Huấn từ ĐGH trong hội thảo: “Nicaea và Giáo hội thiên niên kỷ thứ ba: Hướng tới sự hiệp nhất Công giáo – Chính thống giáo”

[Silic]

Ảnh: Vatican Media

HUẤN TỪ CỦA ĐỨC THÁNH CHA GỬI CÁC THAM DỰ VIÊN HỘI THẢO CHUYÊN ĐỀ
“NICAEA VÀ GIÁO HỘI THIÊN NIÊN KỶ THỨ BA: HƯỚNG TỚI SỰ HIỆP NHẤT CÔNG GIÁO – CHÍNH THỐNG GIÁO”
DIỄN RA TẠI ĐẠI HỌC GIÁO HOÀNG THÁNH TÔMA AQUINÔ​

​

Clementine Hall
Thứ Bảy, ngày 7 tháng 6 năm 2025​

​

---

Bình an của Chúa ở cùng anh chị em!

Đức Hồng y kính mến,
Quý Đức Cha,
Quý Giáo sư khả kính,
Anh chị em thân mến trong Đức Kitô,

Tôi thân ái chào đón tất cả anh chị em đang tham dự Hội thảo chuyên đề “Nicaea và Giáo hội Thiên niên kỷ thứ ba: Hướng tới sự hiệp nhất Công giáo – Chính thống giáo,” do Viện Nghiên cứu Đại kết Œcumenicum thuộc Đại học Angelicum phối hợp cùng Hiệp hội Thần học Chính thống Quốc tế đồng tổ chức.

Tôi đặc biệt gửi lời chào thân tình đến các đại diện của các Giáo hội Chính thống và Chính thống Đông phương – nhiều vị trong anh chị em đã ưu ái hiện diện trong Thánh lễ khai mạc triều đại Giáo hoàng của tôi.

Trước khi bước vào nội dung chính, tôi xin phép được cáo lỗi vì đến trễ và mong anh chị em kiên nhẫn với tôi – vì chưa đầy một tháng từ khi bắt đầu sứ vụ mới, nên tôi vẫn đang học hỏi từng ngày. Nhưng tôi rất hạnh phúc được hiện diện nơi đây sáng nay.

Tôi rất vui vì hội thảo lần này có định hướng rõ ràng về tương lai. Công đồng Nicaea không chỉ là một sự kiện trong quá khứ, mà còn là kim chỉ nam dẫn đường cho chúng ta tiến tới sự hiệp nhất hữu hình trọn vẹn giữa các Kitô hữu. Đối với các Giáo hội Đông phương – vốn cử hành lễ kính Công đồng này trong lịch phụng vụ – Nicaea không chỉ là một trong nhiều công đồng, mà là Công đồng trọng yếu, nơi ban hành bản tuyên xưng đức tin của “318 vị Nghị phụ.”

Ba chủ đề chính của hội thảo đều mang tính thời sự đối với hành trình đại kết của chúng ta.

1. Đức tin của Nicaea:
Ủy ban Thần học Quốc tế gần đây đã khẳng định rằng dịp kỷ niệm 1700 năm Công đồng Nicaea vào năm 2025 là “cơ hội quý giá để nhấn mạnh rằng: những điều chúng ta chia sẻ có giá trị lớn lao hơn rất nhiều, cả về lượng lẫn chất, so với những điểm khác biệt.” Chúng ta cùng tin vào Thiên Chúa Ba Ngôi, tin Đức Kitô là Thiên Chúa thật và người thật, tin vào ơn cứu độ nơi Người, dựa theo Kinh Thánh được đọc trong Hội Thánh và dưới sự soi dẫn của Chúa Thánh Thần. Cùng nhau, chúng ta tuyên xưng Hội Thánh, Bí tích Thánh tẩy, sự sống lại và sự sống vĩnh cửu. (Chúa Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa, Đấng Cứu Thế, số 43).

Tôi xác tín rằng việc cùng nhau trở về nguồn gốc là Công đồng Nicaea sẽ giúp chúng ta nhìn nhận những khác biệt còn tồn tại dưới ánh sáng mới. Nhờ đối thoại thần học và ân sủng Chúa ban, chúng ta có thể hiểu sâu hơn về mầu nhiệm hiệp nhất đã kết nối chúng ta. Việc cùng tuyên xưng và cử hành đức tin Nicaea cũng giúp chúng ta tiến gần hơn đến sự hiệp thông trọn vẹn.

