Behold God’s Providence
- Tham gia
- 17/12/23
- Bài viết
- 1,191
- Chủ đề Author
- #1
Nhiều linh mục thường khuyên giáo dân không nên tham dự các đám cưới của những cặp đôi Công giáo chưa cử hành hôn lễ trong nhà thờ hoặc chưa được Giáo hội công nhận. Đây là những trường hợp hôn nhân “không phép đạo”, tức các đôi vợ chồng chưa làm phép Hôn Phối theo nghi thức Công giáo hoặc chưa hợp thức hóa theo giáo luật.
Hôn nhân “không phép đạo” và quy định của Giáo hội
Theo giáo huấn Công giáo, một cuộc hôn nhân thành sự (hợp lệ) đòi hỏi hai tín hữu phải cử hành Bí tích Hôn Phối trước sự chứng kiến của linh mục (hoặc phó tế) và tuân thủ giáo luật hiện hành.
Nếu một người Công giáo kết hôn chỉ theo dân sự hoặc theo phong tục mà không làm lễ tại nhà thờ, hôn nhân đó không được Giáo hội công nhận là hợp lệ. Trong giáo ngữ, tình trạng này thường gọi là “rối hôn phối” – nghĩa là đôi vợ chồng sống chung ngoài hôn nhân hợp pháp theo luật đạo.
Giáo luật Công giáo không có điều khoản nào “cấm tuyệt đối” giáo dân tham dự đám cưới của các cặp hôn nhân chưa thành sự. Thật vậy, Bộ Giáo luật 1983 không liệt kê hành vi này vào tội phạm nào có hình phạt – không có khoản nào chế tài việc đi ăn cưới ngoài phép đạo. Điều đó có nghĩa là tự bản thân việc hiện diện tại một tiệc cưới “không phép đạo” không làm cho người đi dự mắc một hình phạt giáo luật nghiêm trọng nào.
Tuy nhiên, Giáo hội nhấn mạnh nguyên tắc phải tránh “gương mù, gương xấu” – tức là tránh những hành vi có thể khiến cộng đoàn hiểu lầm rằng Giáo hội chấp nhận các cuộc hôn nhân trái luật. Chính vì vậy, vấn đề dự hay không dự đám cưới “không phép” được giao cho sự cân nhắc cẩn trọng về luân lý và mục vụ, tùy theo từng hoàn cảnh cụ thể.
Nếu một người Công giáo kết hôn chỉ theo dân sự hoặc theo phong tục mà không làm lễ tại nhà thờ, hôn nhân đó không được Giáo hội công nhận là hợp lệ. Trong giáo ngữ, tình trạng này thường gọi là “rối hôn phối” – nghĩa là đôi vợ chồng sống chung ngoài hôn nhân hợp pháp theo luật đạo.
Giáo luật Công giáo không có điều khoản nào “cấm tuyệt đối” giáo dân tham dự đám cưới của các cặp hôn nhân chưa thành sự. Thật vậy, Bộ Giáo luật 1983 không liệt kê hành vi này vào tội phạm nào có hình phạt – không có khoản nào chế tài việc đi ăn cưới ngoài phép đạo. Điều đó có nghĩa là tự bản thân việc hiện diện tại một tiệc cưới “không phép đạo” không làm cho người đi dự mắc một hình phạt giáo luật nghiêm trọng nào.
Tuy nhiên, Giáo hội nhấn mạnh nguyên tắc phải tránh “gương mù, gương xấu” – tức là tránh những hành vi có thể khiến cộng đoàn hiểu lầm rằng Giáo hội chấp nhận các cuộc hôn nhân trái luật. Chính vì vậy, vấn đề dự hay không dự đám cưới “không phép” được giao cho sự cân nhắc cẩn trọng về luân lý và mục vụ, tùy theo từng hoàn cảnh cụ thể.
Bảo vệ bí tích hôn phối và đức tin
Trong quan điểm chính thức của Giáo hội, hôn nhân giữa hai người đã chịu Phép Rửa là một bí tích thánh thiêng. Vì thế, người Công giáo kết hôn nhưng không làm phép cưới trong nhà thờ bị xem là vi phạm luật Thiên Chúa và luật Hội Thánh.
Các linh mục lo ngại rằng khi một tín hữu đi dự đám cưới không phép đạo, hành động đó có thể bị hiểu là đồng tình với việc vi phạm giáo luật. Nói cách khác, người tham dự dường như trở thành “đồng lõa” và tiếp tay cho một việc làm sai trái theo tiêu chuẩn đạo đức Công giáo. Đây là lý do cốt lõi khiến nhiều vị mục tử không khuyến khích, thậm chí cấm cản giáo dân tham dự các lễ cưới chưa được cử hành bí tích.
