Đức Tổng Giám mục Léopoldo Girelli: "Rời Việt Nam, tôi chỉ xỏ đôi giầy mang theo còn trái tim ở lại"

[giolanh]

Đó là tâm sự rất chân thành của Đức tổng Léopoldo Girelli, vị Đại diện Không Thường trú tiên khởi của Tòa Thánh tại Việt Nam, với các giáo dân xứ Sapa, giáo phận Hưng Hóa, nhân chuyến hành hương của giáo xứ đến đất thánh.​

---

Đức Tổng Léopoldo Girelli thăm viếng các gia đình. Ảnh: hddmvn.net​

Vài hàng tiểu sử​

Đức Tổng Giám mục Léopoldo Girelli sinh ngày 13/3/1953 tại làng Predore, thuộc giáo phận Bergamo, phía Bắc Italia.

Ngài chịu chức linh mục ngày 17/6/1978, sau đó gia nhập Học viện Ngoại giao Tòa Thánh. Cha bước vào ngành Ngoại giao từ ngày 13/7/1987 và làm việc trong các cơ quan ngoại giao của Tòa Thánh Vatican tại Cameroon, New Zealand, Hoa Kỳ...

Ngày 13/4/2006, ngài được Đức Giáo hoàng Biển Đức XVI bổ nhiệm làm Sứ thần Tòa Thánh tại Indonesia, vinh thăng Tổng Giám mục Hiệu tòa Capreae (lễ tấn phong Giám mục vào ngày 17 tháng 6 cùng năm do Đức Hồng y Angelo Sodano chủ phong). Ngày 10 tháng 10 năm 2006, kiêm nhiệm Sứ thần Tòa Thánh tại Đông Timor.

Ngày 13 tháng 1 năm 2011, Đức Tổng Giám mục L. Girelli được bổ nhiệm sang làm Sứ thần Tòa Thánh tại Singapore, kiêm Khâm sứ Tòa Thánh tại Malaysia và Brunei, và làm Đại diện Không Thường trú của Tòa Thánh tại Việt Nam. Ngài là vị đại diện đầu tiên của Tòa Thánh được bổ nhiệm ở Việt Nam kể từ sau năm 1975.

Ngày 13/9/2017, Đức Thánh cha Phanxicô đã bổ nhiệm ngài làm Sứ thần Tòa Thánh tại Israel, kiêm Khâm sứ Tòa Thánh tại Jerusalem và Palestine, kết thúc hơn 6 năm làm việc tại Việt Nam trong vai trò Đại diện Không thường trú.

Chân dung Đức Tổng Léopoldo Girelli. Ảnh: hddmvn.net​

Những chuyến thăm mục vụ​

Trong hơn sáu năm giữ cương vị Đại diện Không thường trú tại Việt Nam, Đức Tổng Giám Mục L. Girelli đã đi thăm hết 26 giáo phận, mỗi giáo phận ít là hai lần; riêng với các giáo phận vùng sâu, ngài thăm nhiều hơn, như Hưng Hóa (5 lần), Kontum (4 lần), Ban Mê Thuột (3 lần).

Tại các nơi đến viếng thăm, ngài thường ghé thăm các giáo xứ, các dòng tu, các Chủng viện, các chốn hành hương…, đặc biệt thăm viếng các bệnh nhân, các gia đình nghèo, những nạn nhân của xã hội hiện đại. Ở đâu, ngài cũng được các giáo dân đón tiếp cách trọng thị và được mọi người yêu mến vì thái độ hòa nhã, khiêm tốn, giản dị, luôn quan tâm lắng nghe đến nhu cầu của người dân, đồng thời sẵn sàng chia sẻ nỗi cảm thông với họ.

Ảnh: hddmvn.net ​

Những trở ngại trên đường ngoại giao​

Trong tư cách của một nhà ngoại giao, ngoài việc nỗ lực trong công cuộc đối thoại với chính phủ Việt Nam để "tiến tới việc thiết lập quan hệ ngoại giao đôi bên", ngài còn quan tâm đến các vấn đề của cuộc sống, như nghèo đói, tự do tôn giáo hay ô nhiễm môi trường…

Năm 2016, dọc dài bờ biển miền Trung bị công ty Formosa xả thải gây ô nhiễm nghiêm trọng, ngài đã lập tức xuất hiện tại giáo phận Vinh, đến thăm một số giáo xứ vùng Kỳ Anh, nơi Công ty Formosa đặt nhà máy.

