Hồng y Pierbattista Pizzaballa – Từ Bergamo đến Jerusalem: Một hành trình đức tin giữa chiến tranh và hy vọng

[con sóng nhỏ]

Trong bối cảnh Mật nghị Hồng y sắp diễn ra vào ngày 7/5 tới, tên tuổi của Hồng y Pierbattista Pizzaballa – Thượng phụ Latinh của Jerusalem – được nhiều người nhắc đến không chỉ vì vai trò lãnh đạo nổi bật tại một trong những vùng đất nhạy cảm nhất thế giới, mà còn vì câu chuyện đức tin được tôi luyện từ chính nơi được gọi là "vùng đất thánh" nhưng luôn bất ổn.​

---

Hồng y Pierbattista Pizzaballa, Thượng phụ Latinh của Giêrusalem, trong ảnh chụp tháng 1 năm 2025. © Mazur/cbcew.org.uk.​

Từ vùng quê Công giáo đến vùng đất chia rẽ​

Pierbattista Pizzaballa sinh năm 1965 tại Bergamo, miền bắc nước Ý – nơi, theo lời ngài, “người ta đã là Công giáo từ trước khi sinh ra”. Khi mới 11 tuổi, ngài bước vào dòng Phanxicô, và sau khi được truyền chức linh mục năm 1990, ngài rời Ý đến Đất Thánh – nơi sẽ gắn bó với ngài hơn 30 năm sau đó.

Tại Đại học Hebrew Jerusalem, ngài là sinh viên Kitô hữu duy nhất giữa lớp học toàn người Do Thái. Những câu hỏi trực tiếp về Chúa Giêsu đã khiến ngài ý thức rằng: không thể dùng những công thức giáo lý để trả lời người khác. Khi một người bạn hỏi tại sao Chúa Giêsu phải phục sinh, ngài nhận ra: “Việc Phục Sinh không thể được giải thích. Kinh Thánh không giải thích, mà chỉ thuật lại các cuộc gặp gỡ với Đấng Phục Sinh.”

Chính kinh nghiệm đó khiến Pizzaballa nhận ra cám dỗ phổ biến là cố gắng “đơn giản hóa” Chúa Giêsu thành một nhân vật dễ hiểu và dễ chấp nhận. Nhưng sứ mạng của Giáo hội, ngài nói, là “dám làm chứng rằng Giêsu là Kyrios – là Chúa” không chỉ bằng lời, mà bằng xác tín cá nhân.​

Người lãnh đạo giữa lòng xung đột​

Năm 1995, Pizzaballa xuất bản sách lễ Rôma bằng tiếng Do Thái và tổ chức mục vụ cho cộng đoàn Công giáo nói tiếng Do Thái ở Israel. Đến năm 1999, ngài chính thức gia nhập Tỉnh dòng Phanxicô Đất Thánh và được bầu làm Bề trên tỉnh dòng (Custos) vào năm 2004.

Một câu chuyện thú vị trong thời gian này là khi ngài đến thăm dòng Phanxicô tại Buenos Aires và trễ hẹn với Hồng y Jorge Bergoglio (nay là Giáo hoàng Phanxicô). Trong lúc hốt hoảng, Pizzaballa dúi chìa khóa xe cho một người mà ngài tưởng là linh mục để nhờ di chuyển xe. Người đó mỉm cười: “Cứ yên tâm. Tôi là Hồng y đây.” Đó là lần đầu tiên họ gặp nhau.

Năm 2016, Đức Giáo hoàng Phanxicô bổ nhiệm Pizzaballa làm Giám quản Tông tòa Tòa Thượng phụ Latinh Jerusalem – một vị trí đầy thách thức vì ngài là người Ý chứ không phải bản địa. Nhiệm vụ đầu tiên là xử lý khoản thâm hụt tài chính khổng lồ từ một đại học tại Jordan – điều ngài đã làm được bằng cách tái cấu trúc, gây quỹ, và bán tài sản.

Được chính thức bổ nhiệm làm Thượng phụ năm 2020 và nâng lên hàng Hồng y năm 2023, ngài phải đối diện ngay với cuộc xung đột Hamas-Israel bùng nổ chỉ vài ngày sau lễ tấn phong. Giữa thời khắc khốc liệt ấy, Pizzaballa tuyên bố sẵn sàng làm bất cứ điều gì để đổi lấy tự do cho con tin Israel bị đưa sang Gaza – kể cả trao đổi bản thân. “Tôi hoàn toàn sẵn sàng. Miễn là các em nhỏ được trở về nhà.” Mặc dù Hamas không phản hồi, hành động đó trở thành biểu tượng mạnh mẽ cho lập trường vì hòa bình của Giáo hội.
​

Cái nhìn về khủng hoảng Giáo hội và hy vọng​

Khi nói về sự suy giảm sinh lực tôn giáo tại quê nhà Ý, Hồng y Pizzaballa cho rằng: “Một mô hình Giáo hội đang kết thúc.” Ngài trích lời Đức Bênêđictô XVI: “Chúng ta biết điều gì đó đang kết thúc, nhưng không biết điều gì sẽ đến sau đó. Điều đó sẽ được xác định trong thời gian.”

Nhưng dù ở thời điểm nào, giữa Jerusalem đang chia rẽ hay nước Ý đang nguội lạnh đức tin, Giáo hội – theo ngài – vẫn có một sứ mạng duy nhất: “Nói cho thế giới biết rằng không gì tuyệt vời hơn là gặp gỡ Chúa Giêsu Kitô.”


Bài viết được biên tập theo nguồn: The Pillar Catholic – “Meet the Conclave: Cardinal Pierbattista Pizzaballa” (1/5/2025)​