Những thách thức của chủ nghĩa thế tục đối với Kitô giáo hiện nay

[nannerl]

Chủ nghĩa thế tục, dù không mới, đang đặt ra những thách thức ngày càng lớn đối với Kitô giáo trong thế giới hiện đại. Từ giáo dục, văn hóa, đến nhận thức xã hội, tất cả đều chứng kiến sự gia tăng của một tư tưởng loại trừ tôn giáo khỏi đời sống công cộng, buộc các cộng đồng Kitô hữu phải thích nghi hoặc đối mặt với nguy cơ bị gạt ra ngoài lề.​

---

Ảnh: Canva​

Giáo dục và sự xói mòn của niềm tin​

Một trong những tác động rõ ràng nhất của chủ nghĩa thế tục là trong hệ thống giáo dục. Việc giáo dục bắt buộc mang tính phổ quát, kết hợp với tư tưởng loại bỏ giáo lý tôn giáo, đã trở thành công cụ mạnh mẽ để thế tục hóa các thế hệ trẻ. Ở những quốc gia theo chế độ toàn trị, điều này đặc biệt nghiêm trọng khi giáo dục trở thành công cụ tuyên truyền chống lại niềm tin Kitô giáo. Chỉ cần qua vài thế hệ, ảnh hưởng của giáo hội có thể hoàn toàn phai nhạt.

Tuy nhiên, ngay cả ở những quốc gia dân chủ, xu hướng giáo dục thế tục cũng đã làm giảm khả năng ảnh hưởng của Kitô giáo. Các trường học Kitô giáo dù tồn tại, lại gặp khó khăn trong việc chống lại sức mạnh của văn hóa hiện đại, thứ mà được ví như "một con quái vật khổng lồ có thể nuốt chửng mọi thứ mà không bị nghẹn.”

Ảnh: Mumbai Mirror​

Văn hóa đại chúng và sự lấn át của chủ nghĩa vật chất​

Văn hóa hiện đại, được định hình bởi các ngành công nghiệp giải trí thương mại hóa và tuyên truyền chính trị, đã thay thế vai trò dẫn dắt tinh thần mà Kitô giáo từng đảm nhiệm. Các giá trị siêu nhiên, vốn là nền tảng của Kitô giáo, nay bị coi là xa lạ hoặc không còn ý nghĩa trong xã hội tập trung vào chủ nghĩa vật chất và thực dụng.

Thách thức lớn nhất là quan niệm rằng tôn giáo không mang ý nghĩa trí tuệ. Nhiều người hiện nay xem tôn giáo chỉ là một liệu pháp tâm lý hoặc một hệ thống đạo đức, chứ không phải là một lĩnh vực kiến thức thực sự. Điều này làm suy yếu khả năng truyền tải những chân lý thần học cơ bản của Kitô giáo.

Ảnh: Canva​

Tìm lại chỗ đứng trong giáo dục và văn hóa​

Dù vậy, vẫn còn hy vọng. Giáo dục là mặt trận quan trọng nhất để Kitô giáo tái khẳng định vị trí của mình. Bằng cách đầu tư vào giáo dục và nghiên cứu, Kitô giáo có thể khôi phục mối liên kết với văn hóa nhân văn vốn là di sản của mình. Nỗ lực này không chỉ giúp thế hệ trẻ Kitô hữu hiểu rõ hơn về nền tảng văn hóa và thần học, mà còn cung cấp một góc nhìn phong phú hơn cho thế giới thế tục, nơi đang dần nhận ra khoảng trống tinh thần mà chủ nghĩa thế tục để lại.​

---

Phải làm gì?​

Docat 306: Tại sao người Kitô hữu phải tham gia vào lĩnh vực xã hội?

“Thiên Chúa là tình yêu” (1Ga 4,8), và “Bác ái là trung tâm học thuyết xã hội của Giáo Hội” (Giáo hoàng Bênêđictô XVI, CiV 2). Tuy nhiên, làm Kitô hữu không phải chỉ là chấp nhận một số các giá trị và xác tín. Điều quan trọng nhất, làm Kitô hữu chính là một cuộc gặp gỡ với con người Đức Kitô. Gặp gỡ bằng cách tìm kiếm Người nơi những người “bé nhỏ nhất” trong các anh em chúng ta (Mt 25,40), bằng cách theo Người, hay đúng ra là, noi gương Người (Thomas à Kempis), đó là cách trực tiếp nhất để trở thành một Kitô hữu. Đức Giêsu đã tôn trọng tự do và phẩm giá của các tội nhân và các người bên lề xã hội. Chính Chúa Giêsu là → Chương trình Hành động xã hội của Giáo Hội. Giáo huấn xã hội Công giáo chỉ là sự phát triển có hệ thống của những gì đã hiện diện đầy đủ trong Đức Giêsu Kitô: con người được tái khám phá trong phẩm giá nguyên thuỷ của Người (nhân vị), được giải thoát khỏi tham lam và tội lỗi và tìm cách để phục vụ tha nhân (liên đới), là người giữ “thịnh vượng cho thành” (Gr 29,7) trong tâm trí (công ích), cũng như cho cả một xã hội trong đó các nhóm và cộng đồng có thể phát triển một cách tự do trong hoà bình và công lý (bổ trợ) – đó là tầm nhìn lớn về Kitô hữu.​