Lề luật của Thiên Chúa có làm mất tự do của con người?

con sóng nhỏ · 3/3/24

Có bao giờ bạn thấy, sao mà đạo Công Giáo nhiều luật lệ thế. Quá nhiều thứ phải tuân theo. Bạn cảm thấy, theo đạo là cản trở đi tự do của con người. Có phải vậy không?

Ảnh: phailamgi.com

Luật lệ là một điều cần thiết trong xã hội

Có một số quan điểm cho rắng, luật lệ làm mất đi tự do của con người và vì thế muốn tự do thì phải bãi bỏ đi các luật lệ. Thực tế là chỉ ra rằng, nếu không có luật lệ con người càng khó có tự do hơn.

Khi tham gia giao thông, không ít người than thở khi phải dừng đèn đỏ. Họ nghĩ rằng đèn đỏ khiến mình đi chậm hơn, cản trở việc di chuyển của mình. Nhưng hãy tưởng tượng, nếu không có đèn đỏ thì sao? Mọi người sẽ bị kẹt cứng ở ngã tư đường. Như vậy đèn giao thông không phải là thứ ngăn cản việc di chuyển của bạn mà là giúp việc di chuyển của bạn và những người khác được dễ dàng hơn.

Ví dụ về đèn giao thông không chỉ minh họa cách mà luật lệ giúp chúng ta tránh khỏi hỗn loạn mà còn cho thấy sự cần thiết của việc thiết lập trật tự trong mọi lĩnh vực của đời sống.

Rất nhiều ví dụ trong cuộc sống ta có thể thấy được, nếu không có luật lệ thì xã hội không thể vận hành được. Từ một trận bóng đá, đến các cuộc thi rồi đến việc điều hành đất nước.

Vậy có những thứ luật xã hội cho phép còn luật của Chúa thì lại cấm thì sao?

Điều này không phải là điều hiếm gặp. Ở một số đất nước, cho phép ly hôn, phá thai, quan hệ trước hôn nhân, kết hôn đồng tính…Nhưng luật của Thiên Chúa thì đó lại là những điều lỗi phạm đến Thiên Chúa. Vậy chẳng phải luật của Chúa đang lấy đi tự do của tôi sao?

Con người được tự do, nhưng sự tự do của con người có một mục đích. Suy cho cùng, tự do có mặt để chúng ta có thể làm được những gì thật sự tốt đẹp bằng ý chí tự do và sự hiểu biết của chúng ta. Về mặt này, tự do được định hướng nhờ vào luật tự nhiên và trật tự sáng tạo (bằng cách thức Thiên Chúa xếp đặt thế giới theo ý định của Ngài) (Docat #57)

Lề luật của Thiên Chúa không được coi là một gánh nặng mà là một hướng dẫn cho cuộc sống đạo đức và hạnh phúc. Lề luật được thiết kế để bảo vệ tự do thực sự của con người, giúp họ tránh xa tội lỗi và hướng tới sự hoàn thiện. Giáo lý của Giáo hội Công giáo giải thích rằng lề luật của Thiên Chúa giúp con người nhận ra điều gì là tốt và làm cho họ tự do để chọn điều đó.

Càng làm điều thiện, con người càng trở nên tự do. Chỉ có tự do đích thực khi con người phục vụ cho điều thiện và công bằng. Khi bất tuân ý Chúa và chọn điều ác, con người lạm dụng tự do và trở nên "nô lệ tội lỗi "(x. Rm 6,17 ). (GLHTCG #1733)

Ảnh: phailamgi.com

Phải Làm Gì?

Docat 57: Con người tự do ra sao?
Con người được tự do, nhưng sự tự do của con người có một mục đích. Suy cho cùng, tự do có mặt để chúng ta có thể làm được những gì thật sự tốt đẹp bằng ý chí tự do và sự hiểu biết của chúng ta. Về mặt này, tự do được định hướng nhờ vào luật tự nhiên và trật tự sáng tạo (= cách thức Thiên Chúa xếp đặt thế giới theo ý định của Ngài). Bằng lương tâm của mình, chúng ta có thể biết sự thật về điều đúng đắn và điều sai trái. Đúng hơn, lương tâm là tiếng nói chân lý cất lên từ nội tâm, là luật tự nhiên được khắc ghi vào tâm khảm của tất cả mọi người (Rm 2,15). Thông qua lý trí, chúng ta có thể lĩnh hội từ lương tâm những chân giá trị luôn luôn đúng ở mọi thời. Chúng ta biết lừa dối, trộm cắp, giết người là sai trái. Tuy nhiên, lương tâm cũng có thể lầm lẫn. Tự do không luôn nghiêng về điều tốt thật sự, mà lại thường chệch sang những gì chỉ tốt bề ngoài, vì đã bị tính vị kỷ chi phối. Đó là lý do tại sao chúng ta phải luôn rèn luyện lương tâm, và học theo sự chỉ dẫn đúng đắn về những giá trị chân thật. Chính tự do cũng cần được Đức Kitô giải phóng, để có thể hoàn thành những gì thật sự tốt đẹp.