Các văn kiện Giáo hội định hình Mật nghị Hồng y ngày nay

[nannerl]

Khi cả thế giới hướng sự chú ý vào Mật nghị Hồng y sẽ được khai mạc ngày 7/5 tới đây, ít ai nhận ra rằng quá trình chọn vị kế nhiệm Thánh Phêrô được điều hành chặt chẽ bởi những văn kiện pháp lý và thần học đã được Giáo hội Công giáo xây dựng và cập nhật suốt hơn 800 năm.​

---

Quy trình bầu Giáo hoàng không phải là sáng kiến mang tính chính trị hay tổ chức đơn thuần, mà là một hành động thiêng liêng, được soi dẫn bởi Chúa Thánh Thần. Cốt lõi của quy trình này được đặt nền tảng từ sắc chỉ Licet de vitanda của Công đồng Latêranô III (1179), văn kiện đầu tiên quy định rằng: “Ứng viên được bầu làm Giáo hoàng hợp lệ phải đạt được ít nhất 2/3 số phiếu của các Hồng y.” Nguyên tắc này nhằm ngăn chặn chia rẽ bè phái và bảo vệ sự hiệp nhất trong Giáo hội giữa bối cảnh xáo trộn chính trị thời Trung cổ.

Đến thời hiện đại, dấu ấn quan trọng nhất là Tông hiến Universi Dominici Gregis (1996) của Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II. Văn kiện dài 92 điều này đã hệ thống hóa toàn bộ quy trình Mật tuyển viện, từ việc cách ly các Hồng y, hình thức bỏ phiếu, cho đến cách xử lý các tình huống bất thường.

Việc bầu chọn phải diễn ra trong tự do hoàn toàn, không bị cưỡng ép, mưu toan hay can thiệp từ bất kỳ quyền lực trần thế nào.” (UDG, #62)

Giáo hội không chỉ chú trọng yếu tố kỹ thuật, mà còn nhấn mạnh chiều kích thiêng liêng của tiến trình này. Mỗi ngày trong Mật nghị đều bắt đầu bằng Thánh lễ và kết thúc bằng lời cầu xin Chúa Thánh Thần soi sáng. Sự cô lập hoàn toàn – không điện thoại, internet hay báo chí – bảo vệ tiến trình khỏi những ảnh hưởng ngoại lai.

Tuy nhiên, Giáo hội cũng ý thức được tính thực tiễn cần được điều chỉnh theo bối cảnh lịch sử cụ thể.

Năm 2013, trong một động thái hiếm có, Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI đã ban hành Tự sắc Normas Nonnullas, sửa đổi một số điều trong Tông hiến 1996. Văn kiện cho phép rút ngắn thời gian chuẩn bị Mật Nghị nếu các Hồng y đã hiện diện đầy đủ tại Rôma, nhưng "mọi thay đổi không được làm phương hại đến tinh thần và phẩm giá của tiến trình bầu Giáo hoàng."

Dù thế giới thay đổi, Mật nghị Hồng y vẫn duy trì bản sắc là một “nghi thức phân định thiêng liêng”, chứ không phải là một cuộc bỏ phiếu mang tính chính trị. Chính sự bảo đảm chặt chẽ cả về mặt pháp lý lẫn tâm linh đã giúp Giáo hội duy trì sự ổn định qua hàng thế kỷ.

Hiểu rõ các quy trình chọn Giáo hoàng giúp người Công giáo không rơi vào những suy đoán hay thuyết âm mưu, mà thay vào đó là cầu nguyện, phó thác và tin tưởng vào sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.​

---

• Ảnh trong bài: Vatican News