Thông điệp của Đức Lêô XIV về Trí tuệ nhân tạo, Đạo đức và Quản trị Doanh nghiệp

giolanh · Hôm qua, lúc 7:47 AM

Hôm thứ Sáu, ngày 20/6/2025, Hội nghị thường niên lần thứ hai về Trí tuệ nhân tạo được tổ chức tại Rôma. Hội nghị này quy tụ các giám đốc điều hành cấp cao từ các công ty AI hàng đầu, cũng như các doanh nghiệp lớn triển khai AI, với các nhà hoạch định chính sách, học giả, nhà đạo đức học và luật sư để xem xét toàn diện những thách thức mà đạo đức và quản trị AI phải đối mặt. Đức Thánh cha Lêô XIV đã gửi tới các tham dự viên một thông điệp nói rõ, "dù là sản phẩm đặc biệt của thiên tài con người, nhưng AI vẫn chỉ là công cụ." Dưới đây là toàn văn Thông điệp:

phailamgi_Thông điệp của Đức Lêô XIV về Trí tuệ nhân tạo, Đạo đức và Quản trị Doanh nghiệp_cv1.jpg

THÔNG ĐIỆP CỦA ĐỨC GIÁO HOÀNG LÊÔ XIV
GỬI ĐẾN NHỮNG NGƯỜI THAM GIA HỘI NGHỊ THƯỜNG NIÊN LẦN II VỀ TRÍ TUỆ NHÂN TẠO

Nhân Hội nghị thường niên lần thứ hai về Trí tuệ nhân tạo tại Rome, tôi xin gửi lời chúc tốt đẹp nhất đến những người tham dự. Sự hiện diện của các bạn chứng tỏ nhu cầu cấp thiết phải suy gẫm nghiêm túc và thảo luận liên tục về chiều kích đạo đức vốn có của AI, cũng như việc quản lý có trách nhiệm của AI. Về vấn đề này, tôi rất vui mừng khi ngày thứ hai của Hội nghị sẽ diễn ra tại Điện Tông tòa, một dấu hiệu rõ ràng cho thấy mong muốn của Giáo hội trong việc tham gia vào các cuộc thảo luận này, những cuộc thảo luận có ảnh hưởng trực tiếp đến hiện tại và tương lai của gia đình nhân loại chúng ta.

Cùng với tiềm năng phi thường của nó trong việc mang lại lợi ích cho gia đình nhân loại, sự phát triển nhanh chóng của AI cũng đặt ra những câu hỏi sâu sắc hơn về việc sử dụng đúng đắn công nghệ như vậy để tạo ra một xã hội hoàn cầu công bằng và nhân bản hơn. Theo nghĩa này, mặc dù chắc chắn là một sản phẩm đặc biệt của thiên tài con người, AI "trên hết là một công cụ" (Đức Giáo Hoàng Phanxicô, Diễn văn tại Phiên họp G7 về Trí tuệ nhân tạo, ngày 14 tháng 6 năm 2024). Theo định nghĩa, các công cụ này nhắc tới trí thông minh của con người đã tạo ra chúng và rút ra phần lớn sức mạnh đạo đức của chúng từ ý định của những cá nhân sử dụng chúng. Trong một số trường hợp, AI đã được sử dụng theo những cách tích cực và thực sự cao cả trong việc thúc đẩy sự bình đẳng hơn, nhưng cũng có khả thể sử dụng sai mục đích để đạt được lợi ích ích kỷ gây tổn hại đến người khác, hoặc tệ hơn gây ra xung đột và xâm lược.

Về phần mình, Giáo hội muốn đóng góp vào một cuộc thảo luận thanh thản và có hiểu biết về những câu hỏi cấp bách này bằng cách nhấn mạnh trên hết là cần phải cân nhắc những hậu quả của AI theo quan điểm "phát triển toàn diện của con người và xã hội con người" (Ghi chú Antiqua et Nova, 6). Điều này đòi hỏi phải tính đến phúc lợi của con người không chỉ về mặt vật chất mà còn về mặt trí thức và tinh thần; nghĩa là bảo vệ phẩm giá bất khả xâm phạm của mỗi con người và tôn trọng sự giàu có và đa dạng về văn hóa và tinh thần của các dân tộc trên thế giới. Cuối cùng, lợi ích hoặc rủi ro của AI phải được đánh giá chính xác theo tiêu chuẩn đạo đức cao hơn này.

