Hồng y Robert Francis Prevost – Từ linh mục Dòng Augustinô đến “người kiến tạo hàng Giám mục”

[con sóng nhỏ]

Lớn lên tại Chicago vào thập niên 1960, cậu bé Robert Prevost sống trong một ngôi nhà luôn rộn ràng bóng dáng các linh mục lui tới. Họ đến không chỉ vì công việc mục vụ mà còn bởi những món ăn không thể cưỡng lại do bà Mildred Martínez – người mẹ gốc Tây Ban Nha của cậu – chuẩn bị. Nhưng đó không phải là lý do duy nhất khiến Prevost sớm nghĩ đến ơn gọi linh mục. Cha ngài, ông Louis Marius Prevost – một giáo lý viên gốc Pháp và Ý – là hình mẫu sống đức tin vững chắc. Bầu khí sinh hoạt tích cực ở giáo xứ, nơi cậu bé làm giúp lễ và theo học trường đạo, cũng góp phần gieo mầm ơn gọi.​

---

Hồng y Robert Francis Prevost, sinh tại Chicago, hiện là Tổng trưởng Thánh bộ Giám mục, chụp ảnh sau buổi công nghị trong đó Đức Giáo hoàng Phanxicô đã tấn phong 21 Hồng y mới tại Quảng trường Thánh Phêrô, Vatican, thứ Bảy ngày 30 tháng 9 năm 2023. (Ảnh tư liệu: AP / Riccardo De Luca)​

Chọn con đường Augustinô​

Khi xác tín mình được gọi làm linh mục, Prevost tiếp tục đối diện với một chọn lựa khác: trở thành linh mục triều hay bước vào đời sống dòng tu? Sau nhiều đắn đo, ngài chọn gia nhập tiểu chủng viện Dòng Augustinô, yêu mến đặc sủng hiệp nhất, hiệp thông và linh đạo của thánh Augustinô thành Hippo.
Prevost được gửi đi học giáo luật tại Đại học Angelicum ở Rôma, và thụ phong linh mục tại đây vào năm 1982. Người đặt tay truyền chức cho ngài là Tổng Giám mục Jean Jadot, khi ấy là Chủ tịch lâm thời của Hội đồng Giáo hoàng về Đối thoại Liên tôn.​

Một thập kỷ sống trọn tại Peru​

Sau khi học xong, Prevost được mời đến phục vụ tại giáo phận tòng thổ Chulucanas ở miền tây bắc Peru – nơi có mối liên hệ chặt chẽ với Dòng Augustinô Hoa Kỳ. Ngài đi khắp các vùng rừng rậm, núi non, ven biển, sống và làm việc với dân nghèo, và dần đem lòng yêu mến vùng đất này đến mức xin nhập quốc tịch Peru.
Trong vòng mười năm, Prevost đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau: bề trên cộng đoàn, giám đốc đào tạo, giáo sư, giám đốc đào tạo tu sĩ khấn, chưởng ấn tòa án và giáo sư thần học. Trải nghiệm ấy giúp ngài trở thành một nhà lãnh đạo linh hoạt, gần gũi với đời sống thực tế.
​

