Nhìn lại 'sự cố' lễ khai mạc Olympic 2024: Vô tình hay cố ý?

[Gia Bảo]

Thời đại internet chi phối gần như mọi hoạt động xã hội như hiện nay, bên cạnh mặt tích cực truyền thông nó cũng khiến mâu thuẫn xung khắc dễ bùng nổ hơn bao giờ hết. Bởi lẽ chưa bao giờ thế giới lại có nhiều 'cơ quan ngôn luận' đông như quân Nguyên với biết bao thông tin thật giả/hay dở lẫn lộn như lúc này. Khiến không ít báo chính thống có khi mới đăng bài lên đã vội rút xuống, đăng đính chính việc này chuyện nọ v.v...​

Sống trong một môi trường thông tin 'bát nháo' như vậy ranh giới giữa thật giả, vô tình và cố ý trở nên hết sức mong manh. Thậm chí ngay cả chuyện xin lỗi bây giờ lắm khi cũng kém chân thành. 'Lời nói chẳng mất tiền mua' xin lỗi có khi chỉ để vừa lòng nhau, cho qua cơn bĩ cực!

Minh họa rõ nhất cho việc này có lẽ không gì bằng xem lại sự cố lễ khai mạc Olympic Paris mới xảy ra tuần trước.

Cảnh diễn Festivité tối 26/7 trên một cây cầu sông Siene, Paris trông khá giống bức họa Bữa Tiệc Ly khiến Hội đồng Giám mục Pháp lên tiếng vì cho là 'nhạo báng' Kitô giáo.

Sự 'trớ trêu' của vụ này là mặc dù BTC lễ hội ngỏ lời xin lỗi "những ai cảm thấy bị xúc phạm" nhưng chính tác giả kịch bản Thomas Jolly vẫn nhất quyết khẳng định nó không liên quan gì đến bức họa kia.​

---

Ảnh: huffingtonpost.fr​

Không xúc phạm sao phải xin lỗi​

Lời xin lỗi 'tù mù' này làm tôi nhớ câu nói bâng quơ "Bàn tay của Chúa" của Diego Maradona sau trận chung kết World Cup 1986 chủ nhà Anh quốc thua oan Argentina bởi bàn thắng bằng tay của anh. Bởi chính từ vụ này FIFA bắt đầu cân nhắc dùng công nghệ VAR (Video Assistant Referee) vào giám sát các trận đấu quan trọng sau này, thay vì trao phó hết nó cho trọng tài phân xử.

Trong thể thao 'nhất cử nhất động' của cầu thủ trên sân đều thấy rõ bằng mắt mà còn khó phân định vậy huống gì màn trình diễn nghệ thuật khổng lồ ngoài trời vốn trừu tượng làm sao phân định?

Cùng xem một bức tranh hay nghe một bản nhạc, mỗi khán giả đều có cảm nhận của riêng mình và chẳng ai giống ai. Chính sự 'rộng lượng' này của nghệ thuật đã cho phép Thomas Jolly 'mạnh miệng' chối bỏ mọi liên quan đến bức họa. Bởi là giám đốc nghệ thuật Thomas Jolly thừa biết bàn luận hay dở một tác phẩm đã khó, chứng minh nó 'báng bổ Kitô giáo' lại càng làm chuyện 'điên rồ' hơn !

Nhưng dù BTC có giải thích vụ này thế nào đây cũng chỉ là việc nhỏ mang tính cá nhân, trong khi bao trùm cuộc sống này còn nhiều chân lý lớn lao khác đang chi phối cả thế giới, dù chẳng ai nhìn thấy nhưng vẫn cứ phải tin chúng hiện hữu.

Như khi ta nhìn thấy tia chớp xuất hiện trên bầu trời kèm tiếng sấm, mọi người hiểu biết đều phải tin chắc đang có 2 đám mây mang điện tích âm dương xuất hiện trên đầu mình, cho dù cả đời chưa bao giờ nhìn thấy electrons hay protons 'tròn méo' ra sao.

Có những việc để hiểu được bản chất của chúng, trí thông minh kiến thức thôi vẫn chưa đủ, đôi khi còn cần thêm cả đức tin, sự linh cảm. Trước những rối rắm không thể 'sờ mó', bằng suy luận vẫn chúng ta vẫn có thể nhận ra bản chất sự việc có khi chỉ qua chính cái vẻ 'hời hợt' bên ngoài của nó, Thomas Jolly không là ngoại lệ!

Chắc hẳn các bạn đều biết câu "Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài"?

