Tại sao Giáo Hội lên tiếng về các vấn đề xã hội khi trong Giáo Hội cũng có những vấn đề?

con sóng nhỏ · 2/8/24

Nhiều người thắc mắc tại sao Giáo Hội Công Giáo thường xuyên lên tiếng về các vấn đề xã hội như công lý, hòa bình, bảo vệ sự sống, trong khi chính Giáo Hội cũng đối mặt với những vấn đề nội bộ. Câu hỏi này không chỉ là một sự tò mò, mà còn là một thách thức đối với sự tín nhiệm và sứ mạng của Giáo Hội trong thế giới hiện đại. Những thông điệp, học thuyết xã hội của Giáo Hội được gửi đến ai? Việc tìm hiểu lý do và cách thức Giáo Hội giải quyết vấn đề này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vai trò và trách nhiệm của Giáo Hội ở nơi trần thế.

Ảnh: McNamee/Getty Images

Giáo hội nói với xã hội và cũng là nói với Giáo Hội

Giáo Hội Công Giáo không tự tách mình ra khỏi xã hội. Ngược lại, Giáo Hội luôn đồng hành với xã hội, với những con người đang sống trong thế gian. Giáo Hội không tự coi mình là ngoại lệ, mà luôn nhìn nhận mình là một phần của xã hội. Điều này được khẳng định trong nhiều văn kiện của Giáo Hội. Chẳng hạn, Hiến chế mục vụ "Gaudium et Spes" của Công đồng Vatican II đã viết:

"Vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo âu của con người ngày nay, nhất là của người nghèo và của bất cứ ai đang đau khổ, cũng là vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo âu của các môn đệ Chúa Ki-tô" (Gaudium et Spes 1).

Điều này nhấn mạnh rằng Giáo Hội chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn và lo âu của toàn thể nhân loại, và Giáo Hội có trách nhiệm lên tiếng về những vấn đề xã hội, không phải từ vị trí bên ngoài, mà từ trong chính lòng xã hội.

Đây là sứ mạng của Giáo Hội

Sứ mạng của Giáo Hội là loan báo Tin Mừng và phục vụ con người trong mọi khía cạnh của đời sống. Sứ mạng này bao gồm cả việc lên tiếng về các vấn đề xã hội để bảo vệ phẩm giá con người và thúc đẩy công lý và hòa bình. Trong Tông sắc "Evangelii Gaudium," Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã viết:

Các mục tử của Hội Thánh, trong khi lưu tâm tới các đóng góp của các khoa học khác nhau, có quyền đưa ra các ý kiến về tất cả những gì ảnh hưởng đến đời sống con người, vì nhiệm vụ loan báo Tin Mừng bao hàm và đòi hỏi sự thăng tiến toàn vẹn mỗi con người. Không còn có thể chủ trương rằng tôn giáo phải được hạn chế trong lãnh vực tư riêng và nó chỉ tồn tại để chuẩn bị các linh hồn vào thiên đàng. Chúng ta biết Thiên Chúa muốn các con cái Người được hạnh phúc cả ở đời này nữa, mặc dù họ được kêu gọi để hưởng sự viên mãn trong cõi vĩnh cửu, vì Người đã tạo dựng nên mọi sự “cho chúng ta hưởng dùng” (1 Tm 6:17), cho mọi người hưởng dùng. Hệ quả là sự hoán cải của người Kitô hữu đòi hỏi phải duyệt xét lại đặc biệt những lãnh vực và những khía cạnh của đời sống “liên quan đến trật tự xã hội và việc theo đuổi lợi ích chung”" (Evangelii Gaudium 182).

Giáo Hội không chỉ lên tiếng về các vấn đề nội bộ mà còn có trách nhiệm đối với toàn thể xã hội, bởi vì mỗi người Kitô hữu được mời gọi làm chứng cho tình yêu và công lý của Thiên Chúa trong mọi hoàn cảnh.

Giáo hội khiêm nhường thừa nhận những khuyết điểm của mình

Giáo Hội cũng nhận thức rõ những thiếu sót và lỗi lầm của mình. Sự thừa nhận này không chỉ là một hành động khiêm nhường, mà còn là một phần của quá trình hoán cải và trông cậy vào Lòng Chúa Thương Xót.

Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolo II này đã đi tiên phong trong việc khiêm tốn nhìn nhận những lỗi lầm của quá khứ. Ngày 12-3-2000, ngài chính thức xin lỗi toàn thế giới về những sai trái và lỗi lầm mà Giáo Hội đã vi phạm hoặc làm ngơ trong suốt 2000 năm lịch sử.

Giáo Hội không né tránh những khuyết điểm, mà thay vào đó, nhìn nhận chúng và cố gắng cải thiện, trong tinh thần khiêm nhường và thống hối.

Ảnh: catholicherald.co.uk

Tóm lại

Giáo Hội Công Giáo lên tiếng về các vấn đề xã hội không phải vì Giáo Hội không có khuyết điểm, mà chính vì Giáo Hội nhận thấy trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ phẩm giá con người và thúc đẩy công lý và hòa bình trong thế giới. Sứ mạng của Giáo Hội là phục vụ và đồng hành với nhân loại, không phải từ vị trí của người đứng ngoài, mà từ chính trong lòng xã hội, với tất cả niềm vui, nỗi buồn và hy vọng của con người thời nay. Như vậy, Giáo Hội không chỉ nói với xã hội mà còn nói với chính mình, với lòng khiêm nhường và tinh thần hoán cải.

Phải Làm Gì?

Docat 35: Có phải học thuyết xã hội của Giáo Hội chỉ dành cho các Kitô hữu?
Học thuyết xã hội của Giáo Hội chẳng có nội dung nào nằm ngoài hay vượt quá trí phán đoán lành mạnh của con người. Tuy nhiên, các vị giáo hoàng luôn nhấn mạnh rằng học thuyết xã hội có ý nghĩa đặc biệt đối với các tín hữu Công giáo. Vì học thuyết này chủ yếu được linh hứng từ niềm tin vào Thiên Chúa yêu thương và công bình, nên mỗi hành động vì công lý hay tình yêu đều được xem xét trong ánh sáng của Thiên Chúa và lời hứa của Ngài. Điều này cũng đòi buộc các Kitô hữu phải hoàn thành tốt đẹp trong việc thực hành học thuyết này. Tuy vậy, tất cả những ai có thiện chí đều cảm thấy rằng giáo huấn xã hội này cũng dành cho cả họ nữa.