- Chủ đề Author
- #1
Không ít giáo dân chỉ nghe nói tới Hội Đồng Giám mục Việt Nam, mà không biết đâu là vai trò của Hội đồng Giám mục trong Giáo hội? Có người nghĩ rằng đó là dịp các Đức Giám mục trong một quốc gia hay vùng lãnh thổ họp nhau hàng năm, một hoặc hai kỳ họp, bàn về các việc đại sự, liên hệ tới các "Đấng" không liên hệ gì đến giáo dân?
Nhân dịp Tòa thánh bổ nhiệm Đức Tổng Giám mục Marek Zalewski làm Đại diện thường trú của Tòa Thánh tại Việt Nam, thiết tưởng, người giáo dân cũng cần biết đôi nét về Hội Đồng Giám mục Việt Nam hiện nay.
Đại hội Hội đồng giám mục Việt Nam lần thứ XV năm 2022. Ảnh: hdgmvietnam.com
Cơ cấu tổ chức
Giáo luật dành 13 điều, từ điều 447 đến 459 để vắn tắt nói về Hội đồng Giám mục.
Theo đó, Hội Đồng Giám mục nói chung, cách riêng tại Việt Nam là một tổ chức của Giáo hội, có tư cách pháp nhân (GL. điều 449, #2) gồm tất cả các Giám mục đang thi hành phận sự mục vụ nơi các Giáo phận tại Việt Nam (x. Qui chế HĐGM VN).
Hội đồng Giám mục Việt Nam có nhiệm vụ cổ vũ tình liên đới trong Giáo hội, giữa các Giám mục, để phát huy các thiện ích mà Giáo Hội cống hiến cho Dân Chúa bằng các hình thức và các phương pháp thích hợp với hoàn cảnh của thời đại (x. Hiến chế về Giáo hội, #23; Công Đồng Vatican II, Sắc lệnh về nhiệm vụ mục tử của các Giám mục trong Giáo hội, # 38.1; Giáo luật điều 447), trong tinh thần gắn bó với dân tộc (x. Thư Chung HĐGM VN 1980, số 9, 10, 11, 12).
Hội đồng Giám mục Việt Nam hiện nay, về cơ cấu, bao gồm:
Ban thường vụ Hội đồng Giám mục Việt Nam
Gồm có:
Theo đó, Hội Đồng Giám mục nói chung, cách riêng tại Việt Nam là một tổ chức của Giáo hội, có tư cách pháp nhân (GL. điều 449, #2) gồm tất cả các Giám mục đang thi hành phận sự mục vụ nơi các Giáo phận tại Việt Nam (x. Qui chế HĐGM VN).
Hội đồng Giám mục Việt Nam có nhiệm vụ cổ vũ tình liên đới trong Giáo hội, giữa các Giám mục, để phát huy các thiện ích mà Giáo Hội cống hiến cho Dân Chúa bằng các hình thức và các phương pháp thích hợp với hoàn cảnh của thời đại (x. Hiến chế về Giáo hội, #23; Công Đồng Vatican II, Sắc lệnh về nhiệm vụ mục tử của các Giám mục trong Giáo hội, # 38.1; Giáo luật điều 447), trong tinh thần gắn bó với dân tộc (x. Thư Chung HĐGM VN 1980, số 9, 10, 11, 12).
Hội đồng Giám mục Việt Nam hiện nay, về cơ cấu, bao gồm:
Ban thường vụ Hội đồng Giám mục Việt Nam
Gồm có:
- Đức Giám mục Chủ tịch
- Một hay nhiều Giám mục Phó chủ tịch
- Giám mục Tổng Thư ký và một hay nhiều Giám mục Phó tổng thư ký (Phó tổng thư ký cũng có thể là các linh mục)
- Các Giám mục Phụ trách các ủy ban cũng có thể được mời vào Ban thường vụ.
Ban thường vụ HĐGM họp thường kỳ một hay hai lần trong năm. Khi cần có thể họp bất thường, để phiên họp Ban Thường vụ có giá trị, cần 2/3 số thành viên hiện diện.
Thẩm quyền:
Thẩm quyền:
- Là đại diện của HĐGM VN,
- Chăm lo thực hiện các quyết định của HĐGM VN,
- Đề ra chương trình nghị sự cho hội nghị của HĐGM VN,
- Bảo đảm tính liên tục trong các đường hướng mục vụ của HĐGM,
- Giải quyết các vấn đề thông thường giữa các lần hội nghị của HĐGM,
- Tổ chức việc bầu Ban Thường vụ cho nhiệm kỳ mới.
Nhiệm kỳ Ban Thường vụ là 3 năm và chấm dứt sau hội nghị bầu cử.
TGM Giuse Nguyễn Năng - Chủ tịch HĐGM Việt Nam nhiệm kỳ 2022 - 2025. Ảnh: Tgpsaigon.net
- Đức Giám mục Tổng Thư ký,
- Các Giám mục Phó Tổng Thư ký,
- Các Linh mục Thư ký.
