Mùa chay, lại nói về chuyện ăn uống

[trango]

Mỗi lần nghĩ về chuyện ăn uống, tôi lại nhớ đến một câu nói quen thuộc: "Chúng ta ăn để sống, chứ không phải sống để ăn." Nhưng thực tế, có những lúc tôi cảm thấy mình bị cuốn vào những cám dỗ của ẩm thực nhiều hơn mức cần thiết.​

Tôi từng có một thói quen khá xấu: thích ăn bất cứ khi nào thấy thích. Một chiếc bánh ngọt trong tủ lạnh, một túi snack trong ngăn kéo, hay chỉ đơn giản là đi ngang một quán ăn thơm nức mũi – tất cả đều là những lời mời gọi khó cưỡng. Và thế là tôi ăn. Không thực sự đói, cũng chẳng thực sự cần, nhưng vẫn cứ ăn.

Thế rồi một ngày, tôi nhận ra mình đang bị chính những ham muốn nhỏ bé đó kiểm soát. Cảm giác nặng nề, uể oải sau mỗi lần ăn quá no, sự phụ thuộc vào những món ăn yêu thích đến mức nếu không có chúng, tôi thấy khó chịu – tất cả khiến tôi tự hỏi: Liệu mình có đang đặt chuyện ăn uống lên quá cao trong cuộc sống?​

---

Thánh Phaolô từng ví đời sống đức tin như một cuộc đua, nơi mà mỗi người cần rèn luyện để đạt đến mục tiêu cuối cùng.

“Anh em không biết rằng trong cuộc đua nơi thao trường, tất cả đều chạy, nhưng chỉ một người đoạt giải sao? Hãy chạy thế nào để anh em đoạt được phần thưởng. Phàm vận động viên nào tham gia thi đấu đều tự chủ trong mọi sự” (1 Cr 9:24-25).

Tôi nghĩ điều này cũng giống như một vận động viên phải kiểm soát chế độ ăn uống của họ để có thể đạt thành tích tốt nhất. Nếu họ ăn uống vô độ, lười biếng, thì làm sao có đủ thể lực để thi đấu?

Tôi bắt đầu nhìn lại thói quen ăn uống của mình. Tôi không chỉ ăn để no, mà còn ăn để thỏa mãn bản thân. Tôi thích những món ngon, thích sự tiện lợi, và thậm chí có những lúc tôi đặt sở thích cá nhân lên trên sự quan tâm đến người khác.

Tôi nhớ có lần, mẹ tôi nấu một món mà tôi không thích lắm. Thay vì vui vẻ ăn và trân trọng công sức của mẹ, tôi lại buông một câu nhận xét chẳng mấy vui vẻ. Chỉ vì một chút kén chọn của mình, tôi đã khiến người khác tổn thương.

Nhìn lại, tôi thấy rằng sự tiết chế không chỉ là ăn ít hay ăn nhiều, mà còn là cách chúng ta tiếp cận việc ăn uống.​

• Tôi có ăn quá nhanh không? – Đôi khi tôi vội vàng nhai nhanh để kịp công việc mà quên mất rằng bữa ăn là khoảnh khắc để kết nối với gia đình, bạn bè.
  ​
• Tôi có quá phụ thuộc vào đồ ăn không? – Cảm giác không thể thiếu một cốc trà sữa mỗi ngày, hay nhất định phải có món ăn yêu thích mới thấy vui, liệu có phải là một dạng “nô lệ” của thói quen?
  ​
• Tôi có biết chia sẻ không? – Tôi từng thấy mình vô thức giành lấy phần ngon nhất trong mâm cơm, hay mua đồ ăn chỉ cho riêng mình mà quên rằng xung quanh cũng có những người khác.​

Mùa Chay tới, và đã dạy cho tôi về cách kiêng khem vật chất, về sự làm chủ bản thân. Khi từ chối một món ăn yêu thích, tôi học cách nói “không” với những ham muốn tức thì. Và thật kỳ lạ, thay vì cảm thấy thiếu thốn, tôi lại thấy lòng mình nhẹ nhàng hơn.

Như Thánh Tôma Aquinô từng nói, tiết độ không phải là sự cấm đoán khắc nghiệt, mà là nghệ thuật kiểm soát những khao khát để hướng chúng đến điều tốt đẹp hơn.

Từ đó, tôi học cách điều chỉnh thói quen ăn uống: không chỉ ăn đủ, mà còn biết tận hưởng một cách chừng mực. Không phải lúc nào tôi cũng thành công, nhưng ít nhất, tôi đang cố gắng để làm chủ bản thân – từng bữa ăn, từng khoảnh khắc nhỏ trong đời.

Và bạn thì sao? Bạn có bao giờ cảm thấy mình đang bị cuốn vào những thói quen ăn uống vô thức không? Hãy thử một lần nhìn lại, và có thể bạn sẽ nhận ra những điều thú vị về chính mình.​

---

• Ảnh trong bài: Pham Tan