Đáng buồn thay, như cố Giáo hoàng Phanxicô đã chỉ ra, xã hội của chúng ta ngày nay đang trải qua một "sự mất mát nhất định, hoặc ít nhất là sự lu mờ, trong ý thức về bản chất của con người", và điều này đến lượt nó thách thức tất cả chúng ta phải suy gẫm sâu sắc hơn về bản chất thực sự và tính độc đáo của phẩm giá con người chung của chúng ta (Bài phát biểu tại Phiên họp G7 về Trí tuệ nhân tạo, ngày 14 tháng 6 năm 2024). AI, đặc biệt là AI tạo sinh [generative AI], đã mở ra những chân trời mới ở nhiều cấp độ khác nhau, bao gồm cả việc tăng cường nghiên cứu trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và khám phá khoa học, nhưng cũng đặt ra những câu hỏi đáng lo ngại về những hậu quả có thể xảy ra đối với sự cởi mở của nhân loại đối với chân lý và vẻ đẹp, đối với khả năng đặc biệt của chúng ta trong việc nắm bắt và chế biến [process] thực tại. Việc thừa nhận và tôn trọng những gì đặc trưng riêng biệt của con người là điều cần thiết để thảo luận về bất cứ khuôn khổ đạo đức đầy đủ nào cho việc quản lý AI.

Tôi chắc chắn rằng tất cả chúng ta đều quan tâm đến trẻ em và thanh thiếu niên, cũng như những hậu quả có thể xảy ra khi sử dụng AI đối với sự phát triển trí tuệ và thần kinh của các em. Chúng ta cần giúp đỡ chứ không phải cản trở thanh thiếu niên trong hành trình hướng tới sự trưởng thành và trách nhiệm thực sự. Các em là hy vọng của chúng ta cho tương lai, và phúc lợi của xã hội phụ thuộc vào việc các em được trao khả năng phát triển những năng khiếu và năng lực do Thiên Chúa ban tặng, cũng như đáp ứng nhu cầu của thời đại và nhu cầu của người khác bằng tinh thần tự do và đại lượng. Chưa có thế hệ nào có thể tiếp cận nhanh chóng lượng thông tin hiện có thông qua AI như vậy. Nhưng một lần nữa, việc tiếp cận dữ liệu — dù rộng lớn đến đâu — không được nhầm lẫn với trí thông minh, điều này nhất thiết "bao gồm sự cởi mở của con người đối với những câu hỏi cuối cùng của cuộc sống và phản ảnh định hướng hướng tới Chân lý và Thiện hảo" (Antiqua et Nova, số 29). Cuối cùng, trí tuệ đích thực liên quan nhiều hơn đến việc nhận ra ý nghĩa thực sự của cuộc sống, hơn là tính khả dụng của dữ liệu.

Theo quan điểm này, các bạn thân mến, tôi bày tỏ hy vọng rằng các cuộc thảo luận của các bạn cũng sẽ xem xét AI trong bối cảnh học nghề liên thế hệ cần thiết sẽ cho phép những người trẻ tuổi tích hợp chân lý vào đời sống đạo đức và tinh thần của họ, do đó thông tri cho các quyết định chín chắn của họ và mở ra con đường hướng tới một thế giới liên đới và hợp nhất hơn (xem ibid., 28). Nhiệm vụ được giao cho các bạn không dễ dàng, nhưng đó là một nhiệm vụ có tầm quan trọng sống còn. Khi cảm ơn các bạn vì những nỗ lực của các bạn hiện tại và trong tương lai, tôi chân thành cầu xin những phước lành thần thiêng khôn ngoan, niềm vui và hòa bình xuống trên các bạn và gia đình các bạn.

Từ Điện Vatican, ngày 17 tháng 6 năm 2025

LEO PP. XIV