2. Tính hiệp hành (synodality):
Công đồng Nicaea đã khai mở một lối đi hiệp hành trong Giáo hội để giải quyết các vấn đề thần học và kỷ luật ở cấp độ hoàn vũ. Trong Thượng Hội đồng Giám mục gần đây tại Vatican, sự hiện diện của các đại biểu đại kết đến từ các Giáo hội và cộng đoàn Kitô giáo Đông – Tây là một đóng góp quý báu. Văn kiện kết thúc Thượng Hội đồng đã nhấn mạnh rằng: “đối thoại đại kết là yếu tố thiết yếu để hiểu sâu hơn về tính hiệp hành và sự hiệp nhất của Giáo hội.” Văn kiện cũng khuyến khích triển khai “các thực hành hiệp hành mang tính đại kết” nhằm phân định những vấn đề chung cấp bách. (For a Synodal Church: Communion, Participation, Mission, số 138)

Tôi hy vọng rằng việc chuẩn bị và cùng cử hành kỷ niệm 1700 năm Công đồng Nicaea sẽ là cơ hội ân sủng để đào sâu và cùng tuyên xưng đức tin vào Đức Kitô, đồng thời hiện thực hóa những hình thức hiệp hành giữa các Kitô hữu thuộc mọi truyền thống (x. ibid., số 139).

3. Ngày cử hành lễ Phục Sinh:
Một trong những mục tiêu của Công đồng Nicêa là xác định ngày cử hành lễ Phục Sinh chung cho toàn thể Hội Thánh, thể hiện sự hiệp nhất trong toàn thể thế giới Kitô giáo. Thật đáng tiếc là những khác biệt về lịch hiện nay khiến các Kitô hữu không thể cùng nhau cử hành lễ trọng đại nhất trong năm phụng vụ, gây ra khó khăn mục vụ, chia rẽ gia đình, và làm suy giảm sức mạnh chứng tá Tin Mừng.

Nhiều giải pháp cụ thể đã được đề xuất, tôn trọng nguyên tắc của Nicêa, nhằm giúp các Kitô hữu có thể cùng cử hành “Lễ của mọi lễ.” Trong năm nay, khi tất cả các Kitô hữu đã cùng nhau mừng lễ Phục Sinh vào cùng một ngày, tôi xin lặp lại rằng Giáo hội Công giáo luôn sẵn sàng cùng các Giáo hội khác tìm kiếm một giải pháp đại kết để có thể cử hành chung mầu nhiệm Phục Sinh – qua đó, làm tăng thêm sức mạnh loan báo danh thánh Giêsu và ơn cứu độ được sinh ra từ đức tin vào chân lý Tin Mừng. (Huấn từ gửi các Hội Giáo hoàng Truyền giáo, 22.5.2025).

Kết:
Anh chị em thân mến, trong đêm vọng lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống, chúng ta hãy nhớ rằng sự hiệp nhất mà các Kitô hữu khao khát không đến từ những nỗ lực thuần túy nhân loại, cũng không được xây dựng theo một mô hình định sẵn nào. Nhưng hiệp nhất là một ân ban – được lãnh nhận “theo cách mà Chúa Kitô muốn và bằng những phương tiện Người muốn,” (Lời cầu nguyện cho sự hiệp nhất của cha Paul Couturier) nhờ tác động của Chúa Thánh Thần.

Giờ đây, tôi xin mời anh chị em đứng lên cùng tôi cầu nguyện, khẩn xin ơn hiệp nhất từ Chúa Thánh Thần. Lời nguyện sau đây xuất phát từ truyền thống Đông phương:
​

“Lạy Vua Trời, Đấng An Ủi,
Thần Khí của Chân Lý,
Ngự mọi nơi và đầy tràn mọi sự,
Kho tàng của hồng ân và Đấng ban sự sống,
Xin ngự đến và ở lại với chúng con,
Thanh tẩy chúng con khỏi mọi ô uế,
Và cứu độ linh hồn chúng con, lạy Đấng nhân lành.” Amen.​

Chúa ở cùng anh chị em.
Nguyện xin phúc lành của Thiên Chúa toàn năng – Cha, và Con, và Thánh Thần – xuống trên anh chị em và ở lại luôn mãi. Amen.
Xin chân thành cảm ơn anh chị em.

Nguồn: vatican.va​