Đức Giáo hoàng Phanxicô: 12 năm triều đại với những thông điệp định hình Giáo hội hiện đại

[nannerl]

Đức Giáo hoàng Phanxicô, vị giáo hoàng đầu tiên đến từ châu Mỹ Latinh và là tu sĩ Dòng Tên đầu tiên đảm nhận ngôi vị Thánh Phêrô, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong 12 năm triều đại của mình thông qua những thông điệp về hy vọng, lòng thương xót, niềm vui và công lý xã hội.​

---

Hy vọng​

Trong thông điệp đầu tiên Lumen Fidei, Đức Giáo hoàng khẳng định: đức tin vào Chúa Giêsu giúp con người sống đời mình “trên đôi cánh hy vọng.”

Khai mạc Năm Thánh 2025, ngài viết trong Spes Non Confundit: “Hy vọng Kitô giáo không bao giờ đánh lừa hay làm ta thất vọng, bởi nó được đặt trên nền tảng chắc chắn rằng không gì và không ai có thể tách chúng ta khỏi tình yêu của Thiên Chúa… Cái chết và sự phục sinh của Chúa Giêsu là trung tâm đức tin và là nền tảng cho hy vọng của chúng ta.”
​

Lòng thương xót​

“Phong cách của Thiên Chúa là gần gũi, đầy lòng thương xót và âu yếm.”

Trong Evangelii Gaudium (2013), ngài viết: “Xin nhắc lại một lần nữa: Thiên Chúa không bao giờ mệt mỏi tha thứ cho chúng ta; chính chúng ta mới mệt mỏi tìm đến lòng thương xót của Người… Người không ngừng mang chúng ta trên đôi vai yêu thương của Người.”

​

Niềm vui​

Là vị giáo hoàng đầu tiên phê phán “những khuôn mặt cau có” trong một văn kiện giáo hoàng, Ngài nhấn mạnh: niềm vui – hoa trái của Thánh Thần – là điều thiết yếu.

Trong hội nghị “Sự thánh thiện hôm nay” năm 2022, ngài nói: “Không có niềm vui, đức tin trở thành gánh nặng khô khan… Các thánh không phải là người cau có, nhưng là những tâm hồn rạng ngời hy vọng.”
​

Tình yêu dành cho người nghèo​

Việc chọn tên “Phanxicô” đã báo hiệu một Giáo hội nghèo và vì người nghèo.

Trong chuyến tông du Philippines năm 2015, ngài hỏi các bạn trẻ: “Các con – những người luôn cho đi và tưởng rằng mình chẳng cần gì – có nhận ra rằng chính các con cũng nghèo không? Các con có để mình được người nghèo, người đau yếu, những người các con phục vụ, loan báo Tin Mừng cho mình không?”

​

Di dân và tị nạn​

Những người di cư, bị buộc rời quê hương vì chiến tranh, nghèo đói, thiên tai luôn được Đức Giáo hoàng lưu tâm.

Trong Fratelli Tutti, ngài kêu gọi: “Phản ứng chung của chúng ta có thể được gói gọn trong bốn động từ: đón nhận, bảo vệ, thăng tiến và hội nhập.”
​

Môi trường​

Ngài lên án “văn hóa vứt bỏ” do chủ nghĩa tiêu dùng gây ra.

Trong Laudato Si’, ngài viết: “Một cách tiếp cận sinh thái đích thực luôn dẫn đến cách tiếp cận xã hội. Chúng ta phải lắng nghe cả tiếng kêu của trái đất lẫn tiếng kêu của người nghèo.”
​

Thú cưng thay con cái​

Đức Giáo hoàng cảnh báo: đừng để thú nuôi thay thế vai trò của trẻ nhỏ.

Năm 2023, tại một hội nghị ở Ý, ngài kể: “Một người phụ nữ mở túi và bảo tôi: ‘Xin cha chúc lành cho con của con.’ Đó là… một con chó!”
Ngài thẳng thắn nói: “Nhiều trẻ em đang đói, còn bà lại ở đây với một con chó! Coi chừng, nếu tiếp tục thế này, điều đó sẽ trở thành chuẩn mực của tương lai.”

​

Hôn nhân và gia đình​

Ngài dạy các đôi vợ chồng trẻ: “Xin lỗi, cảm ơn, làm ơn” là ba cụm từ giữ gìn hòa khí trong gia đình.

Ngài nhắn nhủ: “Trong đời sống hôn nhân luôn có tranh cãi, cả việc ném dĩa cũng là chuyện thường. Nhưng đừng bao giờ kết thúc một ngày mà chưa làm hòa.”
​

Giới trẻ và người già​

Ngài luôn tỏ ra gần gũi với cả người trẻ lẫn người già.

Khi thiết lập Ngày Thế giới Ông bà và Người cao tuổi, ngài nói: “Tương lai phụ thuộc vào giao ước giữa các thế hệ. Ai khác ngoài giới trẻ có thể biến giấc mơ của người già thành hiện thực?”
​

Hiệp hành​

Ngài mong muốn một Giáo hội “dám đi ra,” dù “trầy xước và dơ bẩn.”

Kết thúc Thượng Hội đồng 2024, ngài tuyên bố: “Mọi người, mọi người, không ai bị loại trừ… Chúng ta hãy mở cửa, đừng dựng tường.”
“Biết bao thiệt hại xảy ra khi người trong Giáo hội dựng lên những bức tường!”

​

Lòng đạo đức bình dân​

Ngài yêu mến đức tin đơn sơ của dân chúng, đặc biệt là lòng sùng kính Đức Mẹ, Thánh Giuse và Thánh Tâm Chúa Giêsu.

Trong thông điệp Dilexit Nos, ngài viết: “Lửa tình yêu từ Thánh Tâm Chúa lan tỏa qua sứ mạng loan báo Tin Mừng. Chiêm ngắm Thánh Tâm là để sứ mạng trở thành một hành động của tình yêu.”
​

Ẩm thực​

Là vị giáo hoàng người Mỹ Latinh đầu tiên, ngài hiểu rõ tầm quan trọng của sự dưỡng nuôi thể lý lẫn tâm linh.

Trong Dilexit Nos, ngài khẳng định: “Không một thuật toán nào có thể diễn tả nỗi hoài niệm mà chúng ta cảm thấy khi nhớ lại lần đầu mình dùng chiếc nĩa để khép mép những chiếc bánh cùng mẹ hay bà nội.”​

---

• Theo CNA
• Ảnh trong bài: Vatican Media