Các bản dịch trọn bộ Kinh Thánh sang tiếng Việt

[giolanh]

Trong quá trình gần 500 năm truyền giáo tại Việt Nam, cho tới nay, ngoài các bản dịch từng phần, như của ông Mai Lâm Đoàn Văn Thăng, của linh mục An Sơn Vị hay linh mục Trần Văn Kiệm, v.v…, và các bản dịch của anh em Tin Lành, mới có 6 bản dịch trọn bộ Kinh Thánh sang tiếng Việt do các dịch giả Công giáo thực hiện.​

---

1. Cha Albert Schlicklin (1857–1932)

​

Cha Albert Schlicklin, tên Việt là Cố Chính Linh, sinh ngày 12/11/1857, là một linh mục thuộc Hội Thừa sai Paris. Ngài là người đầu tiên chuyển ngữ toàn bộ cuốn Kinh Thánh từ bản Vulgata (bản La Tinh) sang tiếng Việt.

Ngài đến Việt Nam năm 1885. Sau thời gian học ngôn ngữ và văn hóa Việt, ngài bắt đầu chuyển dịch Kinh Thánh sang tiếng Việt. Bản dịch Cựu Ước được hoàn thành năm 1913, được Đức cha P.M. Gendreau (Đức Cha Đông) ký tại Hà Nội ngày 19-03-1913, và in song ngữ năm 1913-1914 tại Hồng Kông ở nhà in Nazareth của Hội Truyền Giáo Paris.

Năm 1916, Kinh Thánh Tân ước cũng được phát hành và cũng in song ngữ, một bên chữ Việt một bên chữ Latin.

Ngày nay, với tuổi đời 111 năm, Bản dịch Kinh thánh của Cố Chính Linh ít người biết đến. Dù sao, ngài cũng là người tiên phong mở đường cho việc dịch Kinh Thánh sang tiếng Việt.​

---

2. Cha Gérard Gagnon, C.Ss.R. (1914-1994)​

Sau Cố Chính Linh, phải 50 năm sau mới xuất hiện một bản dịch trọn bộ Kinh Thánh khác sang tiếng Việt là bản dịch của Cha Gérard Gagnon, một linh mục Dòng Chúa Cứu Thế người Canada.

Ngài đến Việt Nam năm 1935 và theo học triết học và thần học tại Học viện Dòng Chúa Cứu Thế Thái Hà Ấp – Hà Nội. Ngài chịu chức linh mục tại Hà Nội năm 1940.

Bản dịch của ngài xuất hiện tại Đà Lạt vào những năm 1962-1963, gồm 5 tập, in khổ nhỏ 10 x15cm. Theo tác giả, đây không phải bản dịch của một nhà chuyên môn, nên không sát chữ. Mục đích chính là để giúp giáo dân dễ dàng tìm hiểu và học hỏi Kinh Thánh.​

---

3. Cha Đa Minh Trần Đức Huân (1910 – 1984)​

Bản dịch Kinh thánh Cựu Tân Ước của cha Đa Minh Trần Đức Huân do tủ sách Ra Khơi xuất bản năm 1970, tại Sài-gòn. Đây là bản dịch toàn bộ Kinh Thánh đầu tiên do một linh mục người Việt thực hiện.

Sách dày khoảng 2200 trang khổ 15 x 21 cm ; ở đầu có phần “Dẫn vào Kinh Thánh” chừng 25 trang, sau đó là bản dịch các sách, với một nhập đề ngắn cho mỗi sách, và những chú thích ngắn ở cuối mỗi trang.​

---

4. Cha Giuse Nguyễn Thế Thuấn, C.Ss.R. (1922-1975)​

Cha Giuse Nguyễn Thế Thuấn là một linh mục Dòng Chúa Cứu Thế. Ngài sinh ngày 8/9/1922. Năm 1951, ngài được thụ phong linh mục và du học Roma năm 1952.

Sau 4 năm du học, năm 1956, ngài trở về Việt Nam và bắt đầu giảng dạy Kinh Thánh tại Học viện Dòng Chúa Cứu Thế Đà Lạt. Năm 1969, ngài cho in bản dịch Tân Ước. Năm 1975, ngài qua đời trong lúc bản dịch Cựu ước sắp hoàn thành. Sau đó, một số môn sinh của ngài đã hoàn thành nốt một số sách chưa dịch và Dòng Chúa Cứu Thế xuất bản bản dịch trọn bộ vào năm 1976.

Khác với các bản dịch Kinh thánh trước đó, Cố linh mục Giuse Nguyễn Thế Thuấn đã chuyển dịch Kinh thánh từ nguyên ngữ Hípri, Aram và Hylạp. Do đó, Bản dịch vẫn tiện dụng cho những ai muốn học hỏi Kinh thánh.​

---

5. Đức cố Hồng y Giuse Maria Trịnh Văn Căn (1921-1990)​

Bản dịch kinh thánh của ĐHY Giuse Maria Trịnh Văn Căn. Ảnh: muabansachcu.vn​

Đức cố Hồng y Giuse Maria Trịnh Văn Căn sinh ngày 19/3/1921. Năm 1985, trong hoàn cảnh khó khăn của Giáo hội tại miền Bắc, Đức cố Hồng y đã cho xuất bản cuốn Kinh thánh trọn bộ Cựu Ước và Tân ước do ngài là dịch giả.

Sách dày 2362 trang, khổ vuông 19x20 cm. Bản dịch dùng lối văn bình dân, dễ hiểu, nghe xuôi nhưng nhiều chỗ dịch thoáng.​

---

6. Nhóm các giờ Kinh phụng vụ​

Ảnh: kinhthanhbd2011.org​

Đây là công trình dịch toàn bộ Kinh Thánh đầu tiên do một tập thể thực hiện. Nhóm được thành lập năm 1971, gồm một số các linh mục triều, dòng và giáo dân.

Năm 1993, nhóm ấn hành bản dịch Kinh thánh Tân Ước và năm 1998 ấn hành bản dịch Kinh thánh trọn bộ với phần chú thích ngắn.

Bản dịch dựa trên nguyên văn Hípri, Aram hoặc Hylạp, có đối chiếu với bản dịch Latinh. Mục tiêu là nhằm cung cấp một bản dịch vừa đúng ý nguyên văn, vừa xuôi tiếng Việt và dễ hiểu.

Đây là bản dịch được sử dụng nhiều nhất từ trước tới nay và đã có hàng triệu ấn bản được in và phổ biến.

Ngoài 6 bản dịch trên đây, hiện nay, Ủy ban Kinh thánh trực thuộc Hội Đồng Giám Mục Việt Nam đang chuẩn bị phát hành bản dịch chính thức đầu tiên của Hội đồng Giám mục Việt Nam.

Trong khi chờ đợi bản dịch chính thức của Giáo hội Việt Nam, việc gợi nhớ lại các công trình dịch thuật trên đây nhằm tri ân những nhà tiên phong trong lãnh vực dịch thuật Kinh thánh. Chính họ, bằng khả năng và tình yêu với Lời Chúa, đã góp phần đáng kể vào việc phổ biến Lời Chúa tới mọi người.​