Thoạt nghe, nó có vẻ chỉ là lời khuyên chúng ta nên thích nghi với hoàn cảnh, môi trường sống. Nhưng nếu suy nghĩ sâu xa hơn sẽ thấy nó còn chứa đựng triết lý khá thâm sâu: Cầm một bình rỗng bằng sành sứ để trước mặt mình, khi ta rót nước trà hay rượu vào thì dù mắt không thể nhìn thấy gì bên trong bình nhưng chúng ta vẫn tin chắc rằng hình dáng của nó không thể khác với vỏ bình được, bởi việc này có liên quan đến đặc tính hòa tan của các chất thể lỏng.

Thomas Jolly - Giám đốc sáng tạo tại lễ khai mạc Olympic 2024. Ảnh: lefigaro.fr​

Chuyện gì đằng sau tiết mục Festivité?​

Tương tự như truy xuất VAR để tìm lỗi, review lai scandal lễ khai mạc Olympic Paris có 2 yếu tố cần xem xét:

1. Việc check lại động tác nào của cầu thủ phạm luật trong câu chuyện của Thomas Jolly là tìm sự tương đồng giữa hoạt cảnh Festivité và bức tranh của Leonardo da Vinci. Đáng buồn là việc chúng giống nhau là có thật, khó ai có thể thể phủ nhận kể cả tác giả.

2. Việc tiếp theo tế nhị hơn là 'xem xét' cái không thấy bằng mắt mà chỉ có thể cảm nhận chúng dựa trên hình ảnh. Cùng truy cản trái trái phép nhưng cầu thủ tốt bụng fair-play sẽ khác với kẻ chơi xấu có ác ý v.v... yếu tố 'thầm kín' này trong tiết mục Festivite cổ vũ LGBT (đồng tình luyến ái) đã quá rõ vì được BTC bảo để ‘xóa bỏ khác biệt’ nhưng đáng tiếc là nó đi ngược quan điểm Kitô giáo về giới tính và bi giáo hội lên án!

Chuyện khác biệt quan điểm chẳng có gì để nói, cách thể hiện sao cho thuyết phục mới là quan trọng, Olympic 2024 muốn đề cao LGBT giáo hội cũng đâu có quyền ngăn và một tài năng như Thomas Jolly đâu có thiếu ý tưởng để thể hiện. Vậy lẽ gì chọn bức họa thiêng liêng này, nhất là cảnh diễn của nó khá đồi trụy khiến bị cho là báng bổ giáo hội?

Trong số những bài bình luận liên quan đến sự cố này nhận định của của fbker Lâm Bình Duy Nhiên một người Việt đang sống tại Pháp tôi cho là xác đáng: "Cá nhân người viết có cảm nhận rằng “các bộ óc” của ban tham mưu, đạo diễn thừa biết khả năng tranh cãi sẽ xảy ra cho hoạt cảnh thứ tám Festivité. Họ cũng thừa hiểu sẽ có sự liên tưởng giữa bức tranh nổi tiếng La Cène với sự xuất hiện của vị thần Dionysos nhưng họ vẫn chấp nhận cái giá sẽ phải trả mang tên Tự do Sáng tạo. Cho rằng họ không tiên liệu trước mọi tranh luận là nguỵ biện. Chính Patrick Boucheron đã gọi đó là “Buổi tiệc thăng hoa – Cène subliminale”.

Trích dẫn trên cho thấy BTC đã biết trước hậu quả nhưng vẫn làm để đạt được Tự Do Sáng Tạo. (Chi tiết xem tại link này)

Ảnh: liderendeportes.com​

Là người Công giáo tôi cho rằng Thomas Jolly muốn mượn chính hình ảnh Chúa 'vui tiệc' với 12 môn đệ tính cách họ đa dạng, từ một Peter trung thành, Toma kém tin cho đến kẻ bội phản Juda... làm 'lời khuyên' giáo hội cần xem lại chủ trương hạn hẹp không chấp nhận đồng tình luyến ái của mình. Thậm chí con số 12 tiết mục diễn không biết có ngẫu nhiên hay cũng có liên quan đến bức họa?

Tuy nhiên, cái Jolly có thể chưa biết hoặc ít quan tâm là tương tự phá thai, LGBT rất khó để giáo hội chấp thuận bởi vì nó đi ngược tín lý đạo Công giáo: thuở khai sinh vũ trụ Chúa tạo nên duy nhất một nam một nữ là Adam và Eva, ngay chuyện vợ chồng li dị mà giáo hội còn chưa chấp thuận nói gì đồng tình luyến ái khi nó dính dáng đến chuyển giới tính.

