Từ bộ phim Conclave tới thái độ của người Công giáo trước các tác phẩm hư cấu về Giáo hội

Bộ phim Conclave (“Mật nghị”) của đạo diễn Edward Berger hiện không chỉ thu hút khán giả bằng câu chuyện gay cấn về quá trình bầu chọn Giáo hoàng, mà còn đặt ra nhiều câu hỏi về đức tin, quyền lực và những góc khuất trong Giáo hội. Bộ phim nhanh chóng gây ấn tượng với ba giải thưởng quan trọng tại BAFTA 2025 và là ứng viên sáng giá tại Oscar. Tuy nhiên, trước những tác phẩm hư cấu về Giáo hội như Conclave, thái độ của người Công giáo nên như thế nào?​

---

Ảnh: Tạo hình của Ralph Fiennes trong vai chính.​

Conclave thu hút khán giả không chỉ bằng diễn xuất xuất sắc của Ralph Fiennes trong vai Hồng y Thomas Lawrence, mà còn nhờ kịch bản lôi cuốn khi khắc họa những dằn vặt nội tâm của nhân vật và những mâu thuẫn trong Giáo hội. Tuy nhiên, như bao tác phẩm hư cấu khác về Vatican, bộ phim không tránh khỏi những phóng đại, thêm thắt về những âm mưu, góc khuất của Giáo Hội.

Thách thức lớn nhất của những tác phẩm này đối với người Công giáo là khả năng làm lu mờ sự thật và gây nhầm lẫn về bản chất của Giáo hội. Khi các tác phẩm như Mật Mã The Da Vinci hay The Two Popes trước đây từng gây tranh cãi, một bộ phận người Công giáo có xu hướng bác bỏ hoặc phê phán gay gắt. Tuy nhiên, liệu đó có phải là thái độ hợp lý?

Ảnh: Một vài hình ảnh trong phim.
​

Trước hết, người Công giáo cần nhận thức rằng các tác phẩm hư cấu là sản phẩm của trí tưởng tượng, không phải tài liệu lịch sử hay giáo lý. Conclave hay We Have a Pope dù khắc họa những nghi thức, quy trình trong Giáo hội, nhưng các âm mưu, góc khuất lại là những sản phẩm sáng tạo nhằm tăng tính kịch tính, nên nó KHÔNG phải là sự thật.

Thái độ đức tin và tỉnh táo là cần thiết, như Đức Giáo hoàng Phanxicô từng nói: “Chúng ta không nên sợ hãi, nhưng phải luôn phân định.” Theo người viết bài này, người Công giáo hoàn toàn có thể (không khuyến khích) thưởng thức những tác phẩm hư cấu như một hình thức giải trí, song phải luôn giữ vững nền tảng giáo lý.

Những bộ phim như Conclave có thể khơi gợi nhiều thắc mắc về Giáo hội. Thay vì tránh né, đây là cơ hội để người Công giáo trả lời, giải thích và làm sáng tỏ những hiểu lầm. Bộ phim có thể nhắc nhở mễ mỗi người rằng dù có những thử thách, Giáo hội vẫn là một thành trì vững chắc với nhiều giá trị vĩnh cữu.​