Giáo dục có giúp thay đổi cuộc đời con người không?

Hùng Anh · 27/8/24

Trong bối cảnh xã hội Việt Nam hiện nay, niềm tin vào giáo dục như một con đường thay đổi số phận con người đang dần suy giảm. Từ lâu, giáo dục được xem là chiếc chìa khóa vàng để mở ra cơ hội thoát nghèo, tiến tới một tương lai tươi sáng hơn. Tuy nhiên, thực tế hiện nay đã khiến nhiều người đặt câu hỏi về giá trị thực sự của giáo dục trong việc thay đổi cuộc đời.

phailamgi_mất niềm tin vào giáo dục_cv.jpg

Ảnh: afa.edu.vn

Nguyên nhân sự mất niềm tin

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự mất niềm tin vào giáo dục ở Việt Nam là chất lượng đào tạo chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động. Hàng năm, hàng nghìn cử nhân tốt nghiệp ra trường nhưng không thể tìm được việc làm phù hợp với chuyên ngành đã học, dẫn đến tình trạng thất nghiệp hoặc phải làm những công việc trái ngành, lương thấp. Điều này khiến nhiều người cảm thấy việc đầu tư vào giáo dục là không hiệu quả và không xứng đáng.

Thêm vào đó, việc giáo dục đôi khi bị thương mại hóa quá mức cũng làm giảm giá trị thực của nó. Nhiều gia đình phải chi trả số tiền lớn cho con cái học thêm, học bổ túc, nhưng kết quả không như mong đợi. Các trường tư thục và quốc tế với học phí cao ngất ngưởng đang tạo ra một khoảng cách lớn về cơ hội học tập giữa các tầng lớp xã hội. Những người nghèo khó, không đủ điều kiện kinh tế, dễ dàng cảm thấy mình bị bỏ lại phía sau và mất niềm tin vào khả năng cải thiện số phận qua con đường học vấn.

Hệ quả trong xã hội Việt Nam

Khi niềm tin vào giáo dục bị suy giảm, nhiều người trẻ ở Việt Nam chọn cách rời bỏ học đường sớm để tham gia vào thị trường lao động, chấp nhận làm những công việc không đòi hỏi bằng cấp cao. Điều này không chỉ làm giảm chất lượng nguồn nhân lực mà còn có thể tạo ra một vòng luẩn quẩn của nghèo đói và thiếu thốn tri thức.

Ngoài ra, sự chênh lệch về giáo dục giữa các vùng miền cũng đang ngày càng rõ rệt. Những người trẻ ở các thành phố lớn vẫn có cơ hội tiếp cận với giáo dục tốt hơn, trong khi ở nông thôn, miền núi, nhiều học sinh vẫn phải đối mặt với thiếu thốn về cơ sở vật chất, giáo viên, và điều kiện học tập. Điều này làm tăng thêm khoảng cách giàu nghèo và bất bình đẳng xã hội.

Ngoài ra, sự mất niềm tin vào giáo dục còn làm gia tăng tâm lý “an phận”, khi nhiều người chấp nhận số phận mà không cố gắng thay đổi. Điều này đặc biệt đáng lo ngại trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với những thách thức về kinh tế và xã hội, cần một nguồn nhân lực chất lượng cao để thúc đẩy sự phát triển bền vững.

phailamgi_mất niềm tin vào giáo dục_cv1.jpg

Ảnh: hrdglobal.edu.vn

Tái bút: Nhiều người sẽ nói rằng mục đích của giáo dục đâu chỉ phải để có công ăn việc làm. Đúng vậy, đề tài giáo dục là một đề tài rộng lớn, bài viết này chỉ là nêu một vài tâm tư của cá nhân về một khía cạnh của giáo dục. Mong nhận được sự chia sẻ thêm của quý vị về đề tài này

Phải Làm Gì?

Duy trì công ăn việc làm càng ngày càng lệ thuộc vào khả năng chuyên môn của người lao động. Các hệ thống giáo dục và đào tạo không được bỏ qua việc đào tạo nhân bản hay công nghệ, là những điều rất cần để đương sự có thể chu toàn trách nhiệm một cách hiệu quả. Nhu cầu ngày càng phổ biến là mỗi người phải thay đổi việc làm nhiều lần trong cuộc đời mình đòi hệ thống giáo dục phải cổ vũ mọi người sẵn sàng tham gia việc cập nhật và tái huấn luyện liên tục. Người ta nên dạy người trẻ biết hành động theo sáng kiến của mình, dám nhận trách nhiệm đương đầu bằng khả năng chuyên môn của chính mình trước những rủi ro gắn liền với bối cảnh kinh tế biến động – một bối cảnh thường không thể dự đoán được. Một việc cũng cần thiết không kém là cung cấp các khoá học thích hợp để đào tạo những người trưởng thành cần được đào tạo lại và những người thất nghiệp. Nói một cách tổng quát hơn, người ta cần được hỗ trợ một cách cụ thể khi tham gia vào thế giới lao động, trước hết qua các hệ thống đào tạo, để họ bớt khó khăn khi phải đối phó với những thời kỳ biến động, bất trắc và bất ổn. (TLHTXHCG #290)