Không phải tiền bạc, đây mới là những điều cha mẹ nên làm để chuẩn bị cho tương lai của trẻ

[nannerl]

Mục tiêu quan trọng nhất của việc nuôi dạy trẻ không chỉ dừng lại ở việc dạy dỗ hay kỷ luật, mà chính là giúp chúng trở thành những người trưởng thành có trách nhiệm, biết quan tâm và sống theo các giá trị Kitô giáo. Trong quá trình này, chỉ hiểu giáo lý thôi là chưa đủ. Điều quan trọng hơn là giúp trẻ phát triển toàn diện về mặt nhân cách và đạo đức, trở thành những người biết phân biệt đúng sai, có lòng can đảm và sự nhân từ.​

---

Ảnh: Torsten Dederichs/Unsplash​

Trẻ cần được dẫn dắt để thấm nhuần bảy đức tính quan trọng trong đời sống Kitô giáo: đức tin, đức cậy, đức mến, sự khôn ngoan, công bằng, kiên định, và tiết độ. Các đức tính này có thể được rèn luyện qua ba cách:​

1. gương mẫu từ cha mẹ và những người lớn đáng kính;​
2. thực hành thường xuyên những hành vi tốt; và​
3. lời nói – giải thích lý do tại sao cần thực hiện những việc này.​

Việc nuôi dạy con cái cần được xem xét trong bối cảnh lâu dài. Mục đích không chỉ là để trẻ có hành vi đúng đắn trong hiện tại, mà còn là giúp chúng hình thành những giá trị và nguyên tắc sống vững chắc để trở thành người trưởng thành có trách nhiệm. Do đó, cha mẹ cần tránh những sai lầm phổ biến như coi kỷ luật chỉ là hình thức trừng phạt, hoặc đơn giản là mong muốn sự yên tĩnh và hợp tác từ con cái. Thay vào đó, cần phải nhìn xa hơn và luôn hướng tới mục tiêu lớn hơn: chuẩn bị cho tương lai của trẻ.

Ảnh: zabavnoucenje.com​

Một yếu tố quan trọng trong quá trình này là sự đồng lòng giữa cha mẹ. Trẻ học rất nhiều từ sự tương tác giữa cha mẹ với nhau. Khi một người cha tôn trọng người mẹ, trẻ sẽ kính trọng mẹ. Và khi một người mẹ biết tôn vinh cha, trẻ sẽ coi cha là hình mẫu. Sự thống nhất trong các quyết định quan trọng sẽ giúp trẻ nhận thức rõ ràng về định hướng đúng đắn từ cả hai bậc phụ huynh.

Trong quá trình dạy dỗ, cha mẹ nên giữ sự cương quyết nhưng vẫn luôn thể hiện tình yêu thương. Không nên quá yếu mềm hoặc quá khắt khe. Trẻ cần sự hướng dẫn rõ ràng về điều đúng và sai, nhưng cũng cần biết rằng cha mẹ luôn yêu thương chúng ngay cả khi chúng mắc lỗi. Khi trẻ làm điều đúng, ngay cả khi bị ép buộc, cần khen ngợi chúng cụ thể, cũng như cách mà chúng ta chỉ ra lỗi sai của chúng.

Ảnh: Torsten Dederichs/Unsplash​

Từ khi còn nhỏ, trẻ cần học cách tự kiểm soát, và cha mẹ không nên ngần ngại nói "không" khi cần thiết. Điều này giúp trẻ phát triển khả năng tự chủ, một yếu tố quan trọng trong cuộc sống sau này. Đồng thời, cha mẹ cần cho phép trẻ đối mặt với những thách thức, mắc sai lầm và học hỏi từ đó. Những lời khích lệ như "Con làm được", "Đừng bỏ cuộc" sẽ giúp trẻ tự tin và biết dựa vào bản thân để giải quyết vấn đề.

Một yếu tố khác không kém phần quan trọng là giữ vững các giá trị đạo đức trong gia đình. Trẻ cần hiểu rằng những quyết định của cha mẹ về đúng sai là nền tảng giúp chúng phát triển lương tâm. Cha mẹ không nên từ bỏ quyền đưa ra quyết định hoặc tỏ ra nghi ngờ trước mặt trẻ, vì điều này có thể khiến chúng dễ bị ảnh hưởng bởi những cám dỗ bên ngoài.

Ảnh: Mikael Kristenson/Unsplash​

Trong giai đoạn tuổi vị thành niên, trẻ thường có xu hướng muốn làm chủ. Cha mẹ cần kiên quyết giữ vai trò lãnh đạo, không nhượng bộ, để giúp trẻ phát triển sự tự kiểm soát và không đi lạc hướng.

Việc sử dụng các phương tiện truyền thông trong gia đình cũng cần được kiểm soát nghiêm ngặt. Cha mẹ cần tạo ra môi trường gia đình lành mạnh, tránh những ảnh hưởng tiêu cực từ TV, internet, và các phương tiện khác. Điều này không chỉ giúp trẻ tránh xa những nội dung không phù hợp, mà còn tạo điều kiện cho các hoạt động tích cực hơn như đọc sách, trò chuyện và gắn kết gia đình.

Ảnh: Annie Spratt/Unsplash​

Cuối cùng, cuộc sống gia đình cần được kết nối với đức tin. Cha mẹ cần là tấm gương về lòng yêu mến Thiên Chúa, qua việc cầu nguyện, tham gia các bí tích và dành lòng tôn kính đặc biệt đối với Đức Mẹ. Những việc làm này giúp trẻ thấy được tầm quan trọng của đời sống đức tin, và học cách quay về với Thiên Chúa trong mọi giai đoạn cuộc sống.

Bằng việc đặt niềm tin vào Chúa và hướng dẫn con cái theo những giá trị Kitô giáo, cha mẹ có thể nuôi dưỡng những người trưởng thành có trách nhiệm, kiên cường và giàu lòng nhân ái. Chúa sẽ không bao giờ để những lời cầu nguyện chân thành của cha mẹ cho con cái trở nên vô ích.​

---

Phải làm gì?​

Docat 117: Gia đình làm gì cho mỗi cá nhân?

Trải nghiệm về gia đình là vô cùng quan trọng cho mỗi cá nhân. Lý tưởng là, gia đình vừa là nơi một người sinh ra và cũng là nơi người đó lớn lên. Trong gia đình, đứa trẻ lần đầu tiên cảm nghiệm được tình hiệp thông với người khác, những người theo tính tự nhiên mong ước cho em điều tốt đẹp, thương yêu em hết lòng, và tôn trọng em. Trong một môi trường tích cực như thế, mỗi thành viên trong gia đình có thể phát huy các năng lực và đạt được sức mạnh để đối phó với bất cứ điều gì mà cuộc đời có thể mang lại. Đó chính là mục đích của nền giáo dục dựa trên quan điểm Kitô giáo về con người. Đồng thời, mỗi cá thể trong gia đình cũng hiểu thế nào là lãnh nhận trách nhiệm, vì các thành viên trong gia đình không thể chỉ sống riêng cho bản thân mình. Theo đó, mỗi vai trò, dù là của cha mẹ, ông bà, hay con cháu, luôn luôn có bổn phận phải thi hành đối với các thành viên còn lại trong gia đình.​