Nhiệm vụ:
- Tham dự các hội nghị của HĐGM, Ban Thường vụ và cả các Uỷ ban Giám mục, nếu xét thấy cần thiết,
- Soạn thảo chương trình nghị sự của các hội nghị HĐGM và Ban Thường vụ,
- Lập biên bản các hội nghị,
- Lưu giữ các hồ sơ của HĐGM,
- Liên lạc với các Giám mục tại Việt Nam và với các HĐGM thế giới,
- Phổ biến các quyết định của HĐGM VN,
- Phúc trình các hoạt động của Ban Thường vụ trong Hội nghị Thường niên của HĐGM
Các Ủy ban Trực thuộc Hội đồng Giám mục được thành lập chiếu theo điều 451 của Bộ Giáo luật. Hiện nay, Giáo hội Việt Nam có 17 Ủy ban trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam, gồm: Ủy ban Giáo lý Đức tin, Kinh thánh, Phụng tự, Nghệ thuật thánh, Thánh nhạc, Loan báo Tin mừng, Giáo sĩ - Chủng sinh, Tu sĩ, Giáo dân, Mục vụ Gia đình, Giới trẻ, Di dân, Bác ái Xã hội, Văn hoá, Giáo dục, Truyền thông Xã hội, Ủy ban Công lý và Hòa bình.
Các Uỷ Ban sẽ giúp HĐGM thi hành trách nhiệm mục vụ trong một lĩnh vực chuyên biệt; chịu trách nhiệm trước HĐGM và phải báo cáo đường hướng và sinh hoạt cho HĐGM.
Giám mục đặc trách Uỷ Ban do HĐGM đề cử và chấp thuận. Nhiệm kỳ : 3 năm.
Mỗi Uỷ Ban sẽ soạn thảo một qui chế riêng xác định đường hướng, nhiệm vụ, quền hạn và tổ chức nhân sự.
Các Uỷ Ban sẽ giúp HĐGM thi hành trách nhiệm mục vụ trong một lĩnh vực chuyên biệt; chịu trách nhiệm trước HĐGM và phải báo cáo đường hướng và sinh hoạt cho HĐGM.
Giám mục đặc trách Uỷ Ban do HĐGM đề cử và chấp thuận. Nhiệm kỳ : 3 năm.
Mỗi Uỷ Ban sẽ soạn thảo một qui chế riêng xác định đường hướng, nhiệm vụ, quền hạn và tổ chức nhân sự.
Hội nghị thường niên kì 1/2023 HĐGM Việt Nam. Ảnh: Hdgmvietnam.com
Chiếu theo Giáo luật, điều 447, thì sứ vụ chính yếu của một HĐGM là phục vụ lợi ích cao nhất cho con người trong quốc gia hay lãnh thổ liên hệ ở tại bất cứ nơi nào và thời kỳ nào:
“Hội Đồng Giám Mục, một định chế thường trực, là tổ chức kết hợp các Giám mục của một quốc gia hay một địa hạt nào đó, cùng nhau thi hành chiếu theo luật, một số nhiệm vụ mục vụ cho các tín hữu Kitô thuộc địa hạt, để phát huy lợi ích lớn hơn mà Giáo Hội đem lại cho loài người, nhất là bằng các hình thức và phương pháp làm việc Tông đồ thích hợp với hoàn cảnh địa phương và thời đại.”
Vì là thành viên của Hội đồng Giám mục của quốc gia, nên các ngài đương nhiên là những người đồng trách nhiệm trong bất cứ biến cố nào ở một khu vực địa phương đang cần sự đáp ứng mục vụ nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả.
Đó là tinh thần và nghĩa vụ hiệp thông giữa hàng giáo phẩm địa phương với nhau cũng như giữa hàng giáo phẩm với mọi thành phần dân Chúa liên hệ. Một khi nghĩa vụ này không chu toàn đúng mức thì nhiệm vụ mà Giáo luật đề ra cho HĐGM có lẽ chưa được tuân thủ nghiêm túc.
Logo năm mục vụ 2024 của HĐGM Việt Nam: “Thúc đẩy sự tham gia đời sống Giáo hội”
Kết luận
Theo các qui chiếu của Giáo luật, Hội Đồng Giám mục là một tổ chức của Giáo hội, có tư cách pháp nhân, tập hợp những vị Chủ Chăn trong các giáo phận của một quốc gia, cùng liên đới trách nhiệm làm “tiếng nói cho những người không có tiếng nói”.
Các ngài "phải công khai bày tỏ lập trường nếu được, tất cả cùng lên tiếng trong một tài liệu của Hội đồng Giám mục nhằm soi sáng lương tâm, nhắc nhớ đức tin và giáo huấn xã hội của Hội Thánh, nhất là khi những quyền căn bản của con người và phần rỗi các linh hồn bị đe dọa. Các ngài phải luôn luôn khích lệ người kitô hữu giáo dân trau dồi bản thân và hiện diện như những chứng nhân trong đời sống công cộng." (Jean - Louis Tauran, L’Evêque et son ministère, Urbaniana University Press, 1999, 403-407.)
Chỉnh sửa lần cuối: