Thành viên
- Tham gia
- 7/2/24
- Bài viết
- 21
- Chủ đề Author
- #1
Thánh Irênê (Irenaeus): Người bảo vệ đức tin và chống lại lạc giáo
Tác giả: Gustaf Wingren
Kiểm chứng thông tin: Ban Biên tập Bách khoa toàn thư Britannica
Dịch: Mạc Thiên Thừa
Kiểm chứng thông tin: Ban Biên tập Bách khoa toàn thư Britannica
Dịch: Mạc Thiên Thừa
Thánh Irênê (sinh khoảng 120/140, Tiểu Á - mất khoảng 200/203, có thể tại Lyon; lễ kính của Giáo hội Tây Phương ngày 28 tháng 6; lễ kính của Giáo hội Đông Phương ngày 23 tháng 8) là Giám mục thành Lugdunum (Lyon), Nhà biện giáo, và nhà thần học Kitô giáo hàng đầu của thế kỷ 2. Tác phẩm "Chống Lạc Thuyết" của ông, được viết khoảng năm 180, là một sự bác bỏ thuyết ngộ đạo. Trong các trước tác của mình, Irênê đã thúc đẩy sự phát triển của một bộ giáo lý chính quy của Kinh Thánh, bản tín điều và thẩm quyền của chức giám mục.
St. Irenaeus (born c. 120/140, Asia Minor—died c. 200/203, probably Lyon; Western feast day June 28; Eastern feast day August 23) bishop of Lugdunum (Lyon), Apologist, and leading Christian theologian of the 2nd century. His work Adversus haereses (Against Heresies), written about 180, was a refutation of gnosticism. In the course of his writings Irenaeus advanced the development of an authoritative canon of Scriptures, the creed, and the authority of the episcopal office.
GIAI ĐOẠN ĐẦU SỰ NGHIỆP
EARLY CAREER
Mặc dù ngày sinh chính xác của ông không được biết, Irênê sinh ra trong một gia đình Hy Lạp ở Tiểu Á. Các tác phẩm của chính ông đã cho thấy một vài điểm tiểu sử, chẳng hạn như khi còn nhỏ ông đã được nghe và nhìn thấy Thánh Polycarp, mối liên hệ sống cuối cùng được biết đến với các Tông đồ, ở Smyrna, trước khi vị Kitô hữu già nua đó tử đạo năm 155. Eusebius thành Caesarea cũng lưu ý rằng sau các cuộc đàn áp ở Gaul vào năm 177, Irênê đã kế nhiệm Pothinus tử đạo làm Giám mục của Lugdunum. Theo Eusebius, người đã viết lịch sử Giáo hội vào thế kỷ 4, Irênê, trước khi trở thành giám mục, đã phục vụ với tư cách là một nhà truyền giáo ở miền nam Gaul và là một người kiến tạo hòa bình giữa các Giáo hội ở Tiểu Á vốn bị xáo trộn bởi các tà giáo.
Though his exact birth date is unknown, Irenaeus was born of Greek parents in Asia Minor. His own works establish a few biographical points, such as that he, as a child, heard and saw St. Polycarp, the last known living connection with the Apostles, in Smyrna, before that aged Christian was martyred in 155. Eusebius of Caesarea also notes that after persecutions in Gaul in 177 Irenaeus succeeded the martyred Pothinus as bishop of Lugdunum. According to Eusebius, who wrote a history of the church in the 4th century, Irenaeus, prior to his becoming bishop, had served as a missionary to southern Gaul and as a peacemaker among the churches of Asia Minor that had been disturbed by heresy.
Các dữ liệu tiểu sử xác thực - nếu được đặt cạnh các tác phẩm xuất bản của ông - đủ để vẽ nên một bức tranh về một cuộc đời khác thường. Các nguồn sử liệu chứng thực về sự liên hệ chặt chẽ về văn hóa giữa Tiểu Á và miền nam Pháp (thung lũng sông Rhône) trong suốt thế kỷ 2. Theo truyền thống, Thánh Gioan Tông đồ, ở tuổi cao sức yếu, một người từng "nhìn thấy Chúa" (tức là Chúa Giêsu), đã sống ở Ephesus trong những ngày Polycarp còn trẻ. Như vậy, có ba thế hệ giữa Chúa Giêsu thành Nazareth và Irênê ở miền nam Pháp.
