Docat #116: “Liệu gia đình còn phù hợp với xã hội hiện đại không?"

[Antôn]

Ngày nay, nhiều bạn trẻ đang chọn những xu hướng mới: sống độc thân, làm mẹ đơn thân, hoặc ưu tiên sự nghiệp, cho rằng nếp sống gia đình quá bó buộc và kìm hãm tự do cá nhân. Những lựa chọn này xuất phát từ mong muốn tự chủ và tránh áp lực của một cuộc sống gắn bó truyền thống. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: trong xã hội hiện đại phức tạp và thay đổi liên tục, gia đình có còn giá trị và vai trò cần thiết?​

---

Ảnh: Canva​

Thực tế, gia đình vẫn là nền tảng không thể thay thế cho một xã hội phát triển bền vững và nhân văn. Trong một thế giới mà nhiều giá trị tôn giáo, luân lý truyền thống dần mất đi sự đồng thuận, gia đình giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách và các giá trị sống. Không nơi nào tốt hơn gia đình để trẻ em học được lòng tôn trọng, tính công bằng, đối thoại và tình yêu thương – những yếu tố cốt lõi để chung sống hạnh phúc và tạo ra một xã hội hài hòa.

Giáo hội Công giáo nhấn mạnh rằng gia đình không chỉ là một thể chế thuộc về truyền thống mà là trung tâm để con người hội nhập vào xã hội. Gia đình đóng vai trò như một “cái nôi văn hóa,” nơi những giá trị luân lý và xã hội đầu tiên được truyền đạt và nuôi dưỡng. Chính từ gia đình, trẻ em học biết về sự tôn trọng và ý nghĩa của việc yêu thương và bảo vệ người khác. Những điều này tạo nên nền tảng nhân bản vững chắc để cá nhân phát triển toàn diện, không chỉ cho bản thân mà còn góp phần vào công ích của xã hội.
​

Ảnh: Canva​

Trong khi xã hội hiện đại trở nên ngày càng phức tạp, mỗi lĩnh vực như kinh tế, chính trị, hay văn hóa đều có xu hướng hoạt động độc lập, theo những quy luật riêng. Đây cũng là lúc vai trò của gia đình trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Gia đình giúp kết nối và dung hòa các lĩnh vực này, tạo nên một xã hội không chỉ hiệu quả mà còn đầy tính nhân văn. Gia đình là nơi trẻ em không chỉ tiếp nhận kiến thức mà còn được bồi đắp lòng nhân ái và trách nhiệm với cộng đồng.

Hơn nữa, gia đình là nguồn cung cấp những điều kiện tiên quyết về xã hội và nhân bản cho các tổ chức khác trong xã hội, từ nhà nước cho đến các lĩnh vực kinh tế và văn hóa. Một xã hội thiếu nền tảng gia đình sẽ đối mặt với nguy cơ rạn nứt các mối quan hệ cộng đồng và thiếu hụt thiện chí giữa các cá nhân. Dù công nghệ và những lựa chọn sống hiện đại mang lại nhiều cơ hội tự do, thì sự tự do ấy vẫn cần được xây dựng trên nền tảng nhân văn bền vững mà gia đình cung cấp.

Tóm lại, dù nhiều bạn trẻ ngày nay có những quan điểm mới về hôn nhân và gia đình, không thể phủ nhận rằng gia đình vẫn là nền móng thiết yếu cho cả sự phát triển cá nhân và cộng đồng, gia đình chính là điểm tựa vững vàng, mang lại ý nghĩa và hướng đi bền vững cho cả cá nhân lẫn xã hội.​

---

Phải làm gì?​

Docat 116 Liệu “gia đình” có còn phù hợp với xã hội hiện đại không?

Vẫn còn. Thông thường, trong những xã hội hiện đại, không còn có những niềm xác tín về tôn giáo và luân lý được mọi thành viên cùng chia sẻ. Hơn nữa, thế giới ngày càng trở nên hết sức phức tạp. Mỗi lĩnh vực của thực tại hoạt động theo quy luật riêng của nó. Điều này cũng tác động lên gia đình. Giáo Hội quan tâm đến lợi ích và phẩm giá của mỗi cá nhân. Chính lợi ích và phẩm giá của mỗi người kết nối tất cả các lĩnh vực lại với nhau. Không đâu trẻ em được nuôi dạy tốt hơn trong cái nôi văn hoá của đời sống gia đình dựa trên lý tưởng cao quý và những mối liên hệ tốt đẹp. Ở đây, các cá nhân có thể bày tỏ và học biết rằng thái độ tôn trọng nhau, sự công bằng, việc đối thoại, và tình yêu là quan trọng hơn bất cứ điều gì khác để có thể chung sống hạnh phúc với nhau. Do đó, gia đình không chỉ là một thể chế sáp nhập vào xã hội hiện đại, mà thật sự là trung tâm giúp cho con người được hội nhập vào xã hội mình sống. Gia đình là nguồn cung cấp những điều kiện tiên quyết cần thiết về xã hội và nhân bản cho nhà nước và cho những lĩnh vực khác nhau trong xã hội (ví dụ: kinh tế, chính trị, văn hoá).​