[video] Ai điều hành Vatican khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô vắng mặt?

[antonio]

Có những quy định của Giáo luật khi Đức Giáo Hoàng không còn khả năng điều hành hoặc qua đời, nhưng điều gì xảy ra khi ngài nhập viện và được chỉ định "nghỉ ngơi hoàn toàn"? Ai sẽ điều hành Tòa Thánh khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô không thể làm việc? Câu hỏi này đang được đặt ra khi Đức Giáo hoàng mắc bệnh viêm phổi, phải nhập viện trong một thời gian ngày càng kéo dài.​

---

Ảnh: REUTERS​

Các bác sĩ của Đức Giáo Hoàng đã yêu cầu ngài "nghỉ ngơi hoàn toàn" vì bị viêm phổi nặng. Đây là một yêu cầu khó khăn đối với Đức Phanxicô, người nổi tiếng với tinh thần làm việc không ngừng nghỉ, đôi khi đến mức hy sinh cả kỳ nghỉ của mình.

"Cuộc sống vẫn tiếp diễn"​

"Đức Giáo Hoàng không biết mệt mỏi; chỉ có bác sĩ mới có thể bắt ngài nghỉ ngơi," Hồng y Marcello Semeraro, Tổng trưởng Bộ Phong Thánh và là cố vấn thân cận của Đức Giáo Hoàng, chia sẻ với tờ La Repubblica của Ý.

Trong căn phòng trên tầng 10 của Bệnh viện Gemelli, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã dành sáu ngày qua để cầu nguyện, nghỉ ngơi và đọc báo. Theo một nguồn tin từ Vatican, ngài cũng đang nghiên cứu một số tài liệu công việc do các cộng sự gửi đến. Một số nguồn tin cho rằng một số quyết định bổ nhiệm giám mục đã được thực hiện trong thời gian Đức Giáo Hoàng nằm viện.

Dù sao đi nữa, Tòa Thánh vẫn tiếp tục hoạt động. Một số quan chức cấp cao vẫn tiếp tục công tác: Hồng y Quốc Vụ Khanh Pietro Parolin đã dành bốn ngày tại Burkina Faso để kỷ niệm 125 năm truyền giáo tại quốc gia này; Hồng y Michael Czerny, Tổng trưởng Bộ Phát triển Con người Toàn diện, hiện đang ở Lebanon để thể hiện sự ủng hộ của Đức Giáo Hoàng với người dân nước này; và Tổng Giám mục Paul Richard Gallagher, người phụ trách ngoại giao Vatican, đã tham dự hội nghị an ninh tại Munich suốt cuối tuần qua.

“Mọi thứ vẫn tiếp tục,” một quan chức Vatican cho biết. “Mọi người vẫn làm việc như bình thường.”

Tuy nhiên, một số quyết định không thể được thực hiện nếu không có sự phê duyệt của Đức Giáo Hoàng. Chẳng hạn, việc bổ nhiệm một giám mục hoặc công bố các tài liệu quan trọng từ các bộ trong Giáo triều Rôma đều cần đến sự phê chuẩn của ngài. "Một số quyết định bổ nhiệm đã được đẩy nhanh tiến độ," một quan chức Tòa Thánh tiết lộ.

Tương tự, nếu không có sự can thiệp của Đức Giáo Hoàng, một số vấn đề quan trọng của Giáo hội có thể bị trì hoãn.
​

Vùng xám trong giáo luật​

Về mặt giáo luật, mọi thứ rất rõ ràng trong trường hợp Đức Giáo Hoàng qua đời. Khi đó, quyền điều hành tạm thời sẽ thuộc về Hồng y Nhiếp chính, hiện là Hồng y Kevin Farrell. Ngài sẽ chịu trách nhiệm điều hành các công việc thường nhật cho đến khi một giáo hoàng mới được bầu chọn.

Ảnh: Đức Giáo hoàng và Hồng y Kevin Farrell
​

Tuy nhiên, giáo luật không quy định rõ ràng trong trường hợp một giáo hoàng bị bệnh và phải nhập viện.

"Đức Giáo Hoàng vẫn là Giáo Hoàng ngay cả khi đang nằm viện, bất kể tình trạng sức khỏe ra sao," một chuyên gia giáo luật, người từng làm việc ở cấp cao nhất về vấn đề mất khả năng của Giáo hoàng, cho biết.

"Trong trường hợp hiện tại, Đức Giáo Hoàng vẫn có thể ủy quyền. Nếu một tổng trưởng hay quan chức Giáo triều có điều gì cần thỉnh thị, họ vẫn có thể thông qua Quốc Vụ Khanh như bình thường, và yêu cầu đó sẽ được chuyển đến Đức Giáo Hoàng," vị giáo luật này khẳng định.

Hiện tại, Vatican nhấn mạnh rằng Đức Giáo Hoàng vẫn tỉnh táo, dù đang được điều trị tích cực. Theo một nguồn tin từ Vatican, ngài đã tham gia vào việc soạn thảo bài huấn từ đọc trong buổi đọc kinh Truyền Tin vào Chủ nhật vừa qua.​

Bức thư từ nhiệm của Đức Giáo Hoàng​

Tình hình sẽ hoàn toàn khác nếu Đức Giáo Hoàng rơi vào trạng thái hôn mê hoặc mắc bệnh suy giảm trí tuệ mãn tính. Khi đó, Tòa Thánh sẽ rơi vào bế tắc pháp lý, vì chỉ có Đức Giáo Hoàng mới có quyền từ nhiệm, và không ai có quyền “bãi nhiệm” ngài.

Chính vì điều này, Đức Giáo Hoàng Phanxicô – giống như Đức Piô XII và Đức Phaolô VI trước đây – đã viết một bức thư từ nhiệm. Tài liệu này đã được giao cho một cộng sự thân tín ngay từ đầu triều đại của ngài, và nếu được xác nhận bởi Hồng y Đoàn, nó sẽ có hiệu lực chấm dứt triều đại giáo hoàng trong trường hợp Đức Giáo Hoàng không còn khả năng điều hành.

Tuy nhiên, tính hợp pháp của quy trình này vẫn còn gây tranh cãi trong giới giáo luật, với một số chuyên gia đặt câu hỏi liệu hành động này có thực sự hợp lệ hay không.

Nhưng vấn đề vẫn chưa có lời giải nếu khả năng điều hành của Đức Giáo Hoàng rơi vào tình trạng không rõ ràng.

"Có sự khác biệt giữa tình trạng mất khả năng hoàn toàn – điều mà giáo luật đã quy định rõ ràng, tức là khi Đức Giáo Hoàng không thể biểu đạt được bất cứ điều gì – và tình trạng mất khả năng một phần, trong đó chính Đức Giáo Hoàng có quyền quyết định liệu ngài có thể tiếp tục cai quản hay không," chuyên gia giáo luật phân tích. "Vùng xám này là hệ quả của quyền tự do tuyệt đối và quyền bính trọn vẹn gắn liền với sứ vụ của Đức Giáo Hoàng," ông giải thích.
​

Dịch theo: Aleteia​