Docat #115: Gia đình có gì đặc biệt?

[nannerl]

Thánh Tôma Aquinô đưa ra một nguyên tắc, "một điều thiêng liêng không được thấu hiểu nếu không được trải nghiệm". Kinh thánh bổ sung thêm, "không ai biết được, ngoại trừ người nhận lấy nó" (Khải huyền 2, 17). Nguyên tắc này giúp giải thích lý do khiến con người hiện đại rơi vào bất hạnh, đồng thời chỉ ra giải pháp bắt đầu ngay từ chính ngôi nhà của chúng ta.​

---

Ảnh: linhybanh.com​

Chúng ta có thể từng tự hỏi: tại sao những điều cao quý, thiêng liêng không dễ dàng khơi dậy sự quan tâm của chính mình hoặc của những người thân yêu? Câu trả lời nằm ở chỗ, những điều thiêng liêng ấy phải được trải nghiệm mới có thể thấu hiểu. Nếu chúng ta không sở hữu chúng, thì chúng không thể tạo ra sự khát khao trong ta. Điều này lý giải tại sao nhiều người trong chúng ta sống xa cách với những điều thực sự mang ý nghĩa, chìm đắm trong vòng luẩn quẩn của vật chất tạm bợ.

Vấn đề đặt ra là làm thế nào để con người có thể trải nghiệm và sở hữu những giá trị cao quý ấy?

Theo thánh Tôma Aquinô, cách duy nhất để thực sự hiểu và cảm nhận những điều thiêng liêng là phải nhận lãnh chúng. Đây chính là điểm mấu chốt. Kinh Thánh nhắc nhở: “Không ai biết được, ngoại trừ người nhận lấy.” Điều này cho thấy mọi ân sủng, đặc biệt là những ân sủng cao quý, đều xuất phát từ bàn tay Thiên Chúa. Vì vậy, chúng ta có thể bắt đầu bằng việc cầu nguyện, để xin Thiên Chúa ban cho mình và những người thân yêu khả năng nếm trải những giá trị cao cả.

Ảnh: successwithpurpose.org​

Đối với việc nuôi dạy con cái, thánh Aquinô cũng chỉ ra rằng, trẻ em cần được tiếp xúc với những giá trị cao quý. Để các em có thể đón nhận những điều này, người lớn cần đảm bảo môi trường sống gia đình là nơi truyền đạt những giá trị đó. Đời sống gia đình không chỉ là nơi trẻ em học hỏi những bài học cơ bản, mà còn là nơi con người có thể trải nghiệm những điều thiêng liêng thông qua các hoạt động đơn giản.

Những hoạt động hàng ngày như trò chuyện, đọc sách cùng nhau, chia sẻ công việc chung, hay thậm chí là lặng lẽ ngồi bên nhau, đều có thể là những khoảnh khắc quan trọng giúp hình thành nhân cách. Đó không chỉ là những giá trị vật chất mà còn là những giá trị thiêng liêng, làm nên bản chất thực sự của đời sống con người. Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại quá bận rộn, những giá trị này dường như đang bị lãng quên, nhưng chúng vẫn là nền tảng cho một cuộc sống gia đình ý nghĩa.

Ảnh: sisputu.com​

Cuộc sống gia đình chính là trung tâm của mọi sự đổi mới. Việc tái thiết lập một đời sống gia đình giàu có về tinh thần không chỉ giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, mà còn là cơ hội để người lớn tìm lại những giá trị sâu xa mà họ đã từng bỏ qua. Ngôi nhà không chỉ là nơi diễn ra những điều giản dị, mà còn là không gian để các thành viên cảm nhận được sự hiện diện, lắng nghe và được lắng nghe, cùng nhau chiêm nghiệm và thờ phượng.

Tuy nhiên, trải nghiệm đầu tiên với những giá trị này không đảm bảo rằng mỗi người sẽ luôn trân trọng chúng. Cần có sự kiên nhẫn và bền bỉ để duy trì. Nhưng chính trong môi trường gia đình, con người có cơ hội tiếp xúc với những điều cao quý, gieo mầm cho cuộc sống đầy ân sủng và nhân bản.​

---

Phải làm gì?​

Docat 115: Gia đình có gì đặc biệt?

Được yêu thương vô điều kiện: đó là kinh nghiệm không thể thay thế mà người ta có được ở một gia đình tử tế. Những thế hệ khác nhau sống bên nhau và trải nghiệm tình cảm, tình liên đới, lòng biết ơn, sự tận tụy quên mình, sự giúp đỡ và tính công bằng. Mọi thành viên trong gia đình được các thành viên còn lại nhìn nhận, chấp nhận và tôn trọng phẩm giá, mà không cần phải làm bất cứ điều gì để đáng được như vậy. Mọi người đều được yêu thương bởi chính họ là con người. Cá nhân mỗi người không phải là phương tiện để đạt mục đích, mà đúng hơn, con người là mục đích của chính mình. Do đó, trong gia đình, nền văn hóa sự sống hình thành, thế nhưng ngày nay không phải lúc nào nền văn hóa này cũng là điều hiển nhiên. Thông thường ngày nay, câu hỏi chủ yếu lại là người ta có thể làm gì hoặc người ta sẽ đóng góp được gì (ví dụ, tiền bạc). Trước hết và trên hết người ta thường hay chỉ nghĩ đến những thứ vật chất. Nếp suy nghĩ như vậy thách thức các gia đình và thậm chí thường làm cho chính gia đình bị đổ vỡ.​