"Cha mẹ nghèo thế sinh con ra làm gì!": Suy tư về nghèo khó và phẩm giá con người

[con sóng nhỏ]

Gần đây, mạng xã hội xôn xao về quan điểm của một bạn trẻ khi cho rằng "nghèo sinh con là tội ác". Bạn trẻ ấy chia sẻ về việc bạn được sinh ra trong một gia đình nghèo khó, nơi mà mỗi ngày trôi qua là một cuộc chiến để tồn tại, chịu đựng ánh nhìn coi thường và áp lực không ngừng. Trong tâm trí của bạn, nhiều lúc bạn đã ước rằng mình giá như không được sinh ra trong hoàn cảnh như vậy.​

Trong thực tế, sự nghèo khó vật chất không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống của một cá nhân mà còn gặm nhấm tinh thần của những người trong cuộc. Khi phải đối mặt với sự thiếu thốn và kỳ thị từ xã hội, nhiều người trẻ cảm thấy mình bị đẩy vào một góc tối, không có lối thoát. Áp lực này có thể khiến họ cảm thấy cuộc sống của mình vô nghĩa và thậm chí đặt câu hỏi về giá trị của sự tồn tại.
​

Phẩm giá con người trong ánh sáng đức tin​

Theo lập trường của Giáo hội Công giáo, phẩm giá con người không phải là điều có thể bị tước đoạt bởi hoàn cảnh sống. Mỗi người, vì được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa, đều mang trong mình một phẩm giá cao quý và không thể bị phủ nhận. Chính vì vậy, dù nghèo khó có thể làm gia tăng những thử thách trong cuộc sống, nhưng nó không thể và không nên làm lu mờ đi phẩm giá của một con người.
​

Mỗi con người đều sở hữu phẩm giá vô hạn, được đặt nền tảng bất khả xâm phạm trong chính bản thể của họ, phẩm giá này vượt lên trên và vượt qua mọi hoàn cảnh, tình trạng hoặc tình huống mà người đó có thể gặp phải. (Tuyên ngôn "Dignitas Infinita" #1)​

​

Trách nhiệm của xã hội và cộng đồng​

Xã hội có một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng mọi người, bất kể hoàn cảnh kinh tế, đều có cơ hội để phát triển và sống một cuộc đời ý nghĩa. Sự hỗ trợ từ cộng đồng, từ chính sách công đến những chương trình xã hội, là cần thiết để giúp các gia đình khó khăn vượt qua những rào cản mà họ đang phải đối mặt. Việc đầu tư vào giáo dục, y tế, và cơ hội việc làm là những cách thiết thực để xây dựng một xã hội công bằng hơn.
​

Nếu một xã hội được điều hành chủ yếu bởi các tiêu chí về thị trường tự do và hiệu quả, thì sẽ không có chỗ cho những người như vậy, và tình huynh đệ chỉ còn là một lý tưởng mơ hồ.” Do đó, điều quan trọng là phải hiểu rằng “loại bỏ bất công thúc đẩy tự do và phẩm giá con người” ở mọi cấp độ nỗ lực của con người. Để cho phép tự do đích thực, "chúng ta phải đặt phẩm giá con người trở lại trung tâm và trên trụ cột đó, xây dựng các cấu trúc xã hội thay thế mà chúng ta cần." (Tuyên ngôn "Dignitas Infinita" #31)​

Ảnh: nongnghiep.vn​

​

Niềm hy vọng và tình liên đới​

Sự nhận thức về giá trị bản thân và niềm tin vào khả năng vượt qua khó khăn là những yếu tố quan trọng giúp mỗi cá nhân tìm thấy hạnh phúc và ý nghĩa trong cuộc sống. Thế hệ trẻ cần được khuyến khích để không chỉ thấy được giá trị của bản thân mà còn biết quý trọng sự đoàn kết và tình yêu thương. Sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè, và cộng đồng là nguồn động viên lớn lao, giúp họ vượt qua nghịch cảnh và tìm thấy con đường riêng của mình. Và trong những hoàn cảnh bi đát của cuộc đời, con người được mời gọi hiệp thông với Thiên Chúa, là khởi đầu và là cùng đích của mỗi người.
​

Quả thực, “phẩm giá của con người cốt yếu dựa trên thực tế là con người được mời gọi hiệp thông với Thiên Chúa,” [32] một cuộc hiệp thông được định sẵn để tồn tại mãi mãi. Vì vậy, "phẩm giá của sự sống này không chỉ gắn với khởi đầu của nó, với thực tế rằng nó đến từ Thiên Chúa, mà còn gắn liền với cùng đích cuối cùng của nó, với định mệnh thông hiệp với Thiên Chúa trong sự hiểu biết và yêu mến Ngài." (Tuyên ngôn "Dignitas Infinita" #20)​

​

Kết luận​

Trong thế giới này, nghèo khó có thể là một thực tại khó tránh khỏi đối với nhiều người, nhưng nó không thể làm giảm đi phẩm giá mà mỗi người được trao tặng. Chúng ta cần cùng nhau xây dựng một xã hội nơi mà mọi người đều có cơ hội phát triển và sống hạnh phúc, nơi mà tình yêu thương và sự chia sẻ được coi trọng hơn vật chất và địa vị. Và chúng ta chỉ thực sự sống đúng phẩm giá của mình khi hiệp thông với Thiên Chúa, là khởi đầu và là cùng đích.​

---

Phải Làm Gì?

Một trong những hiện tượng góp phần đáng kể vào việc phủ nhận phẩm giá của rất nhiều con người là nghèo đói cùng cực, gắn liền với sự phân phối bất bình đẳng của cải. Như Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II nhấn mạnh, “Một trong những bất công lớn nhất trong thế giới đương đại chính là ở chỗ: những người sở hữu nhiều thì tương đối ít và những người hầu như không có gì để sở hữu thì lại rất nhiều. Đó là sự bất công trong việc phân phối hàng hóa và dịch vụ vốn dĩ dành cho tất cả mọi người.”Hơn nữa, sẽ là sai lầm nếu chỉ phân biệt sơ sài giữa các quốc gia “giàu” và “nghèo”, vì Đức Giáo Hoàng Benedict XVI thừa nhận rằng “nhìn chung, của cải của thế giới đang tăng lên, nhưng bất bình đẳng đang gia tăng. Ở các nước giàu, các tầng lớp xã hội mới đang rơi vào cảnh nghèo đói và những dạng nghèo đói mới đang xuất hiện. Ở những khu vực nghèo hơn, một số nhóm người được hưởng một loại ‘siêu phát triển’ kiểu phung phí và tiêu dùng, tạo thành một sự đối lập không thể chấp nhận được với tình trạng tước đoạt [bóc lột] phi nhân tính đang diễn ra.” “‘Vấn nạn bất bình đẳng trầm trọng’ vẫn tiếp tục,” nơi phẩm giá của người nghèo bị phủ nhận gấp đôi vì thiếu nguồn lực để đáp ứng các nhu cầu cơ bản của họ và sự thờ ơ của những người hàng xóm dành cho họ. (Tuyên ngôn "Dignitas Infinita" #36)