Ý nghĩa mới của phương tiện truyền thông xã hội

[con sóng nhỏ]

Phương tiện truyền thông xã hội ngày nay không còn đơn thuần là nền tảng để trao đổi thông tin hay giải trí mà đã trở thành một yếu tố quan trọng, ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống xã hội và văn hóa. Nhận thức về vai trò của chúng trong bối cảnh toàn cầu hóa cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc và đa chiều, đặc biệt là từ góc độ đạo đức và văn hóa.​

---

Ảnh: canva​

Trong thời đại công nghệ thông tin bùng nổ, phương tiện truyền thông xã hội không chỉ là công cụ truyền đạt thông tin mà còn là nơi hình thành và phát triển các quan điểm, ý thức và thái độ của con người đối với thực tại. Sức mạnh này, nếu được sử dụng một cách có trách nhiệm, có thể thúc đẩy sự phát triển tích cực của cá nhân và xã hội. Tuy nhiên, sự thật phũ phàng là nhiều khi chúng lại bị chi phối bởi lợi ích kinh tế và chính trị, đôi khi dẫn đến việc thao túng và điều khiển dư luận thông qua các chiến dịch thông tin sai lệch hoặc một chiều. Những quảng cáo hàng giả hàng nhái, không đảm bảo chất lượng. Thông tin sai sự thật, kích động gây thù hẳn chia rẽ tôn giáo, vùng miền. Những câu chuyện nhảm nhí nhằm điều hướng dư luận bớt quan tâm đến một vấn đề chính trị xã hội nhạy cảm...Chỉ một nhóm người, với sự trợ giúp của phương tiện truyền thông nhưng lại có thể ảnh hưởng đến hàng triệu người đang sử dụng mạng xã hội. Không phải lúc nào sự ảnh hưởng đó cũng mang chiều hướng tích cực.

Vai trò của các phương tiện truyền thông xã hội trong việc hình thành và phát triển các giá trị đạo đức và văn hóa cần được nhấn mạnh một cách tích cực hơn. Chúng có khả năng góp phần vào việc nâng cao phẩm giá con người, thúc đẩy sự hiểu biết, lòng khoan dung và tình bằng hữu giữa các cá nhân và cộng đồng trên toàn thế giới. Để làm được điều này, các nhà điều hành phương tiện truyền thông xã hội cần có một cam kết rõ ràng đối với sự thật và sự thiện, điều này đòi hỏi một nỗ lực to lớn trong việc định hướng nội dung và cách thức hoạt động của các nền tảng này.

Ảnh: canva
​

Trong kỷ nguyên kỹ thuật số, không thể phủ nhận rằng phương tiện truyền thông xã hội đã và đang đóng vai trò là công cụ đắc lực trong việc thúc đẩy sự tự do và dân chủ, nhưng điều này không tự nhiên mà có. Chúng chỉ có thể làm được điều này khi được sử dụng một cách minh bạch và công bằng, hướng tới việc phục vụ lợi ích chung chứ không phải chỉ để phục vụ một số ít. Điều này đòi hỏi một sự thay đổi lớn trong cách thức quản lý và điều hành của các công ty công nghệ: từ việc tối đa hóa lợi nhuận sang tối đa hóa lợi ích xã hội và đạo đức.

Nói cách khác, các phương tiện truyền thông xã hội có tiềm năng trở thành những nhà văn hóa minh bạch, đóng góp vào sự phát triển chung của nhân loại. Để đạt được điều đó, chúng cần phải được hướng dẫn và điều chỉnh một cách thận trọng và có ý thức, nhằm đảm bảo rằng sức mạnh mà chúng mang lại sẽ được sử dụng để nâng cao chất lượng cuộc sống, và không trở thành công cụ của sự lạm dụng quyền lực hoặc thao túng.​

---

Phải Làm Gì?

​

Docat 44: Có phương tiện truyền thông tốt và phương tiện xấu không?
Về bản chất, phương tiện truyền thông là tốt, nhưng có thể bị sử dụng một cách sai lầm; một số phương tiện hữu ích hơn, một số khác kém hơn. Mọi sự luôn tuỳ thuộc vào mục đích và cách thức người ta sử dụng chúng. Người ta có thể dùng phương tiện truyền thông theo kiểu mà kết quả chỉ là thông tin vô ích và giải trí vô nghĩa; bằng cách này, một người có thể ngăn người khác sống cuộc đời thực. Những nhà cung cấp phương tiện truyền thông có thể khai thác phương tiện bằng việc cố tình dẫn đưa người dùng đến hành vi nghiện ngập. Các phương tiện ngày càng bị thương mại hoá. Chúng chỉ còn là những tác nhân kích thích làm người xem tạm quên đi cảnh sống vô vọng thê lương của họ. Người ta thường lên Internet để tìm kiếm những nội dung cổ vũ bạo lực, hoặc tệ hơn, khiêu dâm. Do đó, những nhà cung cấp dịch vụ luôn phát triển các dạng thức trình bày nội dung mới (ví dụ, trò chơi vi tính), và các chiến lược tiếp thị, để có thêm những “người dùng” phụ thuộc (thường là “nghiện”) các nội dung đó. Tất cả điều này là lạm dụng phương tiện truyền thông. Các Kitô hữu cần kiên quyết tránh một số loại nội dung cụ thể, và thân tình giúp đỡ những ai đang phụ thuộc vào Internet (đặc biệt giới trẻ) thoát khỏi tình cảnh khốn khổ của họ.​