Những nhà thờ hoang phế: chính sách hay cơ chế?

[giolanh]

Tại Việt Nam, ngoài con số hàng ngàn cơ sở vật chất, như trường học, bệnh viện, tu viện… do nhà nước "mượn", "quản lý" của Giáo hội, thì đây đó trên khắp mảnh đất hình chữ S vẫn còn hàng trăm ngôi nhà thờ bị bỏ hoang phế, không người chăm sóc.​

---

Nhà thờ đá Truông Đốc. Ảnh: nhathoconggiaovietnam.com​

Những ngôi nhà thờ này từ lâu do nhiều lý do khác nhau và giờ đây, số ít trở thành "di tích lịch sử chiến tranh", đa số bị bỏ hoang, trong khi Giáo hội thực sự đang có nhu cầu. Có thể kể:

Nhà thờ Nhà Đá (Truông Đốc), tọa lạc tại thôn Đại Thuận, xã Mỹ Hiệp, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định, là một ví dụ điển hình. Nhà thờ được khánh thành năm 1889, nghĩa là đã có tuổi đời 136 năm. Trải qua thời gian dài chiến tranh, nhà thờ được trùng tu nhiều lần. Năm 1975, sau khi các tu sĩ Dòng Đồng Công dời khỏi nơi này, nhà thờ đã trở nên hoang tàn do thiếu vắng bàn tay chăm sóc của con người.

Nhà thờ Ba Vì. Ảnh: Vườn Quốc gia Ba Vì​

Chung số phận với nhà thờ Nhà Đá, trên triền núi Ba vì hùng vĩ, còn đó một ngôi nhà thờ cổ, dân du lịch gọi là "nhà thờ đổ", đã bị rêu phong, cây cối xâm lấn. Không ai biết lai lịch chính xác của ngôi nhà thờ, chỉ biết nhà thờ được xây vào thời Pháp thuộc, dành cho những du khách tới nghỉ dưỡng ở đây.

Nhà thờ Sáo Cát Quảng Bình​

Khác với nhà thờ đổ Ba Vì ở một nơi du lịch, hầu như không có giáo dân, nhiều nhà thờ "bị bỏ hoang" giữa những khu dân cư có đông đúc người Công giáo, hay giữa những làng quê Công giáo thanh bình.

Có thể kể đến hàng chục nhà thờ bị bỏ hoang tại huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi hay nhà thờ Sáo Cát, Quảng Bình, nhà thờ Hà Bầu, Gia Lai…

Nhà thờ Mỹ Đức, Mỹ Thiện, Nga Sơn, Thanh Hóa​

Nhà thờ Hà Bầu, Gia Lai​

Nhà thờ Bình Thới, Bình Sơn, Quảng Ngãi​

Nhà thờ Bình Hiệp, Bình Sơn, Quảng Ngãi​

Xung quanh các nhà thờ này, hiện nay, đang có rất nhiều giáo dân làm ăn sinh sống. Họ có thể là dân địa phương, là di dân từ nới khác tới. Tất cả đều khao khát có một thánh đường để thờ phượng Chúa.

Thế nhưng, ở nhiều nơi, Giáo hội địa phương đã nhẫn nại, tin tưởng, gửi biết bao đơn từ, có khi kéo dài hàng chục năm, với hy vọng nhận lại "Nhà Chúa" để phục vụ dân Chúa, nhưng dường như có một "cơ chế vô hình" ngăn cản, làm cho những hy vọng trở nên vô vọng.

Dù thế nào, những ngôi nhà thờ, với cây thập giá vút cao, vẫn "trơ gan cùng tuế nguyệt", là dấu ấn một thời, nhưng đồng thời, cũng tố cáo những người quyền thế hôm nay.​