Quốc hội thông qua "Luật Đất đai sửa đổi": Người dân vẫn không có quyền tư hữu!

giolanh · 19/1/24

Thứ Năm, ngày 18/1/2024, tại kỳ họp bất thường của Quốc hội lần thứ 5, các đại biểu Quốc hội đã bấm nút thông qua Luật Đất Đai sửa đổi, với 432 phiếu thuận, 20 phiếu chống và 25 phiếu trắng, trên tổng số 477 đại biểu, đạt tỷ lệ 87,63%.

Các đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua Luật Đất Đai sửa đổi. Ảnh: Quốc Hội

Bộ Luật Đất Đai mới vừa được thông qua gồm 16 chương, 260 điều; trong đó, có sáu điểm "được cho là mới" so với Bộ Luật cũ.

Mới mà không mới

Các điểm được cho là mới này hầu hết liên quan tới việc "thu hồi đất, kế hoạch sử dụng đất, quỹ đất dành cho đồng bào các dân tộc thiểu số và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai tập trung thống nhất…"

Tuy nhiên, ngay cái được cho là mới liên quan tới việc thu hồi đất, vốn đã gây nhiều tranh luận và bất công cho người dân trước đây, cuối cùng cũng chỉ là "qui định cụ thể hơn các trường hợp nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng." Trong đó, qui định rõ, các dự án mà Nhà nước thu hồi trong trường hợp này phải là các dự án:

Xây dựng công trình công cộng;
Xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, công trình sự nghiệp;
Các trường hợp khác, bao gồm nhiều nhóm tiêu chí như nhà ở, khu sản xuất, phát triển quỹ đất, khoáng sản, công trình ngầm và các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để đấu giá, đấu thầu nhằm tăng thu ngân sách…

Tất cả có 31 trường hợp cụ thể.

Với qui định này, rõ ràng, Bộ Luật Đất Đai đã sửa đổi không nhắm mục đích bảo vệ quyền lợi của người dân mà chỉ để hợp pháp hóa, tạo điều kiện dễ dàng hơn cho Nhà nước trong việc thu hồi đất của người dân.

Người dân có quyền tư hữu

Như vậy, tất cả những điều được cho là "mới" trên đây thực ra cũng không có gì mới. Điều mà người dân chờ đợi Quốc hội sửa đổi lâu nay liên quan tới Luật Đất Đai là trả lại cho người dân quyền tư hữu, thì bộ Luật tiếp tục làm ngơ và vẫn giữ nguyên các qui định trước đây.

Theo đó: "Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất theo quy định của Luật này." (Điều 12)

Như vậy, với điều 12 này, người dân tiếp tục bị tước mất quyền tư hữu mà chỉ được quyền "sử dụng". Trong khí đó, "quyền tư hữu là yếu tố quan trọng trong quyền tự do của công dân, là nền tảng của một trật tự kinh tế thực sự mang tính dân chủ…" (Docat # 90)

Hơn nữa, "một người bị tước đoạt "những gì của riêng mình" và cả khả năng kiếm sống bằng chính sáng kiến của mình, buộc họ phải dựa vào bộ máy xã hội và vào những kẻ kiểm soát bộ máy đó, sẽ khiến họ khó nhận ra phẩm giá làm người của mình và cản trở bước tiến đến việc xây dựng một cộng đồng thật sự nhân bản" (Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolo II, Thông điệp Bách Chu niên (1991), 13).

Phải làm gì?

Docat 90: Quyền tư hữu có không?

Có, đây là điều hợp lý: người ta được quyền có tài sản riêng. Nhờ ra công làm việc, một người cải tạo đất đai và giữ phần cho riêng mình. Tài sản riêng khiến người ta tự do và độc lập. Tài sản riêng khuyến khích cá nhân gìn giữ cơ ngơi của mình, chăm sóc và bảo vệ nó khỏi bị phá hại. Trái lại, những thứ của chung thường xuống cấp do không ai thấy mình có nghĩa vụ phải chăm lo. Việc có tài sản vật chất tuỳ ý định đoạt khiến cho chúng ta đảm nhận trách nhiệm và các nghĩa vụ trong cộng đồng. Như vậy, quyền tư hữu là yếu tố quan trọng trong quyền tự do của công dân. Đấy là nền tảng của một trật tự kinh tế thật sự mang tính dân chủ, vì việc mọi người đều có phần trong lợi nhuận từ hoạt động kinh tế chỉ trở nên khả thi thông qua quyền sở hữu tài sản riêng.