Sự xuất hiện của ngài ở những nơi nhạy cảm chính trị vào thời điểm đó có lẽ đã gây khó chịu cho phía chính quyền, nên ngài đã bị nhà nước lần đầu từ chối không cho phép có mặt tại dịp lễ mừng Chân phúc Gioan Baotixita Malo, Tử Đạo, tại giáo xứ Vĩnh Hội, thuộc giáo phận Vinh, mặc dù vào thời điểm đó ngài đang có mặt tại Giáo phận Vinh. Dù không có mặt do bị ngăn trở, nhưng ngài cũng đã kịp gửi tới cộng đồng Dân Chúa tham dự buổi lễ một sứ điệp quan trọng, trong đó ngài nhấn mạnh đến những thách đố về nhiều phương diện mà Giáo hội Việt Nam đang phải gánh chịu trong đó có tiến trình tục hóa và sự giới hạn tự do khi người Công giáo thực hành đức tin của mình. Theo ngài, cuối cùng, thì "tình yêu luôn đem đến vinh thắng, tình yêu không bao giờ bị đánh bại: Hãy yêu Thiên Chúa, yêu Châu Á, yêu tổ quốc của anh chị em." (hết trích).

Ảnh: cgvdt​

Giọt nước tràn li​

Sự thẳng thắn cương trực của một nhà ngoại giao mong cho Việt Nam tươi đẹp đã không được đền đáp. Trái lại, ngài đã sớm phải kết thúc vai trò Đại diện không Thường Trú tại Việt Nam. Trước khi rời Việt Nam, nhân dịp Đại hội Lavang lần thứ 31, từ ngày 13-16/8/2017, trong bài giảng lễ khai mạc Đại Hội, từ những gợi ý của Lời Chúa, Đức tổng đã chỉ ra những bất cập trong chính sách tôn giáo và đề nghị các Caesar Việt Nam: “Hãy trả về cho Thiên Chúa những gì thuộc về Thiên Chúa”

“Trình thuật tìm gặp Chúa Giêsu trong đền thờ khiến chúng ta nghĩ đến tình hình ở Việt Nam. Nhất là trong một số tỉnh Việt Nam, các nhà chức trách dân sự đang quan ngại và trách cứ những người Công giáo và các sinh hoạt của người Công giáo.

Câu trả lời của Chúa Giêsu cho cha mẹ Ngài sẽ làm sáng tỏ vấn đề: “Cha mẹ không biết là con có bổn phận ở nhà của Cha con sao?”.

Cũng những lời tương tự, chúng ta có thể nói như thánh Phêrô Tông đồ rằng: “Chúng tôi phải vâng lời Thiên Chúa hơn là vâng lời người phàm” (Cv 5, 29) hoặc chúng ta có thể lặp lại câu nói thời danh của Chúa Giêsu: “Của Caesar, trả về Caesar; của Thiên Chúa, trả về Thiên Chúa” (Lc 20, 25).​

​

Vì lý do đó, tôi muốn ngỏ lời với các Caesar Việt Nam: “Hãy trả về cho Thiên Chúa những gì thuộc về Thiên Chúa”.

Thực vậy, tự do tôn giáo không phải là một cái gì tuỳ tiện trong tay các nhà chức trách, nhưng tự do tôn giáo là một quyền trong tay của người dân.

Nhiều người trên thế giới những ước mong quyền tự do tôn giáo ở Việt Nam phải được tôn trọng hơn, phải được thực thi đầy đủ hơn, và Hội Thánh Công Giáo phải được nhìn nhận như một nguồn thiện ích hơn là một vấn nạn cho nước nhà.” (hết trích)

Những lời giảng thẳng thắn của ngài trước khoảng 50.000 tín hữu hôm đó đã liên tục nhận được những tràng vỗ tay tán thưởng. Đây có lẽ là lời chia tay đẹp nhất của vị Đại diện không Thường trú tiên khởi của Tòa Thánh tại Việt Nam.

Có thể nói đối với giáo hội tại Việt Nam, Đức Tổng Giám mục Girelli đã để lại những hình ảnh đáng kính và ấn tượng trong suốt thời gian ngài giữ trọng trách Đại diện Tòa Thánh không thường trú tại Việt Nam.

​