Hôm nay kỷ niệm 12 năm làm Giáo Hoàng của Đức Phanxicô: Những điểm nổi bật

[nannerl]

Cách đây 12 năm, vào ngày 13 tháng 3 năm 2013, Hồng y Jorge Mario Bergoglio của Argentina được bầu làm Giáo hoàng, trở thành vị giáo hoàng đầu tiên đến từ châu Mỹ Latinh. Ngài chọn danh hiệu Phanxicô, lấy cảm hứng từ Thánh Phanxicô Assisi, biểu tượng của sự đơn sơ, khiêm nhường và quan tâm đến người nghèo.​

Từ những ngày đầu, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã bày tỏ mong muốn cải tổ Giáo hội, đưa Giáo hội đến gần hơn với những người bị gạt ra bên lề xã hội.​

---

Ảnh: Vatican Media​

Cải tổ Giáo triều: Tinh thần truyền giáo đặt lên hàng đầu​

Một trong những thay đổi lớn nhất dưới triều đại Đức Phanxicô là cải tổ Giáo triều Rôma, bộ máy quản lý trung ương của Giáo hội Công giáo. Năm 2022, ngài ban hành Tông hiến Praedicate Evangelium, định hình lại toàn bộ cơ cấu Giáo triều theo hướng phục vụ sứ vụ loan báo Tin Mừng.

Theo đó, Bộ Loan báo Tin Mừng được thành lập, đặt việc truyền giáo vào trung tâm của Giáo hội. Một số cơ quan được sáp nhập hoặc tái cơ cấu, trong đó Bộ Phát triển Con người Toàn diện kết hợp các tổ chức liên quan đến công bằng xã hội, môi trường và bác ái.

Việc cải tổ này nhằm xóa bỏ tư duy hành chính quan liêu, hướng Giáo triều trở thành một bộ máy phục vụ sứ vụ, thay vì chỉ đơn thuần quản lý Giáo hội từ Vatican.

Ảnh: Vatican Media​

Thúc đẩy vai trò giáo dân và phụ nữ​

Trong suốt 12 năm qua, Đức Phanxicô nhiều lần nhấn mạnh vai trò quan trọng của giáo dân, đặc biệt là phụ nữ, trong đời sống Giáo hội. Dưới triều đại của ngài, phụ nữ lần đầu tiên được bổ nhiệm vào các vị trí cấp cao trong Giáo triều, bao gồm sơ Raffaella Petrini – nữ Tổng Thư ký đầu tiên của Thống đốc Thành Vatican và sơ Nathalie Becquart – nữ tu đầu tiên có quyền biểu quyết trong Thượng Hội đồng Giám mục.

Tuy nhiên, Đức Giáo hoàng vẫn giữ lập trường truyền thống về chức linh mục, khẳng định rằng việc phong chức linh mục cho phụ nữ không nằm trong kế hoạch của ngài.

Sơ Raffaella Petrini (thứ 2 từ trái sang)– nữ Tổng Thư ký đầu tiên của Thống đốc Thành Vatican. Ảnh: repubblica.it​

Minh bạch hóa tài chính Vatican​

Một trong những thách thức lớn nhất mà Đức Phanxicô phải đối mặt là tình trạng bất ổn tài chính của Vatican, vốn đã bị ảnh hưởng bởi hàng loạt bê bối trong quá khứ. Để đối phó, ngài thành lập Ban Thư ký Kinh tế nhằm kiểm soát chặt chẽ ngân sách của Tòa Thánh, đồng thời thúc đẩy các quy tắc minh bạch trong quản lý tài chính.

Đức Giáo hoàng cũng mạnh tay với tham nhũng, sa thải nhiều quan chức cấp cao và áp đặt các biện pháp kiểm soát tài chính chặt chẽ hơn đối với các quỹ của Vatican. Việc truy tố và xét xử vụ bê bối tài chính liên quan đến Hồng y Angelo Becciu là một dấu mốc quan trọng trong nỗ lực làm trong sạch hệ thống tài chính của Vatican.

Hồng y Angelo Becciu và đức Phanxicô. Ảnh: la-croix.com​

Thay đổi trong việc bổ nhiệm Hồng y​

Một điểm nhấn khác trong triều đại của Đức Phanxicô là cách ngài bổ nhiệm Hồng y. Không giống như các vị tiền nhiệm vốn tập trung vào châu Âu, Đức Phanxicô đã trao mũ đỏ cho nhiều giám mục từ các khu vực xa trung tâm quyền lực của Giáo hội, như châu Phi, châu Á và châu Mỹ Latinh.

Năm 2024, trong danh sách 21 tân Hồng y, có những đại diện từ các quốc gia như Peru, Nhật Bản và Algeria – những nơi trước đây hiếm khi có Hồng y. Việc này phản ánh mong muốn của Đức Phanxicô về một Giáo hội mang tính toàn cầu, không bị giới hạn trong các truyền thống châu Âu.

Ảnh: americamagazine.org​

Những thách thức và di sản của Đức Phanxicô​

Dù đạt được nhiều thành tựu, Đức Phanxicô vẫn đối mặt với những thách thức lớn. Ngài vấp phải sự phản đối từ những nhóm bảo thủ trong Giáo hội, đặc biệt liên quan đến các vấn đề như hôn nhân đồng tính, giáo lý về gia đình và cải cách phụng vụ.

Bên cạnh đó, tình trạng suy giảm tín hữu tại châu Âu, cùng với những cuộc khủng hoảng nội bộ như lạm dụng tình dục trong Giáo hội, vẫn là những vấn đề nhức nhối.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng Đức Giáo hoàng Phanxicô đã đặt nền tảng cho một Vatican gần gũi hơn với người nghèo, cởi mở hơn với những đổi thay của thế giới và tập trung mạnh mẽ vào sứ vụ truyền giáo. Khi triều đại của ngài bước vào năm thứ 13, di sản mà ngài để lại sẽ tiếp tục là chủ đề tranh luận, nhưng dấu ấn cải tổ của ngài đối với Giáo hội là không thể phủ nhận.​

---

• Tổng hợp từ Vatican News