Có lẽ chính lý do 'hời hợt' này khiến lễ khai mạc Olympic thành ra sự cố. Còn nếu 'thành công' như BTC nói có lẽ phải hiểu theo nghĩa họ chấp nhận đánh đổi 'tai tiếng' để được thế giới biết tiếng màn trình diễn Grande Seine, chuyện này chắc chỉ Chúa và Jolly biết?​

 

[Noname]

thuở khai sinh vũ trụ Chúa tạo nên duy nhất một nam một nữ là Adam và Eva

Thế những người đồng tính thì do ai tạo lên ạ? Như trong trường hợp của cô võ sĩ Imane Khelif, phát hiện nhiễm sắc thể XY trong bộ gen của nữ vận động viên.
Việc phụ nữ mang nhiễm sắc thể XY do rối loạn gen di truyền cũng không phải là hiếm gặp

 

[Noname]

Với có người nói rằng, việc bức tranh bữa tiệc ly bị đem ra chế cháo không phải lần đầu, tại sao với lần này lại bị coi là báng bổ tôn giáo?

 

[giolanh]

Thế những người đồng tính thì do ai tạo lên ạ? Như trong trường hợp của cô võ sĩ Imane Khelif, phát hiện nhiễm sắc thể XY trong bộ gen của nữ vận động viên.
Việc phụ nữ mang nhiễm sắc thể XY do rối loạn gen di truyền cũng không phải là hiếm gặp

Chương 1 sách Sáng thế khẳng định Cúa tạo dựng nên Adong và Eva. Sau đó, sự bất tuân - đi ngược với trật tự tự nhiên hay tội gây ra hậu quả.

Giáo lý cũng như Kinh thánh luôn khẳng định: "Thiên Chúa không làm ra sự dữ". Sự dữ có là do thiếu vắng Thiên Chúa.

Sự báng bổ Thiên Chúa sẽ còn dẫn tới nhiều hậu quả nữa. Chúa nói: Giơ mũi nhọn thì khốn cho người.

 

[Gia Bảo]

Thế những người đồng tính thì do ai tạo lên ạ? Như trong trường hợp của cô võ sĩ Imane Khelif, phát hiện nhiễm sắc thể XY trong bộ gen của nữ vận động viên.
Việc phụ nữ mang nhiễm sắc thể XY do rối loạn gen di truyền cũng không phải là hiếm gặp

Bạn trích dẫn thiếu câu sau rồi nhé "... khi nó dính dáng đến chuyển giới tính."

 

[giolanh]

Với có người nói rằng, việc bức tranh bữa tiệc ly bị đem ra chế cháo không phải lần đầu, tại sao với lần này lại bị coi là báng bổ tôn giáo?

Lần này, nó được sử dụng trong một sự kiện công khai mang tầm vóc quốc tế, phía sau là cuộc tấn công có chủ ý vào Hội thánh từ nhiều năm nay, không kể chuyện tấn công vào "lạm dụng tình dục" - mặc dù ai cũng đồng ý rằng, trong giáo hội, những lạm dụng chiếm số nhỏ so với các tổ chức khác... sự cố ý lần này, phía sau, là cả một phong trào cổ võ cho sự tự do khoái lạc, đề cao con người, loại trừ Thiên Chúa. Dù sao, dưới cái nhìn đức tin, những khủng hoảng này cần cho giáo hội nhìn lại mình và Giáo hội phải lên tiếng mạnh mẽ để bảo vệ con cái mình.

 

[Noname]

Bạn trích dẫn thiếu câu sau rồi nhé "... khi nó dính dáng đến chuyển giới tính."

Không tôi chỉ hỏi việc những người đồng tính kiểu sinh ra đã vậy thì do ai tạo ra, hay những người bị rối loạn gen di truyền ấy, khó xác định họ là nam hay nữ? Chứ việc Giáo hội phản đối chuyển giới tôi không ý kiến gì?

 

[Gia Bảo]

Không tôi chỉ hỏi việc những người đồng tính kiểu sinh ra đã vậy thì do ai tạo ra, hay những người bị rối loạn gen di truyền ấy, khó xác định họ là nam hay nữ? Chứ việc Giáo hội phản đối chuyển giới tôi không ý kiến gì?

Rối loạn giới tính có nhiều nguyên nhân và là một hình thức bệnh tật / dị tật khá phức tạp, không chỉ do di truyền mà còn do cả thói quen sinh hoạt. Bài viết mình không có ý bao gồm tất cả họ (LGBT - Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender) mà chỉ nhắc đến chuyển giới (Transgender) đang có xu hướng phát triển mạnh như tại láng giềng Thái Lan của chúng ta và được cổ vũ như là quyền tự do giới tính