Tản mạn về chuyện Tổng thống Donald Trump cắt giảm hoạt động của VOA, RFA

[Hùng Anh]

Những ngày qua, thế giới truyền thông dậy sóng trước thông tin cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp nhằm cắt giảm hoạt động của Cơ quan Truyền thông Toàn cầu Hoa Kỳ (USAGM), cơ quan chủ quản của các đài phát thanh nổi tiếng như Voice of America (VOA) và Radio Free Asia (RFA). Điều này đồng nghĩa với việc hàng trăm nhân viên mất việc, và hàng triệu thính giả trên toàn cầu – đặc biệt là những người sống trong các quốc gia có kiểm duyệt gắt gao – có thể mất đi một trong những nguồn thông tin quan trọng.​

---

Ảnh: phailamgi​

​

VOA, RFA – Tự do báo chí hay công cụ chính trị?​

VOA và RFA từ lâu đã là những cái tên quen thuộc với nhiều người Việt Nam. Không ít người coi đây là những kênh truyền thông trung lập, mang lại thông tin khách quan về các sự kiện thế giới, đặc biệt là tình hình chính trị tại các nước có kiểm soát thông tin chặt chẽ. Tuy nhiên, cũng có luồng ý kiến cho rằng các đài này thực chất vẫn chịu ảnh hưởng từ chính phủ Mỹ và được sử dụng như một công cụ chính trị để thúc đẩy lợi ích của Hoa Kỳ.

Nhìn lại lịch sử, VOA ra đời từ thời Thế chiến thứ Hai, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền bá thông tin ra thế giới. RFA thì tập trung vào các khu vực như Trung Quốc, Triều Tiên, Việt Nam… – nơi truyền thông nhà nước thường bị kiểm soát chặt chẽ. Vì vậy, việc Trump quyết định đóng cửa hoặc cắt giảm mạnh hoạt động của những đài này đặt ra nhiều câu hỏi: Phải chăng ông đang thực hiện lời hứa giảm bớt gánh nặng ngân sách? Hay đây là một động thái chính trị sâu xa hơn?​

Lãng phí hay mất đi một tiếng nói quan trọng?​

Những người ủng hộ quyết định của Trump cho rằng, chính phủ Mỹ không nhất thiết phải duy trì một bộ máy truyền thông đồ sộ, tiêu tốn hàng trăm triệu đô la mỗi năm từ ngân sách quốc gia. Thay vì đổ tiền vào các đài như VOA hay RFA, nguồn lực có thể được chuyển sang những lĩnh vực quan trọng hơn như y tế, giáo dục, hay an ninh quốc gia.

Nhưng ngược lại, những người phản đối lại lo ngại rằng, việc đóng cửa hoặc cắt giảm mạnh các đài này có thể khiến Hoa Kỳ mất đi một công cụ quan trọng để duy trì ảnh hưởng của mình trên trường quốc tế. Quan trọng hơn, ở những nơi mà báo chí trong nước bị kiểm soát chặt chẽ, người dân có thể mất đi một kênh thông tin độc lập để tiếp cận sự thật.​

Một góc nhìn khác về tự do ngôn luận​

Sự kiện này cũng gợi mở một câu hỏi lớn hơn: Tự do báo chí thực sự là gì? Một số người tin rằng VOA và RFA đang thực hiện sứ mệnh cao cả là cung cấp thông tin minh bạch cho thế giới. Nhưng cũng có người đặt câu hỏi: Nếu những đài này hoàn toàn khách quan, tại sao lại bị chính quyền Mỹ cắt ngân sách? Liệu có phải tự do báo chí cũng có giới hạn nhất định, phụ thuộc vào ai đang nắm quyền?

Thực tế, truyền thông dù ở đâu cũng khó có thể hoàn toàn “trung lập.” Điều quan trọng là chúng ta – những người tiêu thụ thông tin – cần biết cách phân tích, so sánh, và đánh giá nguồn tin để không bị dẫn dắt một chiều.

Bạn nghĩ sao về quyết định này của ông Trump? Hãy chia sẻ quan điểm của bạn!​

---

Phải Làm Gì?

Docat 45: Làm thế nào để bảo vệ các phương tiện truyền thông khỏi bị lạm dụng?
Chúng ta cần dứt khoát chống lại việc sử dụng sai các phương tiện truyền thông. Thị trường cần tự do, nhưng cũng cần thiết lập các mục tiêu luân lý. Những đơn vị cung cấp các nguồn truy cập thông tin, dịch vụ, và diễn đàn, hơn bao giờ hết cần phải chấp nhận chuẩn mực đạo đức hướng đến ích chung và thăng tiến con người. Sự hạ thấp giá trị của giới tính con người, tệ hại hơn cả là phát tán các phim ảnh khiêu dâm trẻ em, là một tội lạm dụng nghiêm trọng thách thức những ai có trách nhiệm mà lại làm ngơ. Cũng thế, tất cả các kiểu đám đông mạng hùa nhau quấy rối hay gây xáo trộn đang tràn lan khắp nơi, do việc có thể giấu mặt trên Internet, là không thể chấp nhận. Có những mối nguy hại do các công ty như Google, Facebook,... (hay thậm chí do chính quyền) sử dụng sai và lạm dụng thông tin dữ liệu, nên điều quan trọng là chúng ta không nên tiết lộ trên mạng mọi thứ về bản thân, và không dùng điện thoại thông minh để chụp (hay tự chụp) những kiểu ảnh riêng tư.