Novendiales: Điều gì diễn ra trong 9 ngày tang lễ của Vatican dành cho một vị giáo hoàng?

[con sóng nhỏ]

Sau sự ra đi của Đức Thánh Cha Phanxicô vào Thứ Hai, Giáo hội Công giáo bước vào thời kỳ tang lễ, bao gồm chín ngày dâng lễ cầu nguyện cho linh hồn ngài, được gọi là Novendiales.​

Novendiales, bắt nguồn từ các tập tục cổ xưa của Kitô giáo và La Mã, là một giai đoạn chín ngày liên tiếp dành riêng để tưởng niệm một vị giáo hoàng quá cố. Truyền thống này có từ hàng thế kỷ trước, phản ánh nghi lễ tang chín ngày trong văn hóa La Mã cổ.

Theo luật Giáo hội, thời kỳ tang lễ bắt đầu ngay khi giáo hoàng qua đời, đánh dấu giai đoạn “sede vacante” – tức thời kỳ trống tòa giáo hoàng. Tuy nhiên, các ngày lễ Novendiales chính thức bắt đầu từ ngày cử hành lễ tang giáo hoàng, dự kiến vào ngày 26 tháng 4, và tiếp tục suốt chín ngày cho đến ngày 4 tháng 5.​

---

Ảnh: Vatican Media​

​

Trước lễ tang: Thi hài đặt tại Đền Thờ Thánh Phêrô​

Trong những ngày trước lễ tang, thi hài của Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ được quàn tại Đền thờ Thánh Phêrô, để giáo dân đến viếng và tiễn biệt. Ngài sẽ được đặt linh cữu từ sáng Thứ Tư cho đến sáng Thứ Bảy.​

Lễ tang: Lời tạm biệt toàn cầu​

Lễ tang thường được tổ chức từ ngày thứ tư đến ngày thứ sáu sau khi giáo hoàng qua đời, tại Đền Thờ Thánh Phêrô hoặc Quảng Trường Thánh Phêrô, do Hồng y Niên trưởng Hồng y Đoàn – hiện nay là Đức Hồng y Giovanni Battista Re – chủ sự. Lễ tang của Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ diễn ra lúc 10 giờ sáng thứ Bảy, ngày 26 tháng 4 (giờ Roma).

Phụng vụ này theo Sách nghi lễ tang lễ của Giáo hoàng (Ordo Exsequiarum Romani Pontificis), được cập nhật theo yêu cầu của chính Đức Thánh Cha Phanxicô vào năm 2024. Thi hài ngài sẽ được đặt trong một cỗ quan tài gỗ đơn sơ có lót kẽm, khuôn mặt được phủ bằng một tấm khăn lụa.

Buổi lễ quy tụ các nguyên thủ quốc gia, các nhà lãnh đạo tôn giáo và hàng ngàn tín hữu từ khắp nơi trên thế giới. Kết thúc Thánh lễ là bài hát “In Paradisum” – lời cầu xin các thiên thần dẫn đưa linh hồn ngài vào thiên đàng:​

“Nguyện các thiên thần dẫn ngài vào thiên đàng; khi ngài đến nơi, xin các thánh tử đạo chào đón và đưa ngài vào thành thánh Giêrusalem. Nguyện đoàn thiên thần đón tiếp ngài, và cùng Ladarô, người nghèo khó, xin cho ngài được nghỉ yên muôn đời.”​

Theo di chúc cá nhân, Đức Thánh Cha Phanxicô không an táng tại hang toà thánh Vatican mà tại Vương cung Thánh đường Đức Bà Cả, nơi ngài đã đến hơn 100 lần trong suốt triều đại giáo hoàng, trước và sau các chuyến tông du, để tôn kính Đức Mẹ.

Novendiales – 9 ngày cầu nguyện​

Chín ngày lễ cầu nguyện Novendiales bắt đầu từ ngày lễ tang, theo quy định của tông hiến Universi Dominici Gregis.

Mỗi ngày, một vị hồng y được chỉ định sẽ chủ sự Thánh lễ cầu hồn tại Đền Thờ Thánh Phêrô. Màu phụng vụ trong các Thánh lễ này là đỏ, và các lễ này theo Sách nghi thức tang lễ năm 2024.

Dù các Thánh lễ mở cửa cho công chúng, mỗi ngày thường nhấn mạnh đến một nhóm người có liên hệ với Đức Giáo Hoàng. Ví dụ:​

• Ngày thứ hai sau lễ tang: mời cư dân và nhân viên Vatican.​
• Ngày thứ ba: các linh mục và giáo dân thuộc giáo phận Rôma.​
• Ngày thứ bảy: các thành viên của Giáo hội Công giáo Đông phương.​

Phòng Báo chí Tòa Thánh xác nhận rằng Thánh lễ tại Quảng Trường Thánh Phêrô vào sáng Chúa Nhật – do Hồng y Pietro Parolin chủ sự trong dịp Năm Thánh dành cho thiếu niên – sẽ là Thánh lễ Novendiales thứ hai. Các Thánh lễ tiếp theo sẽ diễn ra mỗi chiều đến ngày 4 tháng 5.​

Các cuộc họp Hồng y đoàn​

Giai đoạn tang lễ không chỉ là thời gian cầu nguyện mà còn là thời gian chuẩn bị. Trong suốt thời gian Novendiales, Hồng y đoàn họp hàng ngày để bàn về các bước tiếp theo của Giáo hội.

Các hồng y dưới 80 tuổi, đủ điều kiện bỏ phiếu trong mật nghị hồng y (conclave), bắt buộc phải đến Rôma để tham gia tiến trình bầu giáo hoàng mới.

Cuộc họp chung đầu tiên có thể bắt đầu sớm nhất là hai ngày sau khi giáo hoàng qua đời. Trong các cuộc họp đầu tiên, các hồng y tập trung vào việc tổ chức lễ tang và quyết định ngày bắt đầu mật nghị.

Từ cuộc họp thứ tám trở đi, các cuộc thảo luận chuyển sang các vấn đề rộng hơn như tình trạng hiện tại của Giáo hội và những thách thức lớn trong Giáo triều Rôma. Vatican nhấn mạnh rằng chưa có tên “papabile” (tức các ứng viên tiềm năng cho vị trí giáo hoàng) được đưa ra trong giai đoạn này.​

Kết thúc thời gian tang lễ​

Thời kỳ tang lễ kết thúc với ngày cuối cùng của Novendiales, sau đó Giáo hội chính thức bắt đầu tiến trình chọn người kế vị Thánh Phêrô. Mật nghị Hồng y thường bắt đầu vào khoảng ngày thứ 15 sau khi giáo hoàng qua đời.

Khi chuông Đền Thờ Thánh Phêrô ngân vang trong tiếng tiễn biệt, người Công giáo khắp thế giới cùng hồi tưởng lại cuộc đời và di sản của Đức Thánh Cha Phanxicô. Trong gần hai tuần, Giáo hội đợi chờ bắt đầu mật nghị – rồi lại đợi thêm một chút – cho đến khi làn khói trắng từ Nhà nguyện Sistina bay lên, báo hiệu một vị giáo hoàng mới đã được chọn.
​

Nguồn: CNA​

​