The known biographical data—if taken together with his published works—are sufficient to give a picture of an unusual life. Historical sources testify to a close cultural connection between Asia Minor and southern France (the Rhône valley) during the 2nd century. According to tradition, St. John the Apostle, as a very old man who had “seen the Lord” (i.e., Jesus), lived at Ephesus in the days when Polycarp was young. Thus, there were three generations between Jesus of Nazareth and Irenaeus of southern France.
Thời đại mà Irênê đã sống là một thời kỳ mở rộng và căng thẳng nội bộ trong Giáo hội. Trong nhiều trường hợp, Irênê đã hoạt động như người trung gian hòa giải giữa các phe phái tranh chấp khác nhau. Các Giáo hội ở Tiểu Á tiếp tục kỷ niệm Lễ Vượt Qua vào cùng ngày (thứ 14 của tháng Nisan) với ngày người Do Thái mừng Lễ Vượt Qua, trong khi Giáo hội Rôma giữ vững quan điểm rằng Lễ Vượt Qua phải luôn được cử hành vào Chúa nhật (ngày Phục Sinh của Chúa). Hòa giải giữa các bên, Irênê tuyên bố rằng những khác biệt về các yếu tố bên ngoài, như ngày lễ, không nhất thiết phải nghiêm trọng đến mức phá hủy sự hiệp nhất của Giáo hội.
The era in which Irenaeus lived was a time of expansion and inner tensions in the church. In many cases Irenaeus acted as mediator between various contending factions. The churches of Asia Minor continued to celebrate Easter on the same date (the 14th of Nisan) as the Jews celebrated Passover, whereas the Roman church maintained that Easter should always be celebrated on a Sunday (the day of the Resurrection of Christ). Mediating between the parties, Irenaeus stated that differences in external factors, such as dates of festivals, need not be so serious as to destroy church unity.
Though his exact birth date is unknown, Irenaeus was born of Greek parents in Asia Minor. His own works establish a few biographical points, such as that he, as a child, heard and saw St. Polycarp, the last known living connection with the Apostles, in Smyrna, before that aged Christian was martyred in 155. Eusebius of Caesarea also notes that after persecutions in Gaul in 177 Irenaeus succeeded the martyred Pothinus as bishop of Lugdunum. According to Eusebius, who wrote a history of the church in the 4th century, Irenaeus, prior to his becoming bishop, had served as a missionary to southern Gaul and as a peacemaker among the churches of Asia Minor that had been disturbed by heresy.
Các dữ liệu tiểu sử xác thực - nếu được đặt cạnh các tác phẩm xuất bản của ông - đủ để vẽ nên một bức tranh về một cuộc đời khác thường. Các nguồn sử liệu chứng thực về sự liên hệ chặt chẽ về văn hóa giữa Tiểu Á và miền nam Pháp (thung lũng sông Rhône) trong suốt thế kỷ 2. Theo truyền thống, Thánh Gioan Tông đồ, ở tuổi cao sức yếu, một người từng "nhìn thấy Chúa" (tức là Chúa Giêsu), đã sống ở Ephesus trong những ngày Polycarp còn trẻ. Như vậy, có ba thế hệ giữa Chúa Giêsu thành Nazareth và Irênê ở miền nam Pháp.
The known biographical data—if taken together with his published works—are sufficient to give a picture of an unusual life. Historical sources testify to a close cultural connection between Asia Minor and southern France (the Rhône valley) during the 2nd century. According to tradition, St. John the Apostle, as a very old man who had “seen the Lord” (i.e., Jesus), lived at Ephesus in the days when Polycarp was young. Thus, there were three generations between Jesus of Nazareth and Irenaeus of southern France.
