Các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam với những bài hát chỉ hát từ "cửa nhà thờ"

[giolanh]

Dòng Chúa Cứu Thế thường được biết đến với các bài "Thánh ca vào đời", những bài hát đậm chất Huế của linh mục nhạc sĩ Hoàng Diệp, những bài hát với giai điệu hào hùng của đồng bào J'rai Tây Nguyên của linh mục Sĩ Tín hay những sáng tác đượm buồn nhưng sâu lắng của linh mục nhạc sĩ Xuân Đường...​

Ít ai để ý, ngoài những bài thánh ca đã in dấu trong lòng người Công giáo Việt Nam như "Kìa Bà Nào" của linh mục nhạc sĩ Hoàng Diệp; "Đừng sợ" hay "Phù Vân" của linh mục Xuân Đường; và những bài "Thánh ca Vào đời" một thời giúp người trẻ vững tin "cùng Chúa đi vào đời," các tu sĩ linh mục Dòng Chúa Cứu Thế còn có những đóng góp nổi bật cho dòng nhạc sinh hoạt, còn gọi là "những bài hát chỉ hát từ cửa nhà thờ."​

---

Linh mục Giuse Tiến Lộc trong một buổi sinh hoạt âm nhạc tại Úc Châu. Ảnh: Vao Dao Photography​

Nổi bật nhất trong số các linh mục Dòng Chúa Cứu Thế sáng tác những bản nhạc chỉ hát "từ cửa nhà thờ" là linh mục nhạc sĩ Tiến Lộc.

Sinh ra trong một gia đình nhiều người theo đuổi nghệ thuật, ngay từ khi còn ở Học viện, cha Giuse Tiến Lộc, một thành viên trong "Ban Alleluia" đã sáng tác những bản nhạc mà như cha nói "chỉ hát từ cửa nhà thờ".

Những năm sau 1975, sau những năm dài tù tội, trong hoàn cảnh không được công khai làm mục vụ, cha tích cực tham gia trong các Ban Giáo lý, Thánh nhạc, giới trẻ của Tổng Giáo phận. Sẵn có máu âm nhạc và tài sáng tác những bài hát "chỉ hát từ cửa nhà thờ", cha tiếp tục sáng tác hoặc đặt lời Việt cho hàng trăm bài hát sinh hoạt.

Nhiều bài hát đã sống mãi theo năm tháng, như bài "Kìa nhìn xem trên kia có cái con chi to ghê…", "vỗ tay cho đều", "Chúa là cây đàn", hay "Nghĩa Nặng tình sâu"… đặc biệt là ba bài hát: "Gặp gỡ Đức Kitô", "Tân Ca" và bài "Anh em ta về". Những bài hát – khoảng 300 bài, tuy chỉ hát từ cửa nhà thờ, nhưng lại đi vào lòng người, vào nền thi ca Công giáo Việt Nam.

Linh mục Tiến Lộc và người học trò Giuse Lê Quang Uy trong đêm nhạc Hát Khúc Tân ca tại Kỳ Đồng​

Không kém cạnh người thầy của mình - Giuse Tiến Lộc, linh mục Giuse Lê Quang Uy, C.Ss.R. trong những năm tháng khó khăn, lúc bôn ba cùng các nhóm trẻ như Fiat, Mai Khôi, Hướng Đạo… cha đã sáng tác hàng trăm bài hát sinh hoạt. Nhiều bài hát vẫn đang được hát trong các dịp trại hay sinh hoạt hội nhóm khắp ba miền Bắc – Trung - Nam, kèm những cử điệu, như "ra khơi với Đức Kitô", "Đức Kitô Cứu Thế", "Cất bước lên đường", "Bên nhau sum vầy", "Anh em hãy ca lên", "Bài ca thủ quân Phêrô"…

Thật bất ngờ vì một bài hát khá nổi tiếng không chỉ hát ngoài nhà thờ, nhưng còn được các hội nhóm không có đạo sử dụng mỗi dịp sinh hoạt vui nhộn là bài "Hai con thằn lằn con". Bài hát do linh mục Giuse Chu Đình Chuyển, bút danh Chu Đình Bình An sáng tác trong một ngày mưa gió. Trông thấy hai con thằn lằn cắn nhau giữa cơn giông, cha đã cảm tác nên bài hát dễ thương nhưng đầy ý nghĩa:
​

Hai con thằn lằn con
Đùa nhau cắn nhau đứt đuôi.
Cha thằn lằn buồn thiu
Gọi chúng đến mới mắng cho.
Hai con thằn lằn con
Đuôi thì to nhưng đã cụt rồi.
Ôi đớn đau quá trời!
Chúng khóc la tơi bời.​

Dòng Chúa Cứu thế vừa khai mạc Năm thánh kỷ niệm 100 năm Dòng đến hiện diện trong lòng xã hội và dân tộc Việt Nam (30/11/1925 - 30/11/2025).

Nhắc lại những đóng góp to lớn của các tu sĩ của Hội dòng ở đây là để tạ ơn Chúa cùng với họ, nhất là để nói lên chút niềm tri ân cảm mến các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế đã mang vào trong xã hội Việt Nam những giá trị của Tin mừng bằng những nỗ lực trong ân sủng suốt 100 năm qua.​