"Bao giờ cưới?"

nannerl · Thứ bảy lúc 2:30 PM

“Khi nào lấy vợ/chồng?”, “Đã mua nhà chưa?”, rồi "Lương tháng bao nhiêu?" là những câu hỏi người trẻ thường được nhận mỗi dịp về sum họp ăn tết cùng gia đình. Những câu hỏi tưởng chừng vô hại này lại mang đến áp lực tâm lý đáng kể, khiến nhiều người cảm thấy bối rối, thậm chí bị tổn thương.

Áp lực vô hình từ kỳ vọng xã hội

Những câu hỏi về sự nghiệp hay hôn nhân thường xuất phát từ sự quan tâm hoặc tò mò, nhưng đối với người trẻ, chúng có thể trở thành lời nhắc nhở về những gì họ chưa đạt được. Một người chưa kết hôn có thể cảm thấy bản thân bị đánh giá là không đủ trách nhiệm với gia đình. Một người đang trong giai đoạn khởi nghiệp, chưa có thu nhập ổn định, có thể cảm thấy mình kém cỏi so với bạn bè đồng trang lứa.

Xã hội Á Đông, trong đó Việt Nam là một điển hình, thường đề cao giá trị tập thể và kỳ vọng chung. Điều này tạo ra áp lực khiến người trẻ cảm thấy phải tuân theo các “chuẩn mực” được định sẵn, như việc lập gia đình trước một độ tuổi nhất định hay đạt được thành công nghề nghiệp cụ thể. Chính sự kỳ vọng này làm nhiều người mất đi niềm tin vào bản thân, cảm thấy bị “lạc lối” khi không thể hoặc chưa muốn đáp ứng những yêu cầu đó.

Nguyên tắc: Tôn trọng phẩm giá con người

Trước áp lực này, Giáo huấn Xã hội của Giáo hội Công giáo nhấn mạnh tới việc tôn trọng phẩm giá và sự tự do cá nhân. Mỗi con người đều có giá trị vốn có, không phụ thuộc vào địa vị, tài sản hay tình trạng hôn nhân.

Bên cạnh đó là quyền tự quyết. Mỗi người có quyền tự quyết định con đường đời mình, dựa trên khả năng, đam mê và hoàn cảnh cá nhân, mà không phải sống theo kỳ vọng áp đặt từ bên ngoài. Hôn nhân, sự nghiệp hay các cột mốc khác trong cuộc đời nên là kết quả của sự lựa chọn tự do, thay vì gánh nặng phải làm hài lòng gia đình hoặc xã hội.

Gia đình phải là nơi tạo ra môi trường hỗ trợ, nơi mỗi cá nhân được phát triển theo cách riêng của mình. Điều này có nghĩa là thay vì đặt câu hỏi mang tính ép buộc, chúng ta nên thể hiện sự quan tâm một cách nhẹ nhàng, mang tính hỗ trợ và khích lệ, giúp người trẻ cảm thấy được đồng hành hơn là bị xét đoán.

Tự tin bước đi trên hành trình riêng

Khi gặp phải những câu hỏi như trên, người trẻ cần giữ vững sự tự tin và kiên nhẫn. Mỗi người có nhịp sống và lộ trình riêng, không ai có quyền áp đặt hay phán xét. Giá trị của một người không nằm ở việc bạn đã hoàn thành bao nhiêu cột mốc xã hội, mà ở việc bạn sống có ý nghĩa và hạnh phúc với những gì mình đã chọn.

Chỉ khi chúng ta hiểu rõ giá trị của mình, chúng ta mới có thể sống một cuộc đời tự do và trọn vẹn, vượt lên trên mọi áp lực từ xã hội.

Phải làm gì?

Docat 47: Khi chúng ta nói về con người, chúng ta muốn nói điều gì?

Với từ “ngôi vị”, chúng ta diễn tả sự thật rằng mỗi người có một phẩm giá bất khả xâm phạm. Con người được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa (→ Imago Dei) (St 1,27). Vì thế con người là thụ tạo duy nhất thể hiện chính Đấng Tạo Hoá trong công trình tạo dựng, và là “sinh vật duy nhất trên trái đất mà Thiên Chúa muốn có mặt, vì lợi ích riêng của chính họ” (GS 24). Vì là một ngôi vị do Thiên Chúa tạo dựng, nên mỗi người không phải là một thứ gì đó, mà là một ai đó, và do đó có giá trị độc nhất. Vì là một ngôi vị nên con người có khả năng nhận biết bản thân và suy ngẫm về chính mình, đưa ra những quyết định tự do, và bước vào mối tương quan với những người khác. Người này cũng được kêu gọi đáp lời Thiên Chúa trong đức tin. Do đó, sự thật con người được tạo dựng theo hình ảnh và giống với Thiên Chúa, có nghĩa là con người luôn có mối liên hệ với Thiên Chúa, và chỉ trong Chúa người đó mới có thể phát triển trọn vẹn tiềm năng làm người của mình.