Bài giảng của ĐTC LEO XIV - Lễ kính Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ Hội Thánh

[Silic]

Ảnh: Vatican Media

NĂM THÁNH TÒA THÁNH
BÀI GIẢNG CỦA ĐỨC THÁNH CHA LEO XIV

Đền thờ Thánh Phêrô
Lễ kính Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ Hội Thánh – Thứ Hai, ngày 9 tháng 6 năm 2025​

---

Anh chị em thân mến,

Hôm nay, chúng ta được hân hoan và tràn đầy ân sủng khi cử hành Năm Thánh của Tòa Thánh vào đúng ngày phụng vụ kính Đức Maria, Mẹ Hội Thánh. Sự trùng hợp đầy hồng ân này trở nên nguồn sáng và nguồn cảm hứng nội tâm trong Chúa Thánh Thần – Đấng mà ngày hôm qua, trong lễ Hiện Xuống, đã được tuôn đổ cách phong phú trên Dân Thiên Chúa. Chính trong bối cảnh thiêng liêng ấy, chúng ta sống ngày đặc biệt này, trước tiên qua phần suy niệm đã lắng nghe, và giờ đây là nơi bàn tiệc Lời Chúa và Thánh Thể.

Lời Chúa trong phụng vụ hôm nay giúp chúng ta hiểu sâu hơn về mầu nhiệm Hội Thánh, và trong lòng Hội Thánh, là mầu nhiệm của Tòa Thánh, dưới ánh sáng của hai hình ảnh Kinh Thánh được soi dẫn bởi Thánh Thần, nơi sách Công vụ Tông đồ (Cv 1,12-14) và Tin Mừng Gioan (Ga 19,25-34).

Chúng ta bắt đầu với trình thuật căn bản, đó là cuộc Thương Khó của Chúa Giêsu. Thánh Gioan, vị Tông đồ duy nhất hiện diện dưới chân Thánh Giá, đã chứng kiến và làm chứng rằng: dưới chân Thánh Giá có Mẹ của Chúa Giêsu cùng với một số phụ nữ khác (x. Ga 19,25). Và ngài đã tận tai nghe những lời sau hết của Thầy Chí Thánh, trong đó có lời này: “Thưa Bà, này là con Bà!”, rồi quay sang môn đệ, Ngài nói: “Này là Mẹ con!” (Ga 19,26-27).

Từ mầu nhiệm Thánh Giá, thiên chức làm mẹ của Đức Maria đã có một bước chuyển vượt ngoài tưởng tượng: từ người mẹ của Chúa Giêsu, Mẹ trở nên Evà mới, nguồn mạch sự sống mới và vĩnh cửu cho mọi người sinh vào trần thế. Bởi vì chính Con của Mẹ đã kết hợp Mẹ vào trong cái chết cứu độ của Người. Chủ đề về sự sinh hoa kết trái được nhấn mạnh rõ nét trong phụng vụ hôm nay. Ngay trong lời nguyện nhập lễ, chúng ta đã cầu xin Chúa Cha cho Hội Thánh, nhờ được tình yêu Đức Kitô nâng đỡ, “mỗi ngày một trổ sinh hoa trái dồi dào hơn”.

Sự sinh hoa trái của Hội Thánh chính là sự sinh hoa trái của Đức Maria; điều ấy được thể hiện nơi đời sống các tín hữu, khi họ sống lại, dù là trong âm thầm, điều mà Mẹ đã sống: yêu thương theo tình yêu của Đức Giêsu. Mọi hoa trái thiêng liêng nơi Hội Thánh và nơi Tòa Thánh đều bắt nguồn từ Thập Giá Đức Kitô. Nếu không, đó chỉ là vẻ bề ngoài, hoặc tệ hơn nữa, là giả tạo. Một nhà thần học đương đại vĩ đại từng viết: “Nếu Hội Thánh là cây mọc lên từ hạt cải nhỏ bé là Thập Giá, thì cây ấy cũng sẽ sinh ra những hạt cải khác – nghĩa là những hoa trái mang hình bóng Thập Giá – vì chính từ Thập Giá mà chúng hiện hữu” (Hans Urs von Balthasar, Cordula ovverosia il caso serio, Brescia 1969, tr. 45-46).