Thời đại mà Irênê đã sống là một thời kỳ mở rộng và căng thẳng nội bộ trong Giáo hội. Trong nhiều trường hợp, Irênê đã hoạt động như người trung gian hòa giải giữa các phe phái tranh chấp khác nhau. Các Giáo hội ở Tiểu Á tiếp tục kỷ niệm Lễ Vượt Qua vào cùng ngày (thứ 14 của tháng Nisan) với ngày người Do Thái mừng Lễ Vượt Qua, trong khi Giáo hội Rôma giữ vững quan điểm rằng Lễ Vượt Qua phải luôn được cử hành vào Chúa nhật (ngày Phục Sinh của Chúa). Hòa giải giữa các bên, Irênê tuyên bố rằng những khác biệt về các yếu tố bên ngoài, như ngày lễ, không nhất thiết phải nghiêm trọng đến mức phá hủy sự hiệp nhất của Giáo hội.
The era in which Irenaeus lived was a time of expansion and inner tensions in the church. In many cases Irenaeus acted as mediator between various contending factions. The churches of Asia Minor continued to celebrate Easter on the same date (the 14th of Nisan) as the Jews celebrated Passover, whereas the Roman church maintained that Easter should always be celebrated on a Sunday (the day of the Resurrection of Christ). Mediating between the parties, Irenaeus stated that differences in external factors, such as dates of festivals, need not be so serious as to destroy church unity.
CÁC TÁC PHẨM CỦA IRÊNÊ: XUNG ĐỘT VỚI CÁC NGỘ ĐẠO THUYẾT
IRENAEUS’S WRITINGS: CONFLICT WITH THE GNOSTICS
Tuy nhiên, Irênê lại có thái độ vô cùng tiêu cực và không nhân nhượng đối với Marcion, một nhà chỉ huy ly khai ở Rôma, và đối với chủ nghĩa ngộ đạo, một phong trào trí thức thời thượng trong Giáo hội đang phát triển nhanh chóng, vốn tán thành thuyết nhị nguyên. Bởi vì ngộ đạo thuyết đã bị khắc phục bởi những nỗ lực của các Giáo Phụ sơ khai, trong đó có Thánh Clement thành Alexandria và Irênê, các tác phẩm của các Ngộ đạo giả đã bị xóa sổ phần lớn. Do đó, trong việc tái thiết các tín lý của Ngộ đạo thuyết, các học giả hiện đại chủ yếu dựa vào các tác phẩm của Irênê, người đã tóm tắt các quan điểm của Ngộ đạo trước khi tấn công chúng. Sau khi thư viện Ngộ đạo gần Najʿ Ḥammādī (ở Ai Cập) được phát hiện vào những năm 1940, sự tôn trọng dành cho Irênê lại càng gia tăng: ông được chứng minh là cực kỳ chính xác trong bản báo cáo của mình về các học thuyết mà mình bác bỏ.
Irenaeus adopted a totally negative and unresponsive attitude, however, toward Marcion, a schismatic leader in Rome, and toward gnosticism, a fashionable intellectual movement in the rapidly expanding church that espoused dualism. Because gnosticism was overcome through the efforts of the early Church Fathers, among them St. Clement of Alexandria and Irenaeus, gnostic writings were largely obliterated. In reconstructing gnostic doctrines, therefore, modern scholars relied to a great extent on the writings of Irenaeus, who summarized the gnostic views before attacking them. After the discovery of the gnostic library near Najʿ Ḥammādī (in Egypt) in the 1940s, respect for Irenaeus increased: he was proved to have been extremely precise in his report of the doctrines he rejected.
