Vì sao không nên đưa Thập Giới vào trường công? - Bài viết của Richard J. Clifford, Dòng Tên

[Lawrence Ngô Duy Nhân]

Quan điểm cá nhân: Tôi có cảm giác ‘lấn cấn’ khi đọc tin một vài tiểu bang, tất cả do Đảng Cộng Hòa kiểm soát, đề ra những dự luật đưa Mười Điều Răn (Thập Giới) vào công sở, trường công, đất công. Vì nếu lên tiếng, những chiến binh văn hóa cuồng tín sẽ dán nhãn cho tôi là vô thần, hoặc tệ hơn là ‘phản Kitô.’ Giờ đây bài viết của Richard J. Clifford, Dòng Tên, giáo sư hưu trí, được đăng vào phần những lãnh vực trọng tâm - cover story - của trang báo Dòng Tên Hoa Kỳ, đã đánh tan những lấn cấn còn sót lại. Dưới đây là phần lược và phỏng dịch.

Một số tiểu bang và mới đây là Texas đã muốn đưa Mười Điều Răn vào trường học. Tuy vậy điều mà nhiều người thường quên lãng là chính Kinh Thánh lại đưa ra một lý do mạnh mẽ nhất chống lại việc biến Mười Điều Răn thành một cẩm nang hướng dẫn luân lý cho mọi công dân.

​

Tiên Khởi Thập Giới là Giao Ước giữa Đức Chúa và người dân Israel.​

Các học giả đều tán đồng Thập Giới là bản văn một giao ước thiêng liêng, một hợp đồng hợp luật, giữa Đức Chúa và người dân. (Các dân tộc ở vùng Cận Đông cổ đại không ngần ngại sử dụng văn bản và ngôn ngữ mang tính luật để phản ánh mối liên hệ của họ với các vị thần.) Theo học giả Leslie Hoppe, “Tách rời Thập Giới khỏi bộ khung này sẽ dẫn đến nguy cơ hiểu lầm không hề nhỏ về chính các giới răn. Thế thì các giới răn không phải là thứ quy định ngẫu hứng lý qua cầu nhưng chính là sự mạc khải của Thiên Chúa, Người giải phóng dân Do Thái khỏi ách nô lệ”

Michael Coogan, một học giả Cựu Ước, viết “Những người viết kinh thánh thực sự không có ý định biến Thập Giới thành của chung hoàn vũ. Đây chính là một hợp đồng giữa Thiên Chúa và một nhóm (người) lịch sử, người dân Israel vừa mới đào thoát ra khỏi Ai Cập và hậu duệ sau này - Không phải giữa Thiên Chúa và người Ai Cập, người Midianite (người Midianite là hậu duệ của Abraham với bà vợ Keturah,) hay bất cứ nhóm dân nào khác được nhắc đến trong Kinh Thánh”
​

Thập Giới giống như ‘thẻ thành viên’​

Moshe Weinfeld, quan điểm của ông đã được sự tán đồng của hầu hết giới học thuật Cựu Ước, đưa ra quan sát
“Tuy thế những giới răn này không mong muốn biến thành những văn bản luật cụ thể, nhưng là một công thức hình thành những điều kiện thành viên trong cộng đồng. Bất cứ ai không giữ những giới răn này tự loại mình ra khỏi cộng đồng dân Chúa. Đây là chức năng của Thập Giới.”

Và đây là lý do chính yếu không nên đưa Thập Giới vào trường học bởi vì Thập Giới thiết lập nền móng mối quan hệ của người Do Thái và Kitô hữu với Đức Chúa, chớ không dành cho những người ủng hộ tôn giáo khác hoặc không theo tôn giáo nào.
​

Ngoài ra còn có hai lý do khác:​

Lý do thứ nhất: Thập Giới chấp nhận việc nô lệ hóa người khác là một chuyện bình thường:
“Ngươi không được ham muốn nhà người ta, ngươi không được ham muốn vợ người ta, tôi tớ nam nữ, con bò con lừa, hay bất cứ vật gì của người ta." (Xuất Hành 20:17) Chữ ‘tôi tớ nam nữ’ của bản dịch kinh thánh tiếng Việt chính là chữ ‘his male or female slave’ ‘nô lệ nam nữ’

Lý do thứ hai: Thập Giới đi ngược lại với Tu Chính Án Thứ Nhất của Hoa Kỳ
Điều Răn Thứ Nhất đã chối bỏ/đào thải những tôn giáo không phải là những hình thể được phát triển từ Do Thái và Kitô Giáo. Nói cách khác, Thập Giới thiết lập một tôn giáo riêng biệt, nhưng Tu Chính Án Thứ Nhất của Hiến Pháp Hoa Kỳ lại rất minh bạch khi tuyên bố: “Quốc Hội không được đưa ra luật tôn trọng việc thiết lập một tôn giáo, cũng như ngăn cấm tự do hành xử”

Vì vậy việc tách rời Thập Giới từ một giao ước của một vị thần riêng biệt, chính là Đức Chúa, và một dân tộc riêng, Israel, để đối xử với Thập Giới như là một thứ văn bản triết học hay luân lý áp dụng vào đời sống thường nhật chính là một sự hiểu lầm mục đích nguyên thủy của Thập Giới và tảng lờ chính văn mạch của Kinh Thánh.

Cũng đáng để nhắc lại là việc đưa Thập Giới vào trường học cũng không đúng tuyến với giáo lý Công Đồng Vatican II. Trong văn kiện “Nostra Aetate:” Giáo hội nhận ra những điều tốt lành từ các tôn giáo khác trên thế giới - như Ấn Giáo, Phật Giáo, Hồi Giáo và Do Thái Giáo. Nhưng khi một tiểu bang tán đồng Thập Giới là khuôn mẫu cho mọi công dân của mình, nó đã thiên vị và thậm chí hạ thấp tôn giáo khác.
​

Một Đề Nghị Khác​

Thay vì Thập Giới, tác giả đề nghị nên đưa Hoàng Kim Quy Tắc vào trường học: “Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân,” quy tắc này đã được ghi trong sách Lêvi 19:18 “Ngươi phải yêu đồng loại như chính mình, Ta là Đức Chúa” và cũng được chép ở trong Tân Ước Matthew 7:12 “Vậy tất cả những gì anh em muốn người ta làm cho mình, thì chính anh em cũng hãy làm cho người ta. Vì luật Moses và lời các ngôn sứ là thế đó”

Richard J. Clifford là một linh mục dòng Tên, ông là giáo sư hưu khoa Cựu Ước ở Đại Học Boston. Ông cũng là cựu tổng biên tập tạp chí Catholic Bible Quarterly và là người thành lập khoa Thần Học và Mục Vụ trường Đại Học Boston, ông cũng là biên tập phần giải thích kinh thánh The Paulist Biblical Commentary.

Lawrence Ngô Duy Nhân lược và phỏng dịch.

Dưới phần ‘nhận xét’ còn có rất nhiều ý kiến đóng góp, các bạn có thể tham khảo ở đây.
https://www.americamagazine.org/voices/richard-j-clifford​