Nguồn gốc thực sự của lễ hội Halloween

[unmove]

Halloween, một lễ hội phổ biến trên khắp thế giới vào cuối tháng 10, thực chất có nguồn gốc sâu xa từ những tập tục cổ xưa của người Celtic. Ban đầu, ngày lễ này không mang màu sắc giải trí mà mang ý nghĩa tôn giáo và tâm linh rất lớn đối với người Celtic ở các vùng đất như Ireland, sau được các tu sĩ Công giáo chuyển hóa thành một ngày lễ kính các Thánh và cầu nguyện cho các linh hồn.​

---

Ảnh: gymplus.ie​

Người Celtic tin rằng ngày 1 tháng 11 là khởi đầu của năm mới, ngày mà mùa hè kết thúc và mùa đông lạnh lẽo, tăm tối bắt đầu. Họ gọi lễ này là Samhain, đánh dấu một thời điểm nhạy cảm khi ranh giới giữa thế giới người sống và người chết trở nên mờ ảo. Người chết có thể quay trở lại cõi trần gian vào thời điểm này, và để bảo vệ mình khỏi sự quấy rối của những linh hồn lạc lối, người Celtic tổ chức nhiều nghi lễ đặc biệt. Những đống lửa lớn được thắp lên bởi các thầy tu Druid, và việc hiến tế mùa màng cùng động vật nhằm tạ ơn các vị thần đã trở thành phần không thể thiếu của lễ hội.

Qua hàng thế kỷ, nhiều yếu tố văn hóa khác nhau đã hòa trộn vào lễ Samhain. Khi người La Mã đến chinh phục vùng đất này, họ mang theo những lễ hội riêng như Feralia – ngày tưởng nhớ người chết, và lễ tôn vinh nữ thần Pomona – vị thần của trái cây và cây cối. Những lễ hội này đã dần dần hòa quyện với các tập tục của người Celtic, hình thành nên những nghi thức như vớt táo – một trò chơi phổ biến mà ngày nay vẫn còn thấy trong các lễ hội Halloween.

Ảnh: cidadeverde.com​

Khi Kitô giáo bắt đầu lan rộng tại các vùng đất Celtic, các nhà truyền giáo đã nỗ lực dung hòa văn hóa địa phương với giáo lý Kitô. Họ không loại bỏ hoàn toàn những yếu tố của lễ Samhain, mà thay vào đó cố gắng thanh lọc và biến đổi chúng. Các đống lửa lớn, chẳng hạn, được giải thích lại như biểu tượng của ánh sáng Đức Kitô soi sáng thế gian. Việc tưởng nhớ người chết cũng được liên kết với lễ cầu nguyện cho các linh hồn, một phần không thể thiếu trong Thánh lễ của người Công giáo.

Bước ngoặt lớn trong việc chuyển hóa Samhain thành Halloween ngày nay chính là quyết định của Giáo hoàng Boniface IV vào năm 609 SCN khi ông thiết lập lễ Các Thánh để tôn vinh tất cả các thánh tử đạo. Ban đầu, lễ này được tổ chức vào tháng 5, nhưng đến thế kỷ thứ 8, Giáo hoàng Gregory III đã chuyển ngày lễ sang 1 tháng 11, trùng với thời điểm Samhain. Từ đó, lễ Các Thánh đã dần thay thế lễ Samhain trong lòng người dân địa phương. Đến năm 1000 SCN, Giáo hội Công giáo tiếp tục giới thiệu lễ Các Đẳng vào ngày 2 tháng 11, một dịp để cầu nguyện cho các linh hồn đã qua đời.

Ảnh: arkansaslatinmass.org​

Lễ hội mới không chỉ giữ lại các nghi thức quen thuộc như đốt lửa và vớt táo, mà còn kết hợp thêm các yếu tố Kitô giáo như việc hóa trang thành các thánh, thiên thần, và thậm chí cả ma quỷ, tượng trưng cho sự chiến thắng của ánh sáng trước bóng tối. Lễ hội này đã nhanh chóng chiếm trọn trái tim của người dân Celtic và thay thế hoàn toàn Samhain sau vài thế kỷ.

Halloween hiện đại mà chúng ta biết đến ngày nay thực chất là kết quả của quá trình hòa nhập và biến đổi văn hóa. Giáo hội không chỉ loại bỏ những yếu tố ngoại giáo, mà còn nâng cao và thanh lọc những gì tốt đẹp, biến nó thành một phần của lễ mừng Các Thánh và Các Đẳng, những ngày mà người Công giáo trên khắp thế giới tưởng nhớ và cầu nguyện cho những người đã qua đời.​