XEM – XÉT – LÀM: Ba chữ ‘vàng’ đáng quý, đáng trân trọng

[dinh vuong]

Giữa hai người và nhiều người: từ trong gia đình đến xã hội, nơi hội đoàn đạo đức mang tính tôn giáo cũng như đoàn thể xã hội, khi xẩy ra xung đột, bấy giờ, được nhắc nhở “bình tĩnh ngồi lại tìm lời giải đáp, đưa ra hướng giải quyết” - Đáp án của những xung đột này nhiều lúc chỉ dẫn tới bạo lực, hận thù. Người ta để mặc, chấp nhận nghiệp báo “Lấy oán báo oán, oán nghiệp chập chùng. Lấy ơn báo oán, oán nghiệp tiêu tan”​

---

Để ‘ngồi lại với nhau tìm lời giải tốt’ theo gợi ý của Phong trào Thanh Sinh Công (một hội đoàn Công giáo trước 1975) – sau này, được đưa vào Học thuyết Xã hội Công giáo, đó là Ba chữ (hay ba giải pháp) tuần tự : XEM – XÉT – LÀM (VOIR – JUGER (DISCERNER) - AGIR). Ba chữ đó, được áp dụng tuần tự và đặt trên nền tảng ‘yêu thương’, bởi khi thiếu vắng yêu thương người ta sẽ vận dụng Xem - Xét - Làm một cách máy móc, vội vàng và thường dẫn đến thất bại.​

• XEM (voir): Quan sát, gom góp các sự kiện mà mỗi người quan sát và ghi nhận được. Việc này phải cụ thể, chính xác, khách quan và đầy đủ. Phải nhìn vào những sự kiện cụ thể khách quan, chứ không phải chỉ nêu lên những cảm tưởng hay ý tưởng, không nói suy nghĩ riêng mà chỉ ‘gom’ sự kiện một cách rõ ràng, cụ thể.​
• XÉT (Juger, Discerner) : Là thái độ suy xét khách quan (đừng để thiên kiến) trên sự kiện mình đã xem thấy, phân tích, tìm lý do sâu xa của các sự kiện trên rồi hẵng kết luận. Xét ở đây luôn hàm chứa nghĩa tích cực, yêu thương (vì đang muốn ‘giải quyết tốt một xung đột)​
• LÀM (Agir): Là hướng giải quyết, có thể là lời đề nghị ‘phải làm gì đó’ sau khi Xem & Xét được lắng nghe.​

Phương pháp XEM -XÉT - LÀM là cách quan tâm tới thực tế đời sống : mở mắt nhìn XEM vào hoàn cảnh một cách thực tế của ai đó ; động não suy XÉT dưới góc nhìn yêu thương, luôn muốn điều tốt ; khi Xem & Xét đầy đủ bạn sẽ gợi ý LÀM!

Ba phương pháp giải quyết một xung đột này, thường được xem: mang lại kết quả tích cực!​