Đừng ngăn cản con trẻ tiếp cận AI, nhưng dạy chúng tiếp cận đúng cách

[giolanh]

Hôm 17/6/2025, Đức Thánh cha Lêô XIV đã gửi tới các tham dự viên tham dự Hội nghị thường niên lần thứ hai tại Rome về Trí tuệ nhân tạo một thông điệp, trong đó, ngài cảnh giác mọi người rằng "AI chỉ là công cụ" chứ không phải cùng đích; rằng "đừng ngăn cản trẻ em tiếp cận AI, nhưng dạy chúng tiếp cận đúng cách".​

---

Ảnh: Vatican news​

Món quà trí tuệ​

Trước hết, dưới cái nhìn đức tin, AI chính là "món quà trí tuệ do Thiên Chúa ban tặng" đi kèm sứ mạng "canh tác và giữ gìn trái đất." (Bộ Giáo lý Đức tin, Antiqua et Nova – Lưu ý về mối tương quan giữa Trí tuệ nhân tạo và Trí khôn con người, # 1)

Mặt khác, Ai là "sản phẩm đặc biệt của thiên tài con người," (Phanxicô, Diễn văn tại Phiên họp G7 về Trí tuệ nhân tạo, ngày 14 tháng 6 năm 2024), nhằm phục vụ cho phẩm giá con người.

Hơn nữa, Ai không còn là câu chuyện của tương lai, mà đã và đang hiện diện sâu rộng trong mọi lãnh vực đời sống – từ học hành, truyền thông, chăm sóc sức khỏe cho đến các tương tác xã hội hằng ngày, với những "tiềm năng phi thường của nó trong việc mang lại lợi ích cho gia đình nhân loại." (Lêô XIV, Thông điệp gửi đến các tham dự viên Hội nghị về AI, ngày 17/6/2025)

Vì thế, cấm đoán bất cứ ai, ngay cả với các trẻ em sử dụng công nghệ AI là điều không thể và thiếu thực tế.

AI chỉ là "công cụ"​

Nhưng cần phải ý thức rằng dù là ân ban, AI vẫn mãi "chỉ là công cụ" (Phanxicô, Diễn văn tại Phiên họp G7 về Trí tuệ nhân tạo, ngày 14 tháng 6 năm 2024)

Và vì là công cụ, AI nghiễm nhiên không phải là chủ thể đạo đức, mà "lợi ích hay tác hại mà nó mang lại sẽ tuỳ thuộc vào việc cá nhân sử dụng nó." (Ibid.)

Do đó, thay vì ngăn cản, hãy "giúp các em" sử dụng Ai một cách thông minh và có trách nhiệm.

Cần nhớ rằng, trẻ em - giới trẻ là "hiện tại và tương lai của xã hội" (Christus Vivit, # 64) và phúc lợi tương lai của xã hội phụ thuộc việc chúng ta có trao cho các em "khả năng phát triển những năng khiếu và năng lực do Thiên Chúa ban tặng" hay không. (Lêô XIV, Thông điệp gửi đến các tham dự viên Hội nghị về AI, ngày 17/6/2025)

Điều quan trọng là cần phải giúp các em, hiểu đúng đắn về trí thông minh của con người không thể bị giản lược thành việc tiếp thu các sự kiện hoặc khả năng thực hiện các nhiệm vụ cụ thể, nhưng nhất thiết "bao gồm sự cởi mở của con người đối với những câu hỏi cuối cùng của đời người và giúp hướng tới Chân lý và sự Thiện hảo." (Antiqua et Nova, số 29).

Tóm lại​

Ai là quà tặng trí tuệ Chúa ban. Vì thế, hãy đón nhận nó như ân huệ và sử dụng nó cách thông mình và có trách nhiệm. Lợi ích hay tác hại không ở công nghệ mà tùy thuộc vào người sử dụng chúng. Vì thế, đừng ngăn cấm trẻ em thái quá, nhưng hãy giúp chúng sử dụng AI đúng cách.​