7 nguyên tắc của Giáo dục Công giáo

[nannerl]

Giáo hội đã có hơn 2.000 năm kinh nghiệm trong việc giáo dục và suy ngẫm về giáo dục, và trong kho tàng trí tuệ đó có rất nhiều điều quý giá để chúng ta khám phá. Sự suy ngẫm này đã dẫn đến nhiều phương pháp tiếp cận khác nhau trong giáo dục Công giáo, nhưng tất cả đều dựa trên những nguyên tắc nền tảng chung.​

Dưới đây là bảy nguyên tắc cốt lõi của giáo dục Công giáo, những nguyên tắc mang tính liên kết nhưng vẫn có sự phân biệt rõ ràng.​

---

Ảnh: oracioncristiana.org​

1. Chúa Giêsu Kitô là Thầy dạy, là nguồn gốc và đỉnh cao của giáo dục Công giáo​

Chúa Giêsu Kitô không chỉ là trung tâm của đời sống nhà nguyện mà còn là tâm điểm của mọi hoạt động trong lớp học. Ngài hiện diện trong Bí tích Thánh Thể và trong những cuộc đối thoại hằng ngày giữa thầy và trò. Mọi giáo viên Công giáo cần nhận thức rõ rằng Chúa Kitô chính là người thầy tối cao và là nguồn cảm hứng không bao giờ cạn của mọi hoạt động giáo dục.
​

2. Mỗi học sinh là một con người được tạo dựng theo hình ảnh và giống Thiên Chúa​

Mỗi học sinh không chỉ là một cá thể cần tiếp thu kiến thức mà còn là một con người mang trong mình hình ảnh và sự giống Thiên Chúa. Mục tiêu tối thượng của giáo dục Công giáo là giúp học sinh biết, yêu thương và phục vụ Thiên Chúa. Do đó, mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh không chỉ dừng lại ở việc truyền tải kiến thức, mà còn là việc hướng dẫn họ trên con đường đến với Thiên Chúa và cuộc sống vĩnh cửu.

Ảnh: catholicinvest.org​

3. Con người gồm có thân xác và linh hồn​

Giáo dục Công giáo nhận thức rằng con người là sự kết hợp giữa thân xác và linh hồn. Kiến thức, cả về tự nhiên và siêu nhiên, đến với chúng ta qua các giác quan. Điều này có nghĩa là thế giới xung quanh chúng ta là một biểu hiện của tình yêu Thiên Chúa. Vì thế, việc giảng dạy tất cả các môn học cần phải phản ánh sự thật rằng mọi thứ trong thế giới này đều mang một ý nghĩa thiêng liêng và là một phần trong kế hoạch của Thiên Chúa.
​

4. Sự khôn ngoan bắt đầu từ sự kinh ngạc​

Aristotle đã nói rằng sự khôn ngoan bắt đầu từ sự kinh ngạc. Kitô giáo còn thêm vào rằng, mong muốn biết của con người là vô tận và chỉ có thể được hoàn thiện một cách siêu nhiên. Những giáo viên giỏi biết khơi dậy sự kinh ngạc này trong học sinh bằng cách chia sẻ với họ tình yêu đối với tri thức, sách vở, và thế giới xung quanh. Họ hướng dẫn học sinh đặt câu hỏi và tìm hiểu những điều kỳ diệu của cuộc sống.

Ảnh: pexels.com​

5. Vũ trụ là một tổng thể hài hòa​

Giáo dục không chỉ là việc truyền tải kiến thức mà còn là việc sắp xếp tư duy để khám phá trật tự hài hòa của vũ trụ, và giúp linh hồn phản ánh trật tự này. Điều này đòi hỏi sự tinh tế trong việc chọn lọc kiến thức để giảng dạy – dạy đúng điều, đúng lúc – và làm cho chương trình học trở nên cuốn hút bằng vẻ đẹp dưới mọi hình thức, từ nghệ thuật, văn chương cho đến toán học và khoa học.
​

6. Bác ái là điều thiết yếu cho giáo dục​

Giáo dục chân chính chỉ có thể diễn ra trong bối cảnh của tình bạn, không chỉ giữa học sinh với nhau mà còn giữa học sinh và giáo viên, và giữa tất cả mọi người với Thiên Chúa, Đấng là nguồn gốc của mọi tình yêu và sự thật.

Ảnh: Canva​

7. Khiêm nhường là đức tính cần thiết cho giáo dục​

Cả giáo viên và học sinh đều cần có đức tính khiêm nhường. Sự khiêm nhường này không chỉ là trước nhau mà còn là trước các văn bản, trước thời gian và truyền thống, và cuối cùng là trước giáo huấn của Giáo hội, tức là trước Chúa Kitô. Chỉ khi có sự khiêm nhường, chúng ta mới có thể thực sự mở lòng đón nhận tri thức và sự thật.

Mỗi nguyên tắc trên đây đều đòi hỏi sự nghiên cứu sâu rộng để hiểu rõ. Nhưng may mắn thay, Giáo hội đã để lại cho chúng ta một kho tàng phong phú gồm sách vở, các bài giảng, hội thảo và khóa học trực tuyến để giúp chúng ta thấm nhuần những nguyên tắc này. Những nguyên tắc này không thể tự động tạo ra các kế hoạch bài giảng chi tiết hay giải quyết mọi thách thức trong việc giữ trật tự lớp học, nhưng chúng cung cấp nền tảng vững chắc để đối mặt với những vấn đề đó.​

---

Phải làm gì?​

Docat 47: Khi chúng ta nói về con người, chúng ta muốn nói điều gì?

Với từ “ngôi vị”, chúng ta diễn tả sự thật rằng mỗi người có một phẩm giá bất khả xâm phạm. Con người được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa (→ Imago Dei) (St 1,27). Vì thế con người là thụ tạo duy nhất thể hiện chính Đấng Tạo Hoá trong công trình tạo dựng, và là “sinh vật duy nhất trên trái đất mà Thiên Chúa muốn có mặt, vì lợi ích riêng của chính họ” (GS 24). Vì là một ngôi vị do Thiên Chúa tạo dựng, nên mỗi người không phải là một thứ gì đó, mà là một ai đó, và do đó có giá trị độc nhất. Vì là một ngôi vị nên con người có khả năng nhận biết bản thân và suy ngẫm về chính mình, đưa ra những quyết định tự do, và bước vào mối tương quan với những người khác. Người này cũng được kêu gọi đáp lời Thiên Chúa trong đức tin. Do đó, sự thật con người được tạo dựng theo hình ảnh và giống với Thiên Chúa, có nghĩa là con người luôn có mối liên hệ với Thiên Chúa, và chỉ trong Chúa người đó mới có thể phát triển trọn vẹn tiềm năng làm người của mình.​