Bề trên tổng quyền và trở lại Chiclayo​

Năm 1999, Prevost được bầu làm Bề trên Giám tỉnh của Dòng Augustinô vùng Trung Tây Hoa Kỳ. Tuy nhiên, vai trò này cũng gắn với một quyết định gây tranh cãi: ngài chấp thuận cho một linh mục phạm tội lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên sống trong nhà xứ gần một trường Công giáo, theo yêu cầu từ tổng giáo phận. Sự việc này sau đó được nêu lại trong các báo cáo liên quan đến trách nhiệm lãnh đạo.
Năm 2001, Prevost được bầu làm Bề trên Tổng quyền Dòng Augustinô toàn cầu và phục vụ hai nhiệm kỳ kéo dài mười hai năm. Đến năm 2014, Đức Giáo hoàng Phanxicô bổ nhiệm ngài làm Giám quản Tông tòa giáo phận Chiclayo, đưa ngài trở lại Peru. Một năm sau, ngài được chính thức bổ nhiệm làm Giám mục của giáo phận này – nơi bao gồm cả thành phố lớn lẫn các khu ổ chuột và vùng nông thôn rộng lớn.
Năm 2022, Prevost bị một số người trong giáo phận cáo buộc đã không mở cuộc điều tra liên quan đến hai linh mục bị tố cáo lạm dụng. Giáo phận đã phủ nhận mạnh mẽ các cáo buộc này khi sự việc gây chú ý quốc tế vào năm 2024.​

Vâng phục là điều khó nhất​

Năm 2020, Prevost được mời vào Bộ Giám mục (Dicastery for Bishops). Trong một cuộc gặp riêng, Đức Giáo hoàng nói với ngài rằng ngài đang cân nhắc chọn Prevost làm Tổng trưởng Bộ này – người phụ trách việc tuyển chọn các Giám mục Công giáo nghi lễ Latinh trên toàn thế giới (trừ các vùng truyền giáo do Bộ Loan Báo Tin Mừng phụ trách).
Prevost đáp lại:
“Dù Đức Thánh Cha có chọn con hay để con ở lại chỗ cũ, con đều vui lòng; nhưng nếu ngài muốn con đảm nhận sứ vụ mới, con sẽ vâng theo.”

Tư tưởng này xuất phát từ lời khấn vâng phục mà Prevost đã tuyên khi gia nhập Dòng Augustinô. Khi còn là chủng sinh, một linh mục già từng nói với ngài:
“Khi còn trẻ, con sẽ thấy giữ lời khấn khiết tịnh là khó nhất. Nhưng rồi con sẽ nhận ra: sống vâng phục mới là điều khó nhất.”

Từ đó, Prevost chọn sống tinh thần “được giao gì thì làm nấy” – cả trong Dòng lẫn trong Giáo hội hoàn vũ.

Hồng y Robert Prevost cùng Đức Giáo hoàng Phanxicô năm 2013. Ảnh: Vatican Media.​

Người chọn Giám mục của Đức Giáo hoàng Phanxicô​

Năm 2023, Đức Giáo hoàng chính thức bổ nhiệm Prevost làm Tổng trưởng Bộ Giám mục, kế nhiệm Hồng y Marc Ouellet. Đồng thời, ngài cũng kiêm chức Chủ tịch Ủy ban Giáo hoàng về châu Mỹ Latinh – một vai trò mà Prevost đã có đầy đủ kinh nghiệm và sự gắn bó sâu sắc.
Trong vai trò mới, Prevost được giao nhiệm vụ tìm ra những người phù hợp với lý tưởng Giám mục mà Đức Phanxicô mong muốn: những mục tử sống gắn bó với Thiên Chúa, với các linh mục, Giám mục đồng liêu và đoàn chiên. Thách thức không nhỏ là ngày càng nhiều linh mục từ chối khi được đề cử làm Giám mục – một xu hướng khiến việc tuyển chọn thêm phức tạp.
Khi được nhận mũ Hồng y vào cuối năm 2023, Prevost thừa nhận với một nụ cười rằng cuộc sống của mình đã bận rộn đến mức:​

“Tôi vốn là tay chơi tennis nghiệp dư khá cừ. Từ khi rời Peru, tôi không còn nhiều dịp ra sân, nhưng vẫn mong có ngày quay lại sân đấu.”​

Nhưng ở tuổi 69, với vai trò hiện tại tại Vatican, xem ra thời gian cho một cú giao bóng đẹp cũng không dễ mà tìm được.​

---

Bài viết được biên tập theo nguồn: The Pillar Catholic – “Meet the Conclave: Cardinal Robert Francis Prevost” (2/5/2025)​