Trong lời nguyện, chúng ta còn cầu xin cho Hội Thánh được “hân hoan vì sự thánh thiện của các con cái mình”. Quả thật, sự phong nhiêu của Đức Maria và của Hội Thánh luôn gắn liền với sự thánh thiện – nghĩa là sự nên đồng hình đồng dạng với Đức Kitô. Tòa Thánh là thánh vì Hội Thánh là thánh, ngay từ căn cốt của mình. Tòa Thánh lưu giữ sự thánh thiện từ cội rễ và chính những cội rễ ấy nâng đỡ Tòa Thánh. Nhưng đồng thời, sự thánh thiện ấy cũng được sống nơi từng thành phần của Hội Thánh. Vì thế, cách tốt nhất để phục vụ Tòa Thánh chính là sống nên thánh – mỗi người theo ơn gọi và công việc được trao phó cho mình.

Chẳng hạn, một linh mục đang vác thập giá nặng nề vì sứ vụ, nhưng vẫn ngày ngày đến văn phòng, chu toàn công việc bằng tình yêu và đức tin – thì vị linh mục ấy đang góp phần vào sự sinh hoa trái của Hội Thánh. Tương tự, một người cha hay người mẹ trong gia đình gặp hoàn cảnh khó khăn, có con khiến họ ưu tư hay phải chăm sóc cha mẹ già yếu, nhưng vẫn kiên trì chu toàn bổn phận – thì người ấy cũng đang sinh hoa kết trái theo cách của Đức Maria và Hội Thánh.

Giờ đây, chúng ta cùng nhìn đến hình ảnh thứ hai, được thánh Luca kể lại đầu sách Công vụ Tông đồ, khi Đức Maria hiện diện cùng các Tông đồ và môn đệ trong Nhà Tiệc Ly (Cv 1,12-14). Đó là hình ảnh diễn tả thiên chức làm mẹ của Đức Maria đối với Hội Thánh sơ khai – một thiên chức mang tính mẫu gốc (archetypal), luôn có giá trị trong mọi thời đại và mọi nơi. Thiên chức ấy phát xuất từ chính mầu nhiệm Vượt Qua – từ quà tặng của Đức Kitô chịu đóng đinh và phục sinh.

Chính Chúa Thánh Thần – Đấng được Đức Giêsu trao ban khi trút hơi thở sau cùng (x. Ga 19,30) – là Thần Khí đã ngự xuống trên cộng đoàn tiên khởi. Hình ảnh Kinh Thánh này không thể tách rời hình ảnh thứ nhất. Vì mọi hoa trái thiêng liêng của Hội Thánh đều gắn với nguồn ân sủng tuôn trào từ trái tim bị đâm thâu của Đức Giêsu, cùng với máu và nước – là biểu tượng của các bí tích (x. Ga 19,34).

Tại Nhà Tiệc Ly, nhờ thiên chức làm mẹ nhận lãnh dưới chân Thập Giá, Đức Maria phục vụ cộng đoàn sơ khai như ký ức sống động về Đức Giêsu. Nhờ đó, Mẹ trở thành trung tâm quy tụ, giúp hài hòa các khác biệt và bảo đảm sự hiệp nhất trong lời cầu nguyện của các môn đệ.

Trong đoạn sách ấy, các Tông đồ được nêu tên, và như thường lệ, Phêrô đứng đầu danh sách (x. c. 13). Tuy nhiên, chính Phêrô cũng là người đầu tiên được Đức Maria nâng đỡ trong sứ vụ. Tương tự, Hội Thánh – như người Mẹ – nâng đỡ sứ vụ của những vị kế vị Phêrô nhờ vào đặc sủng Mẹ Maria. Tòa Thánh, cách đặc biệt, luôn sống trong sự hiện diện song song giữa hai chiều kích: Mẹ Maria và Thánh Phêrô. Chính chiều kích Mẹ Maria – với thiên chức làm mẹ, quà tặng của Đức Kitô và của Thánh Thần – là bảo chứng cho sự sinh hoa trái và sự thánh thiện của chiều kích Phêrô.

Anh chị em thân mến, chúng ta hãy tạ ơn Thiên Chúa vì Lời của Người – ngọn đèn soi bước chúng ta, cả trong công việc hằng ngày phục vụ Tòa Thánh. Được ánh sáng Lời Chúa hướng dẫn, chúng ta cùng dâng lời cầu nguyện: “Lạy Cha, xin cho Hội Thánh của Cha, nhờ được tình yêu Đức Kitô nâng đỡ, ngày càng trổ sinh hoa trái trong Thánh Thần, hân hoan vì sự thánh thiện của các con cái mình, và quy tụ toàn thể gia đình nhân loại trong vòng tay của mình” (trích Lời nguyện Nhập lễ trong Sách lễ Rôma tiếng Ý). Amen.

Nguồn: vatican.va​