Đi tìm chân lý
- Tham gia
- 25/1/24
- Bài viết
- 889
- Chủ đề Author
- #1
Trong thời gian gần đây, cơn bão Yagi đã tàn phá nghiêm trọng nhiều vùng miền, và cùng với đó, chúng ta đã chứng kiến sự tương thân tương ái qua những đoàn cứu trợ tự phát từ khắp cả nước. Người dân mang theo hàng hóa, thực phẩm, nhu yếu phẩm để giúp đỡ những người gặp khó khăn. Tuy nhiên, việc cứu trợ tự phát này đã bộc lộ không ít bất cập. Những cảnh tượng như thực phẩm được phát ở những nơi không thực sự cần thiết, hay các mặt hàng cứu trợ bị hỏng, quá hạn sử dụng khi đến tay người dân, đã khiến cho những nỗ lực đáng quý này bị lãng phí, và đôi khi không phát huy được giá trị.
Thực phẩm được người dân quyên góp, cứu trợ đồng bào vùng lũ miền Bắc đang chất đống tại nhiều điểm tập kết, chưa thể phân phát hết (Ảnh: L.H.T.).
Chính từ những bất cập này, chúng ta cần suy ngẫm về vai trò vô cùng quan trọng của các tổ chức xã hội dân sự trong việc tổ chức, điều phối và quản lý hoạt động cứu trợ một cách chuyên nghiệp và hiệu quả. Những tổ chức này, khi được xây dựng vững chắc và hoạt động bài bản, có thể đóng vai trò không thể thiếu trong việc tối ưu hóa các nguồn lực và đảm bảo rằng sự giúp đỡ được chuyển đến đúng nơi, đúng người, và vào đúng thời điểm.
Theo giáo huấn xã hội của Giáo hội Công giáo, sự tham gia vào xã hội dân sự không chỉ là quyền lợi mà còn là trách nhiệm của mỗi công dân. DOCAT 98, khẳng định rằng sự tham gia của công dân chính là "đá tảng góc tường xây nên nền dân chủ." Điều này có nghĩa là việc mỗi người, đặc biệt là người Kitô hữu, cần tích cực tham gia vào xã hội dân sự để đảm bảo rằng các nhu cầu của xã hội được đáp ứng một cách công bằng và hiệu quả. Không chỉ dừng lại ở những hành động tự phát, mà sự tham gia có tổ chức sẽ tạo nên một mạng lưới bền vững, giúp giải quyết các vấn đề cấp bách mà không gây ra sự lãng phí hoặc tình trạng thiếu hụt ở những nơi cần thiết.
Ảnh: chuongtrinhmtqg.baodantoc.vn
Đi xa hơn, DOCAT 183 nêu bật vai trò của các nhóm, hội và đoàn thể trong xã hội dân sự. Những tổ chức này được lập ra nhằm theo đuổi các mục tiêu phục vụ lợi ích chung, từ các câu lạc bộ thể thao đến các nhóm tôn giáo, đoàn thể bảo vệ môi trường. Đây là những mắt xích quan trọng giúp xã hội vận hành một cách trôi chảy, đồng thời tạo nên tình liên đới giữa các thành viên trong cộng đồng. Nhà nước cũng có trách nhiệm bảo vệ và hỗ trợ các tổ chức này thông qua các luật pháp và chính sách thuế hợp lý, giúp họ phát triển mạnh mẽ và đóng góp vào sự ổn định, đoàn kết xã hội.
Đặc biệt, trong những tình huống khẩn cấp như thiên tai hay khủng hoảng, các tổ chức xã hội dân sự có thể đảm nhận vai trò điều phối toàn bộ quá trình cứu trợ. DOCAT 199 nhấn mạnh rằng xã hội dân sự không phải là một thị trường cạnh tranh đơn thuần, mà còn bao gồm những sáng kiến xã hội phi lợi nhuận, những nơi mà tình đoàn kết và tinh thần dấn thân được vun trồng. Điều này giúp tạo nên những giá trị không thể thiếu như sự quan tâm đến những người yếu thế, lòng nhiệt tình và tình huynh đệ.
Thực tế đã chứng minh rằng một xã hội chỉ có thể vận hành hiệu quả khi có sự chia sẻ trách nhiệm giữa nhà nước và các tổ chức xã hội dân sự. Không thể đổ toàn bộ trách nhiệm cứu trợ hay giúp đỡ cộng đồng cho các cá nhân tự phát hay các tổ chức chính phủ, mà cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên để đảm bảo rằng nguồn lực được sử dụng đúng mục đích và mang lại hiệu quả cao nhất.
Nhìn lại thực trạng của hoạt động cứu trợ tự phát trong cơn bão Yagi, chúng ta thấy rõ sự cần thiết của các tổ chức xã hội dân sự chuyên nghiệp. Khi không có sự tổ chức tốt, các nguồn lực có thể bị lãng phí hoặc phân bổ không đều, dẫn đến tình trạng thiếu hụt ở những nơi thật sự cần thiết. Vì thế, cần phát triển các tổ chức này để đảm bảo rằng hoạt động cứu trợ được thực hiện một cách có hệ thống và lâu dài. Như DOCAT đã chỉ ra, sự hiện diện của những tổ chức này là thiết yếu cho sự phát triển bền vững và sự công bằng trong xã hội.
Phải Làm Gì?
Docat 199: Xã hội dân sự được kiến tạo ra sao?
Xã hội dân sự thường xuất hiện trông chẳng hơn gì một “cái chợ” trong đó cung, cầu, và cạnh tranh chi phối tất cả. Tuy nhiên, cũng có những sáng kiến xã hội phi lợi nhuận (nơi những hiệp hội, đoàn thể, cơ sở, nhóm đồng chí hướng). Họ phát triển lớn mạnh dựa trên tình đoàn kết và tinh thần dấn thân, và vun trồng những giá trị không thể thiếu cho xã hội như: nhiệt tình, gần gũi, tình huynh đệ, tình bằng hữu, và sự quan tâm tới cảnh ngộ của những người yếu kém. Để phân biệt những cam kết tình nguyện với thành phần công và tư,các nhóm này cũng được gọi là thành phần thứ ba. Một Nhà nước chỉ có thể quản lý hiệu quả khi được xây dựng trên những cá nhân tận tuỵ và những đoàn thể trung tín tích cực san sẻ trách nhiệm với mình