiều nhất vào những thứ vật chất. Kiểu suy nghĩ này thách thức các gia đình và thậm chí còn thường phá hoại gia đình. (Docat, 115)​

Với người thân đang thất nghiệp, điều đầu tiên chúng ta có thể làm chính là lắng nghe và đồng hành. Không vội trách móc, không ép buộc, mà kiên nhẫn tìm hiểu lý do thật sự khiến họ không muốn hoặc không thể đi làm: Có phải vì tự ti? Vì bệnh tật? Vì chưa tìm thấy ý nghĩa cuộc sống? Hay vì chán nản, mất phương hướng?

Ảnh: phailamgi​

​

Giải pháp thực hành​

• Cầu nguyện và tín thác: Trước hết, phó dâng người thân cho Chúa. Cầu nguyện không chỉ để xin Chúa biến đổi họ, mà còn xin Chúa ban cho chính chúng ta sự khôn ngoan, kiên nhẫn và dịu dàng khi đồng hành.​
• Khơi gợi lại giá trị của lao động: Giúp họ hiểu rằng lao động không chỉ để kiếm tiền, mà còn để nuôi dưỡng sự tự tin, phát triển kỹ năng, mở rộng các mối quan hệ và tìm thấy niềm vui sống.​
• Tạo không gian đối thoại: Thay vì trách mắng, hãy trò chuyện nhẹ nhàng, chia sẻ kinh nghiệm, mời họ cùng tham gia vào những hoạt động đơn giản (làm vườn, nấu ăn, làm thiện nguyện…). Khi họ cảm nhận được sự đồng hành, sự quan tâm không mang tính ép buộc, họ dễ mở lòng và dần lấy lại động lực.​
• Tìm giải pháp hỗ trợ cụ thể: Có thể gợi ý những khoá học, công việc bán thời gian, hay các hoạt động thiện nguyện để họ bắt đầu từng bước. Giáo hội cũng khuyến khích cộng đoàn hỗ trợ người thất nghiệp bằng cách tạo cơ hội việc làm, hoặc giúp họ tái hoà nhập.​
• Giữ sự kiên nhẫn và hy vọng: Thất nghiệp, nhất là khi kéo dài, có thể gây tổn thương sâu sắc về tinh thần. Nhiều người dễ rơi vào trầm cảm hoặc mặc cảm. Kiên nhẫn đồng hành lâu dài, không bỏ cuộc chính là cách thể hiện tình yêu thương, phản ánh tình yêu của Thiên Chúa dành cho mỗi người.​

Ảnh: phailamgi​

Kết​

Giữa thời đại biến động, chuyện thất nghiệp, lạc hướng không phải là chuyện hiếm. Nhưng qua đó, mỗi gia đình được mời gọi trở thành "mái ấm nâng đỡ", chứ không phải "đấu trường kỳ vọng".
Như lời Thánh Phaolô nhắn nhủ: "Anh em hãy mang gánh nặng cho nhau." (Gl 6,2).
Hy vọng rằng, với tình thương, sự kiên nhẫn và niềm tin vào Chúa, chúng ta có thể đồng hành giúp người thân tìm lại giá trị, hy vọng và niềm vui sống.​

---

Phải Làm Gì?

Docat 134: Lao động có ý nghĩa gì đối với con người?
Có khả năng làm việc, có công ăn việc làm, và có thể tạo nên một thành tựu nào đó cho bản thân và người khác, là nguồn hạnh phúc lớn lao đối với nhiều người. Thất nghiệp, không được cần tới, khiến người ta thấy mình như bị tước mất phẩm giá. Qua công việc, con người phát triển những thiên hướng và năng lực của mình, cũng như tham gia vào sự tiến bộ về kinh tế, xã hội, văn hoá. Lao động đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch của Thiên Chúa. Thiên Chúa ra lệnh cho con người chinh phục trái đất (St 1,28), bảo tồn và trồng trọt. Lao động có thể trở thành công việc phục vụ giá trị dành cho đồng loại. Hơn thế nữa, việc canh tác trái đất một cách bền vững và sáng tạo để phát triển tiềm năng trái đất, khiến con người trở nên giống như Đấng Tạo Hoá của mình. Việc thực hiện tốt những phận sự đơn giản cũng liên kết con người với Đức Giêsu, chính Người cũng là một người lao động​