Toàn bộ các tác phẩm được biết đến của Irênê đều dành cho cuộc xung đột với chủ nghĩa Ngộ Đạo. Tác phẩm chính yếu của ông gồm có năm quyển trong một bộ sách có tựa đề Adversus haereses (Chống dị giáo). Ban đầu được viết bằng tiếng Hy Lạp vào khoảng năm 180, "Chống dị giáo" hiện chỉ còn được biết đến một cách đầy đủ trong một bản dịch tiếng Latin, thời điểm dịch vẫn còn đang được tranh cãi (năm 200 hay 400?). Một tác phẩm ngắn hơn của Irênê, "Bằng chứng về Giáo Lý Tông Truyền" (Demonstration of the Apostolic Preaching), cũng được viết bằng tiếng Hy Lạp, chỉ còn tồn tại dưới dạng bản dịch tiếng Armenia, có lẽ nhằm mục đích hướng dẫn các ứng viên trẻ chuẩn bị chịu phép rửa tội.
All his known writings are devoted to the conflict with the gnostics. His principal work consists of five books in a work entitled Adversus haereses. Originally written in Greek about 180, Against Heresies is now known in its entirety only in a Latin translation, the date of which is disputed (200 or 400?). A shorter work by Irenaeus, Demonstration of the Apostolic Preaching, also written in Greek, is extant only in an Armenian translation probably intended for the instruction of young candidates for baptism.
Irênê khẳng định một cách tích cực giá trị của Kinh thánh tiếng Do Thái (Cựu Ước Kitô giáo), vốn bị các nhà Ngộ đạo phủ nhận, cho rằng nó ủng hộ luật pháp của Thiên Chúa Tạo Hóa, Đấng hay giận dữ. Mặc dù Irênê không thực sự đề cập đến hai giao ước, một cũ và một mới, nhưng ông đã chuẩn bị cho thuật ngữ này. Ông khẳng định giá trị của hai giao ước vào thời điểm mà mối quan tâm về sự thống nhất và sự khác biệt giữa hai phần của Kinh thánh đang phát triển. Nhiều tác phẩm tuyên bố có thẩm quyền Kinh thánh, bao gồm một số lượng lớn của các nhà Ngộ đạo, đã phát triển mạnh trong thế kỷ thứ 2. Bằng cách tấn công các nhà Ngộ đạo, Irênê đã giúp giảm bớt tầm quan trọng của những tác phẩm như vậy và thiết lập một quy tắc Kinh thánh.
Irenaeus asserted in a positive manner the validity of the Hebrew Bible (the Christian Old Testament), which the gnostics denied, claiming that it upheld the laws of the Creator God of wrath. Though Irenaeus did not actually refer to two testaments, one old and one new, he prepared the way for this terminology. He asserted the validity of the two testaments at a time when concern for the unity and the difference between the two parts of the Bible was developing. Many works claiming scriptural authority, which included a large number by gnostics, flourished in the 2nd century. By his attacks on the gnostics, Irenaeus helped to diminish the importance of such works and to establish a canon of Scriptures.
Sự phát triển của bản tín điều và chức giám mục cũng có thể được bắt nguồn từ xung đột của ông với các nhà Ngộ đạo. Chỉ dựa trên Tân Ước, vốn liên quan đến sự cứu rỗi của nhân loại, người ta không mong đợi bản tín điều sẽ bắt đầu bằng một điều khoản về việc tạo dựng thế giới và con người. Nhưng, vì các nhà Ngộ đạo phủ nhận rằng Thiên Chúa được mạc khải trong Tân Ước là Đấng Tạo Hóa, điều khoản đầu tiên của bản tín điều vì lý do luận chiến đã được kết nối trực tiếp với Sáng thế ký ("Ban đầu Thiên Chúa dựng nên trời đất"). Irênê gọi bản tín điều là "Quy tắc Chân lý" được sử dụng để chống lại tà giáo.
The development of the creed and the office of bishop also can be traced to his conflicts with the gnostics. On the basis of the New Testament alone, which is concerned with the salvation of humankind, the creed would not be expected to begin with an article about the creation of the world and humans. But, because the gnostics denied that the God revealed in the New Testament was the Creator, the first article of the creed was for polemical reasons directly connected with Genesis (“In the beginning God created the heavens and the earth”). Irenaeus refers to the creed as a “Rule of Truth” used to combat heresy.