Một khía cạnh nữa là nguy cơ gây gương mù gương xấu cho cộng đoàn. Nếu nhiều người Công giáo tự do đi ăn cưới của những cặp chưa phép đạo, những người xung quanh – đặc biệt là giới trẻ – có thể lầm tưởng rằng Giáo hội “ngầm chấp nhận” hoặc không coi trọng bí tích hôn nhân.
Do đó, nhiều linh mục lựa chọn thái độ nghiêm khắc để nêu gương giữ luật, bảo vệ tính thánh thiêng của bí tích hôn nhân trong mắt cộng đoàn.
Các linh mục lo ngại rằng khi một tín hữu đi dự đám cưới không phép đạo, hành động đó có thể bị hiểu là đồng tình với việc vi phạm giáo luật. Nói cách khác, người tham dự dường như trở thành “đồng lõa” và tiếp tay cho một việc làm sai trái theo tiêu chuẩn đạo đức Công giáo. Đây là lý do cốt lõi khiến nhiều vị mục tử không khuyến khích, thậm chí cấm cản giáo dân tham dự các lễ cưới chưa được cử hành bí tích.
Một khía cạnh nữa là nguy cơ gây gương mù gương xấu cho cộng đoàn. Nếu nhiều người Công giáo tự do đi ăn cưới của những cặp chưa phép đạo, những người xung quanh – đặc biệt là giới trẻ – có thể lầm tưởng rằng Giáo hội “ngầm chấp nhận” hoặc không coi trọng bí tích hôn nhân.
Do đó, nhiều linh mục lựa chọn thái độ nghiêm khắc để nêu gương giữ luật, bảo vệ tính thánh thiêng của bí tích hôn nhân trong mắt cộng đoàn.
Thực tế tại các giáo phận Việt Nam
Do không có quy định chung toàn quốc, chính sách mục vụ về việc này khá đa dạng giữa các giáo phận. Ở một số nơi (thường là các cộng đoàn Công giáo truyền thống), giáo dân được dạy dỗ rất kỹ về luật hôn phối nên đa phần tự giác không tham dự nếu biết đám cưới không làm phép đạo.
Có giáo xứ còn coi đó là “luật bất thành văn” – ai đi ăn cưới “không phép” về còn phải xưng tội. Tuy vậy, cho đến nay chưa có văn bản chính thức nào từ các Tòa Giám mục tại Việt Nam ban hành lệnh cấm chung đối với việc dự đám cưới kiểu này.
Về mặt nguyên tắc, một lệnh cấm hữu hiệu phải do Giám mục giáo phận ban hành và công bố công khai; linh mục tự ý cấm bằng miệng là vượt quá thẩm quyền và không có giá trị ràng buộc.
Tại các đô thị lớn như Sài Gòn, Hà Nội – nơi đời sống xã hội cởi mở hơn – các linh mục thường không áp dụng biện pháp mạnh mà tập trung giải thích giáo lý và mời gọi đôi hôn nhân sớm hợp thức hóa. Nhiều vị chủ chăn thừa nhận nếu cha mẹ, anh chị em cự tuyệt đến dự cưới, hậu quả tiêu cực có thể lớn hơn: gia đình ly tán, con cái oán giận và xa lánh nhà thờ.
Do đó, trong những trường hợp tế nhị, Giáo hội khuyến khích tín hữu tham khảo ý kiến cha xứ và xét theo tiếng nói lương tâm. Giáo dân được nhắc nhở cân nhắc: đi dự để giữ nghĩa tình nhưng không vì thế mà tán thành việc làm sai.
Ngược lại, cũng có những tình huống mà linh mục khuyên giáo dân thẳng thắn từ chối tham dự. Nếu rõ ràng đôi uyên ương cố tình chống lại luật Hội Thánh – thí dụ cả hai đều là người Công giáo nhưng nhất quyết chỉ làm đám cưới ngoài đời và tuyên bố không cần bí tích – thì sự hiện diện của giáo hữu tại lễ cưới đó sẽ bị coi là hành vi tán thành công khai một mối quan hệ trái giáo lý.
Ngoài ra, những trường hợp hôn nhân đi ngược giáo huấn căn bản của Giáo hội – như đám cưới đồng tính hoặc kết hôn khi chưa tiêu hôn người vợ/chồng trước – thì giáo dân tuyệt đối không được phép tham dự vì bản chất sự kiện đã mâu thuẫn trực tiếp với đức tin.
