Oxford công bố "Brain Rot" (thối não) là: Từ của năm

Đến mà xem · Hôm nay lúc 2:05 AM

Năm 2024, từ điển Oxford công bố "Brain Rot" (thối não) là Từ của năm, phản ánh sự lo ngại sâu sắc về cách con người tiếp nhận thông tin trong kỷ nguyên số. Đây không chỉ là một cụm từ mang tính giải trí mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh về tác động tiêu cực của việc tiêu thụ quá mức nội dung nông cạn trên mạng xã hội.

Ảnh: corp.oup.com

Brain Rot: thối não

Trong thế giới hiện đại, nơi chỉ cần vài giây để "lướt" qua một video hay bài viết, não bộ dần quen với sự thụ động và kém sáng tạo. "Brain Rot" dùng để mô tả trạng thái suy giảm năng lực tư duy, trí nhớ và khả năng phân tích, chủ yếu do việc tiếp xúc liên tục với nội dung ngắn, thiếu chiều sâu trên các nền tảng như TikTok, Instagram, YouTube Shorts...

Cụm từ này, vốn xuất hiện từ thế kỷ 19, nay mang một ý nghĩa mới, phù hợp với bối cảnh xã hội nơi con người dành hàng giờ mỗi ngày chìm đắm trong những nội dung không mấy giá trị.

Tại sao "Brain Rot" trở thành một hiện tượng phổ biến?

Nội dung ngắn gọn nhưng gây nghiện: Các video dài 15-30 giây dễ dàng thu hút sự chú ý, nhưng không mang lại giá trị lâu dài.
Áp lực "FOMO" (Fear of Missing Out): Lo sợ bị bỏ lỡ các xu hướng mới khiến người dùng liên tục kiểm tra mạng xã hội.
Thiếu thời gian suy ngẫm: Con người ngày càng ít dành thời gian cho việc đọc sâu, phân tích hoặc tư duy sáng tạo, thay vào đó là lướt mạng một cách vô thức.
Tâm lý "não được chiều chuộng": Não bộ thích các phần thưởng tức thời như lượt like, share hay những nội dung hài hước, nhưng điều này khiến nó mất khả năng chịu đựng những thử thách trí tuệ.

phailamgi_brain rot từ của năm 2024_cv1.jpg

Ảnh: indiatoday.in

Hậu quả của "Brain Rot"

Giảm khả năng tập trung: Khó đọc hết một cuốn sách hay thậm chí một bài báo dài.
Suy giảm trí nhớ: Não không còn ưu tiên lưu trữ thông tin vì cho rằng mọi thứ đều có thể tìm thấy online.
Mất động lực sáng tạo: Tiếp xúc quá nhiều với nội dung lặp lại khiến chúng ta ngại tìm tòi ý tưởng mới.
Tâm lý trống rỗng: Dù dành nhiều thời gian trên mạng, chúng ta vẫn cảm thấy không thu nhận được gì ý nghĩa.

Làm sao để chống lại "Brain Rot"?

Thay đổi thói quen số hóa:
- Đặt giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội.
- Tận dụng các công cụ chặn nội dung gây mất tập trung.
Xây dựng tư duy sâu:
- Đọc sách, tham gia thảo luận hoặc học một kỹ năng mới thay vì chỉ xem video ngắn.
- Tập viết nhật ký hoặc suy ngẫm để tăng cường khả năng phân tích và sáng tạo.
Chọn lọc nội dung chất lượng:
- Theo dõi những nguồn tin đáng tin cậy và nội dung bổ ích.
- Học cách nói "không" với những thứ chỉ để giải trí nhanh mà không mang lại giá trị lâu dài.
Thực hành “khoảng lặng số”:
- Dành thời gian mỗi ngày để tắt điện thoại, ngắt kết nối và hòa mình vào thiên nhiên hoặc tương tác trực tiếp với mọi người.

"Brain Rot" – Cơ hội nhìn lại và thay đổi

Việc "Brain Rot" trở thành từ của năm không chỉ là sự công nhận một hiện tượng xã hội, mà còn là cơ hội để chúng ta nhìn lại cách sống và tư duy của mình. Công nghệ không phải kẻ thù, nhưng nếu sử dụng sai cách, nó sẽ trở thành yếu tố đẩy chúng ta vào trạng thái "sống mà như chết", không suy nghĩ, không sáng tạo.

Hãy dành thời gian hỏi chính mình: Nội dung tôi tiêu thụ hằng ngày có làm giàu thêm tâm trí, hay chỉ đang làm "rỗng não" dần? Câu trả lời có thể chính là khởi đầu để chúng ta sống một cách tỉnh táo hơn giữa kỷ nguyên số hóa.

Phải Làm Gì?

Docat 41: Dùng phương tiện truyền thông thế nào cho đúng?
Dùng phương tiện truyền thông cách khôn ngoan là một thách thức cho tất cả mọi người. Ngay cả với các phương tiện truyền thông đại chúng cổ điển (báo giấy, truyền thanh, truyền hình), người ta cũng phải quyết định cần tập trung vào điều gì. Sự hưởng dùng thụ động thường khiến “người dùng” cảm thấy chán nản và trống rỗng về mặt tinh thần. Về điều này, cha mẹ, giáo viên, hay người hướng dẫn các nhóm thanh thiếu niên, phải chịu trách nhiệm đặc biệt. Họ phải làm gương cho con em và thanh thiếu niên về đường lối sử dụng có kỷ luật các phương tiện truyền thông, và giúp các em làm quen với những nội dung phong phú, lành mạnh. Trong trường hợp của phương tiện truyền thông kỹ thuật số, mức độ trách nhiệm phải được nâng cấp, với lý do như sau: người ta không còn là kẻ tiếp nhận thụ động, chỉ xem những gì người khác in ra, gửi tới, hay sản xuất, mà còn có thể tham gia như một nhà sản xuất, gõ “thích” hay bình luận hoặc đưa một tin nhắn, viết blog, tải đoạn video, hay hình ảnh lên mạng. Do vậy, người ta phải chịu một trách nhiệm có thể sánh được với trách nhiệm của bất cứ nhà cung cấp các phương tiện truyền thông đại chúng nào khác.