Quan điểm của GHXH Công Giáo qua việc một cựu tổng thống bị bắt với cáo buộc tội ác chống lại loài người

nannerl · Hôm nay lúc 1:19 PM

Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị bắt theo lệnh của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) với cáo buộc tội ác chống lại loài người liên quan đến cuộc chiến chống ma túy gây tranh cãi mà ông phát động trong nhiệm kỳ tổng thống.

Duterte, 79 tuổi, bị bắt ngay sau khi đáp chuyến bay từ Hồng Kông xuống sân bay quốc tế Manila, theo NPR 11/3/2025. Ông từng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016 nhờ lời hứa mạnh tay với tội phạm, đặc biệt là buôn bán ma túy. Tuy nhiên, các tổ chức nhân quyền và Giáo hội Công giáo đã nhiều lần lên án chiến dịch của ông vì các vụ hành quyết không qua xét xử do cảnh sát thực hiện.

phailamgi_Một cựu tổng thống bị bắt vì cáo buộc tội ác chống lại loài người_cv1.jpg

Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo R. Duterte đã bị bắt theo lệnh của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) vì cáo buộc tội ác chống lại loài người.
Ảnh: Eloisa Lopez/Reuters

Cuộc chiến gây tranh cãi

Chiến dịch trấn áp tội phạm của Duterte đã dẫn đến hàng nghìn vụ giết người không qua xét xử. Báo cáo của Liên Hợp Quốc năm 2020 cho thấy cảnh sát thường xuyên bắn chết những người bị tình nghi mà không có thủ tục tố tụng hợp pháp, đặc biệt là nam giới tại các khu vực nghèo và thành thị. Các bằng chứng thu thập được cũng chỉ ra rằng cảnh sát có thể đã được khuyến khích thực hiện các vụ giết người này thông qua tiền thưởng.

Chính phủ Philippines chỉ thừa nhận 6.248 người chết trong chiến dịch chống ma túy. Tuy nhiên, ICC ước tính con số thực có thể lên tới 30.000 người. Để tránh điều tra quốc tế, Duterte đã rút Philippines khỏi ICC vào năm 2019, nhưng tòa án này khẳng định vẫn có quyền xét xử các tội ác xảy ra khi nước này còn là thành viên.

phailamgi_Một cựu tổng thống bị bắt vì cáo buộc tội ác chống lại loài người_cv2.jpg

Đoàn người biểu tình phản đối chính sách chống Ma túy của cựu tổng thống Duterte. Ảnh: AP Photo/Aaron Favila

Giáo hội Công giáo và lập trường phản đối

Duterte từng có mối quan hệ căng thẳng với Giáo hội Công giáo, tổ chức đã lên án mạnh mẽ chiến dịch chống ma túy của ông. Các giám mục Philippines nhiều lần chỉ trích những vụ giết người ngoài vòng pháp luật và phản đối đề xuất tái áp dụng án tử hình.

Trong một tuyên bố ngày 11/3, Caritas Philippines – tổ chức xã hội thuộc Hội đồng Giám mục Philippines – kêu gọi những người ủng hộ Duterte đặt pháp quyền lên trên lòng trung thành cá nhân. “Những vụ giết người này không phải hành động ngẫu nhiên mà là một chính sách vi phạm quyền sống căn bản,” Đức cha Gerardo Alminaza, Phó Chủ tịch Caritas Philippines, nhấn mạnh.

phailamgi_Một cựu tổng thống bị bắt vì cáo buộc tội ác chống lại loài người_1.jpg

Ảnh: cbcpnews.net

Tội ác chống lại loài người theo quan điểm Công giáo

Giáo huấn xã hội của Giáo hội Công giáo lên án mạnh mẽ các tội ác chống lại loài người, coi đó là vi phạm nghiêm trọng phẩm giá con người và luật luân lý. Theo Tông huấn Evangelium Vitae của Đức Gioan Phaolô II, bất kỳ hành động nào tước đoạt mạng sống con người một cách có hệ thống đều là “tội ác khủng khiếp” chống lại ý muốn Thiên Chúa.

Giáo hội đặc biệt phản đối các chính sách cổ vũ giết chóc nhân danh an ninh hoặc trật tự xã hội. Đức Giáo hoàng Phanxicô trong nhiều bài phát biểu cũng đã lên án hình phạt tử hình và những vụ hành quyết ngoài tư pháp, gọi đó là sự xúc phạm đến phẩm giá con người.

“Chúng ta không thể bảo vệ sự sống bằng cách tước đoạt sự sống,” Đức Giáo hoàng nói trong thông điệp gửi các tham dự viên Hội nghị do Hội đồng Tòa Thánh Cổ võ Tân Phúc Âm hóa tổ chức ngày 11/10/2017.

Tại Philippines, nhiều giám mục và linh mục đã bị đe dọa, thậm chí bị bắt giữ, vì lên tiếng chống lại chiến dịch chống ma túy của Duterte. Năm 2023, nhiều giáo sĩ và giáo dân bị giam giữ trước đó đã được tuyên trắng án.

Trong một tuyên bố chung, các giám mục Philippines kêu gọi chính phủ đảm bảo không có hành động trả thù và thúc đẩy một tiến trình pháp lý minh bạch. Khi pháp quyền chiến thắng, công lý sẽ mở đường cho hòa bình.

Phải làm gì?

Docat 294: Phải làm gì khi có đe dọa diệt chủng?

Cộng đồng quốc tế có nghĩa vụ đạo đức can thiệp ủng hộ các nhóm người khi sự sống còn của họ bị đe dọa hay các quyền cơ bản của họ đang bị vi phạm trầm trọng. Trong việc can thiệp như vậy, pháp luật quốc tế phải được tôn trọng nghiêm túc và các nguyên tắc bình đẳng của các quốc gia phải được coi trọng. Trong mối liên hệ này, Giáo Hội đã tuyên bố ủng hộ Tòa Hình Sự Quốc tế truy tố những người chịu trách nhiệm đối với những hành vi đặc biệt nghiêm trọng này: diệt chủng, tội ác chống lại nhân loại, tội ác chiến tranh, tội ác chiến tranh xâm lược.