Nhưng nhìn chung, các linh mục đều mong giáo dân hiểu rằng quyết định dự hay không nên xuất phát từ lòng mến Chúa và ý thức giữ đức tin, hơn là nỗi sợ một hình phạt hữu hình nào.
Có giáo xứ còn coi đó là “luật bất thành văn” – ai đi ăn cưới “không phép” về còn phải xưng tội. Tuy vậy, cho đến nay chưa có văn bản chính thức nào từ các Tòa Giám mục tại Việt Nam ban hành lệnh cấm chung đối với việc dự đám cưới kiểu này.
Về mặt nguyên tắc, một lệnh cấm hữu hiệu phải do Giám mục giáo phận ban hành và công bố công khai; linh mục tự ý cấm bằng miệng là vượt quá thẩm quyền và không có giá trị ràng buộc.
Tại các đô thị lớn như Sài Gòn, Hà Nội – nơi đời sống xã hội cởi mở hơn – các linh mục thường không áp dụng biện pháp mạnh mà tập trung giải thích giáo lý và mời gọi đôi hôn nhân sớm hợp thức hóa. Nhiều vị chủ chăn thừa nhận nếu cha mẹ, anh chị em cự tuyệt đến dự cưới, hậu quả tiêu cực có thể lớn hơn: gia đình ly tán, con cái oán giận và xa lánh nhà thờ.
Do đó, trong những trường hợp tế nhị, Giáo hội khuyến khích tín hữu tham khảo ý kiến cha xứ và xét theo tiếng nói lương tâm. Giáo dân được nhắc nhở cân nhắc: đi dự để giữ nghĩa tình nhưng không vì thế mà tán thành việc làm sai.
Ngược lại, cũng có những tình huống mà linh mục khuyên giáo dân thẳng thắn từ chối tham dự. Nếu rõ ràng đôi uyên ương cố tình chống lại luật Hội Thánh – thí dụ cả hai đều là người Công giáo nhưng nhất quyết chỉ làm đám cưới ngoài đời và tuyên bố không cần bí tích – thì sự hiện diện của giáo hữu tại lễ cưới đó sẽ bị coi là hành vi tán thành công khai một mối quan hệ trái giáo lý.
Ngoài ra, những trường hợp hôn nhân đi ngược giáo huấn căn bản của Giáo hội – như đám cưới đồng tính hoặc kết hôn khi chưa tiêu hôn người vợ/chồng trước – thì giáo dân tuyệt đối không được phép tham dự vì bản chất sự kiện đã mâu thuẫn trực tiếp với đức tin.
Nhưng nhìn chung, các linh mục đều mong giáo dân hiểu rằng quyết định dự hay không nên xuất phát từ lòng mến Chúa và ý thức giữ đức tin, hơn là nỗi sợ một hình phạt hữu hình nào.
Tóm lại
Giáo hội ý thức luật lệ đặt ra là để phục vụ con người chứ không nhằm đẩy con người ra ngoài rìa cộng đoàn.
Tại Việt Nam, trước mỗi lời mời dự cưới “không phép đạo”, các tín hữu được mời gọi phân định trong cầu nguyện và đối thoại với mục tử. Người Công giáo trưởng thành cần vận dụng tiếng gọi của lương tâm ngay thẳng, sao cho vừa không thỏa hiệp với điều sai, vừa không đánh mất tình yêu thương đối với người thân của mình.
Luật cao nhất của Kitô giáo là luật yêu thương, nên mọi quyết định – dù đi hay không đi – rốt cuộc phải nhằm mục đích giúp người khác nhận ra tình yêu và chân lý của Thiên Chúa.
Tại Việt Nam, trước mỗi lời mời dự cưới “không phép đạo”, các tín hữu được mời gọi phân định trong cầu nguyện và đối thoại với mục tử. Người Công giáo trưởng thành cần vận dụng tiếng gọi của lương tâm ngay thẳng, sao cho vừa không thỏa hiệp với điều sai, vừa không đánh mất tình yêu thương đối với người thân của mình.
Luật cao nhất của Kitô giáo là luật yêu thương, nên mọi quyết định – dù đi hay không đi – rốt cuộc phải nhằm mục đích giúp người khác nhận ra tình yêu và chân lý của Thiên Chúa.
- Ảnh trong bài: Phóng sự cưới Công Giáo
Phải làm gì?
Cùng chủ đề