Danh sách giám mục lâu đời nhất cũng là biện pháp đối phó với các nhà Ngộ đạo, những người nói rằng họ sở hữu một truyền thống truyền miệng bí mật từ chính Chúa Giêsu. Chống lại những tuyên bố như vậy, Irênê cho rằng các giám mục ở các thành phố khác nhau được biết đến từ thời các Tông đồ - và không ai trong số họ là người theo thuyết Ngộ đạo - và các giám mục là người cung cấp hướng dẫn an toàn duy nhất cho việc giải thích Kinh thánh. Với những danh sách giám mục này, học thuyết sau này về "kế vị tông truyền" của các giám mục có thể được liên kết. Ngay cả vị trí độc tôn của giám mục Rôma cũng được Irênê nhấn mạnh, mặc dù trong một đoạn văn mơ hồ.
The oldest lists of bishops also were countermeasures against the gnostics, who said that they possessed a secret oral tradition from Jesus himself. Against such statements Irenaeus maintains that the bishops in different cities are known as far back as the Apostles—and none of them was a gnostic—and that the bishops provided the only safe guide to the interpretation of Scripture. With these lists of bishops the later doctrine of “the apostolic succession” of the bishops could be linked. Even the unique position of authority of the bishop of Rome is emphasized by Irenaeus, though in an obscure passage.
Mặc dù không có bằng chứng nào, ngoài truyền thuyết, về cái chết của ông, nhưng người ta thường cho rằng thập kỷ cuối cùng của thế kỷ thứ 2 là thời kỳ Irênê qua đời.
Though there is no evidence, other than legendary, about his death, the last decade of the 2nd century is generally assumed to be the period in which Irenaeus died.
THAM KHẢO
Wingren, G. (2023, December 14). St. Irenaeus. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/biography/Irenaeus
Thánh Irênê là một nhân vật quan trọng trong lịch sử Giáo hội sơ khai. Ông là một nhà biện giáo và nhà thần học lỗi lạc, người đã đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đức tin Kitô giáo, chống lại các tà giáo - đặc biệt là thuyết Ngộ đạo. Ông cũng là người có công trong việc phát triển bản tín điều, chức giám mục và quy tắc Kinh thánh.
Tạ ơn Chúa. Cầu chúc anh chị em chúng ta luôn yêu mến và học hỏi về các vị thánh!
Chỉnh sửa lần cuối:
Cùng chủ đề
![[Ngày 8/3/2025] Tin tức Công Giáo nổi bật: Đức Cha Giáo phận Ôn Châu tại Trung Quốc lại bị chính quyền bắt giữ](https://i0.wp.com/phailamgi.com/attachments/phailamgi_tin-tuc-hang-ngay_cv1-jpg.9704/?resize=90%2C67.5&quality=100&strip=all)
![[Video] Lm Fx. Vũ Thế Toàn nói về Kỷ niệm với ĐHY Fx. Nguyễn Văn Thuận](https://i0.wp.com/phailamgi.com/attachments/phailamgi_-video-lm-fx-vu-the-toan-noi-ve-ky-niem-voi-dhy-f-x-nguyen-van-thuan_cv1-jpg.9739/?resize=160%2C285&quality=100&strip=all)
![[Video] Chuyện về ĐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận khi bị quản thúc tại Gx. Giang Xá](https://i0.wp.com/phailamgi.com/attachments/phailamgi_chuyen-ve-dhy-phanxico-xavie-nguyen-van-thuan-khi-bi-quan-thuc-tai-gx-giang-xa_cv1-jpg.5936/?resize=160%2C285&quality=100&strip=all)
![[Video] Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm: Tân Viện trưởng Học viện Công giáo Việt Nam](https://i0.wp.com/phailamgi.com/attachments/phailamgi_tan-vien-truong-duc-cha-phero-nguyen-van-kham_cv1-jpg.5919/?resize=160%2C285&quality=100&strip=all)
