Xoay quanh tin đồn từ nhiệm của Giáo hoàng, đọc lại lịch sử từ các vị tiền nhiệm

nannerl · 26/2/25

Việc Đức Giáo hoàng Phanxicô nhập viện gần đây đã làm dấy lên những đồn đoán về khả năng ngài từ nhiệm, đặc biệt khi trước đó ngài từng tiết lộ đã viết sẵn một lá thư từ chức trong trường hợp không đủ sức khỏe để tiếp tục sứ vụ. Tuy nhiên, lịch sử Giáo hội cho thấy các vị tiền nhiệm của ngài cũng đã từng cân nhắc tình huống này, dù không thực sự thực hiện.

phailamgi_Xoay quanh tin đồn từ nhiệm của Giáo hoàng _cv1.jpg

Ảnh: newsweek.com

Năm 2022, Đức Phanxicô nói với tờ ABC của Tây Ban Nha rằng ngài đã chuẩn bị một lá thư từ nhiệm ngay sau khi được bầu làm Giáo hoàng vào năm 2013 và giao lại cho Hồng y Tarcisio Bertone - Quốc vụ khanh Tòa Thánh thời điểm đó.

Trong một cuộc gặp với các linh mục Dòng Tên tại Congo năm 2023, ngài khẳng định: “Tôi viết lá thư này để phòng trường hợp gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khiến tôi không thể thi hành sứ vụ trong trạng thái ý thức đầy đủ.” Tuy nhiên, ngài cũng nhấn mạnh rằng việc một Giáo hoàng từ nhiệm không nên trở thành một “trào lưu.”

Tiền nhiệm của Đức Phanxicô, Đức Bênêđictô XVI, đã trở thành vị Giáo hoàng đầu tiên trong gần 600 năm từ chức khi tuyên bố vào năm 2013 rằng sức khỏe không cho phép ngài tiếp tục lãnh đạo Giáo hội. Trước đó, các vị Giáo hoàng như Thánh Gioan Phaolô II và Thánh Phaolô VI cũng đã soạn thảo sẵn các lá thư từ nhiệm, nhưng cuối cùng vẫn tại vị cho đến khi qua đời.

phailamgi_Xoay quanh tin đồn từ nhiệm của Giáo hoàng _cv2.jpg

Giáo hoàng Benedict VI, vị giáo hoàng đầu tiên trong gần 600 năm từ nhiệm vào năm 2013. Ảnh: Newsela.com

Trong cuộc phỏng vấn với tờ báo Tây Ban Nha, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng lưu ý rằng Thánh Giáo hoàng Phaolô VI từng viết một bức thư tương tự. Thánh Phaolô VI, trong lá thư đề ngày 2/5/1965, tuyên bố sẽ từ nhiệm nếu mắc phải “một chứng bệnh nan y hoặc kéo dài, khiến không thể thi hành sứ vụ một cách đầy đủ”.

Tương tự là Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II. Năm 2010, Đức ông Slawomir Oder—người đảm nhiệm án phong thánh của Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II—đã công bố những lá thư mà Đức Gioan Phaolô II soạn vào năm 1989 và 1994, trong đó ngài đề nghị từ chức nếu mắc bệnh nan y hoặc gặp trở ngại khiến ngài không thể tiếp tục thi hành sứ vụ.

Tuy nhiên, dù từng trải qua cuộc phẫu thuật loại bỏ khối u ruột vào năm 1992, Thánh Gioan Phaolô II vẫn không kích hoạt lá thư từ nhiệm của mình. Ngài viết: “Tôi cảm nhận trách nhiệm lương tâm nặng nề trong việc tiếp tục sứ vụ mà Đức Kitô đã trao phó cho tôi, miễn là trong kế hoạch nhiệm mầu của Người, tôi vẫn còn được kêu gọi phục vụ.”

Cả Thánh Phaolô VI và Thánh Gioan Phaolô II đều phục vụ cho đến khi qua đời.

Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II và Phaolô VI. Ảnh Vatican Media

Giáo luật quy định rằng một giáo hoàng có thể từ nhiệm, nhưng điều kiện tiên quyết là quyết định đó phải được thực hiện "cách tự do và được công bố cách chính thức"—những điều kiện có thể rất khó xác minh nếu một giáo hoàng đã rơi vào tình trạng mất năng lực.

Bài viết tham khảo: