Vai trò của Hồng y Nhiếp chính?

[Aprillis]

Ngay khi Đức Giáo hoàng Phanxicô trút hơi thở cuối cùng vào sáng 21/4 tại nhà thánh Marta, cái tên “Hồng Y Nhiếp Chính” lập tức xuất hiện trong hàng loạt bản tin Công giáo toàn cầu. Nhưng người Công giáo bình dân liệu đã thực sự hiểu vị trí này là gì và vì sao nó lại quan trọng trong giai đoạn trống tòa (sede vacante)?​

---

Ảnh: Vatican News​

Một chức vụ chỉ giữ lại duy nhất sau khi Giáo hoàng qua đời

Theo luật định của Giáo hội Công giáo, khi Giáo hoàng qua đời, tất cả các chức vụ trong Giáo triều Rôma đều đương nhiên kết thúc ngoại trừ duy nhất một người: Hồng Y Nhiếp Chính (tiếng Latinh: Camerlengo). Đây là nhân vật được ủy thác trọng trách giữ gìn trật tự và vận hành nội bộ của Tòa Thánh trong khoảng thời gian không có Giáo hoàng.

Ban đầu, chức vụ này xuất hiện từ những thế kỷ đầu Kitô giáo như một vai trò hành chính người quản lý tài sản, lo toan kinh tế cho Giáo hội. Thánh Laurenso, một phó tế tử đạo nổi tiếng, từng đảm nhận vai trò tương tự. Nhưng từ thế kỷ 15, vai trò của Camerlengo được tái định hình: trở thành người “nhiếp chính”, điều hành Tòa Thánh trong giai đoạn chuyển tiếp giữa hai triều đại Giáo hoàng.

Lễ nghi và trách nhiệm: Không chỉ là nghi thức

Vị Hồng Y này có nhiệm vụ xác nhận cái chết của Giáo hoàng (truyền thống xưa là gọi tên ngài ba lần và không có hồi đáp), tháo chiếc nhẫn Ngư phủ biểu tượng quyền bính của Giáo hoàng và niêm phong phòng làm việc cũng như tư liệu riêng của ngài.

Ảnh: Vatican News
​

Tiếp đó, Hồng Y Nhiếp Chính sẽ cùng Công nghị Hồng y lên kế hoạch cho tang lễ Giáo hoàng và chuẩn bị cho mật nghị (conclave) nơi bầu chọn người kế vị. Trong phiên họp đầu tiên sau khi Giáo hoàng qua đời, chính ngài sẽ phá hủy chiếc nhẫn ngư phủ trước sự chứng kiến của toàn thể Hồng y đoàn một hành động mang tính biểu tượng cao, đánh dấu sự kết thúc triều đại của vị Giáo hoàng vừa qua đời.

Ai là Hồng Y Nhiếp Chính hiện tại?

Người đang giữ chức vụ quan trọng này là Đức Hồng Y Kevin Farrell, người Mỹ gốc Ireland. Sinh năm 1947, ngài hiện cũng đang đảm nhiệm vai trò Tổng trưởng Bộ Giáo dân, Gia đình và Sự sống của Tòa Thánh một trong những bộ quan trọng thúc đẩy các chương trình mục vụ dành cho người giáo dân toàn cầu.

Với kinh nghiệm quản trị sâu rộng và sự gần gũi với giáo dân, Đức Hồng Y Farrell được kỳ vọng sẽ điều hành trật tự nội bộ Tòa Thánh trong giai đoạn trống tòa này với tinh thần minh bạch và thận trọng.

Sứ mệnh: Giữ Tòa Thánh vững vàng khi chưa có người kế vị

Dù không nắm quyền ra quyết sách lớn, Hồng Y Nhiếp Chính là người đảm bảo cho Tòa Thánh không bị đình trệ. Ngài giữ vai trò "người giữ lửa", bảo đảm các hoạt động thiết yếu tiếp tục được duy trì, từ tài chính, hậu cần, cho đến an ninh và nghi lễ – để chuẩn bị sẵn sàng cho Giáo hoàng mới bước vào.

Trong khung cảnh tang tóc nhưng cũng đầy hi vọng này, hình ảnh của Hồng Y Nhiếp Chính người âm thầm gìn giữ nền nếp càng thêm nổi bật. Không phô trương, không phải là nhân vật được nhiều người biết đến, nhưng chính vai trò của ngài là chiếc cầu nối giữa “hôm qua và ngày mai” của Giáo hội hoàn vũ.​