Thư của Đức Thánh cha gửi các Giám mục Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ về vấn đề di dân

[giolanh]

Trước một loạt những Sắc lệnh hành pháp và những biện pháp mạnh tay với những di dân được cho là "bất hợp pháp" của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, hôm 10/2/2025, Đức Thánh cha Phanxicô đã trực tiếp gửi tới Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ lá thư về vấn đề này. ​

Ngài thừa nhận về tính phức tạp của thực tại di dân và quyền bảo vệ biên giới của các quốc gia, nhưng theo ngài, hành động trục xuất những người trong nhiều trường hợp đã rời bỏ quê hương của họ vì lý do cực kỳ nghèo đói, bất ổn, bóc lột, đàn áp hoặc môi trường xuống cấp nghiêm trọng, làm tổn hại đến phẩm giá của nhiều người đàn ông và phụ nữ, và của toàn bộ gia đình, và đặt họ vào tình trạng dễ bị tổn thương và không có khả năng tự vệ." (#4)

Dưới đây là toàn bộ nội dung lá thư, bản dịch của Vũ Văn An trên Vietcatholic.net​

---

Anh em thân mến trong hàng Giám mục,

Hôm nay tôi viết thư này để gửi đến anh em vài lời trong những khoảnh khắc tế nhị này khi anh em đang sống với tư cách là Mục tử của dân Chúa, những người cùng nhau bước đi tại Hoa Kỳ.

1. Hành trình từ chế độ nô lệ đến tự do mà Dân Israel đã trải qua, như được thuật lại trong Sách Xuất hành, mời gọi chúng ta nhìn vào thực tại của thời đại chúng ta, được đánh dấu rõ ràng bằng hiện tượng di cư, như một thời điểm quyết định trong lịch sử để khẳng định lại không những đức tin của chúng ta vào một Thiên Chúa luôn gần gũi, nhập thể, di cư và tị nạn, mà còn vào phẩm giá vô hạn và siêu việt của mỗi con người. [1]

2. Những lời mà tôi bắt đầu không phải là một cấu trúc nhân tạo. Ngay cả một cuộc kiểm tra sơ bộ về học thuyết xã hội của Giáo hội cũng cho thấy rõ ràng rằng Chúa Giêsu Kitô là Emmanuel đích thực (x. Mt 1:23); Người không sống tách biệt khỏi kinh nghiệm khó khăn khi bị trục xuất khỏi quê hương của mình vì nguy cơ đe dọa tính mạng sắp xảy ra, và khỏi kinh nghiệm phải lánh nạn trong một xã hội và một nền văn hóa xa lạ với mình. Con Thiên Chúa, khi trở thành con người, cũng đã chọn sống bi kịch của sự di cư. Tôi muốn nhắc lại, trong số những điều khác, những lời mà Đức Giáo Hoàng Piô XII đã mở đầu Tông hiến về Chăm sóc Người di cư, được coi là “Đại hiến chương” của tư tưởng của Giáo hội về vấn đề di cư:

“Gia đình Nazareth lưu vong, Chúa Giêsu, Mẹ Maria và Thánh Giuse, những người di cư ở Ai Cập và những người tị nạn ở đó để thoát khỏi cơn thịnh nộ của một vị vua vô đạo, là hình mẫu, là tấm gương và là niềm an ủi của những người di cư và hành hương ở mọi thời đại và quốc gia, của tất cả những người tị nạn ở mọi hoàn cảnh, những người bị bách hại hoặc cần thiết, buộc phải rời bỏ quê hương, gia đình thân yêu và những người bạn thân thiết để đến những vùng đất xa lạ.” [2]

3. Tương tự như vậy, Chúa Giêsu Kitô, yêu thương mọi người bằng tình yêu phổ quát, giáo dục chúng ta về sự công nhận vĩnh viễn phẩm giá của mọi con người, không có ngoại lệ. Trên thực tế, khi chúng ta nói về “phẩm giá vô hạn và siêu việt”, chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng giá trị quyết định nhất mà con người sở hữu vượt qua và duy trì mọi em xét pháp lý khác có thể được thực hiện để điều chỉnh cuộc sống trong xã hội. Do đó, tất cả các tín hữu Ki-tô giáo và những người có thiện chí được kêu gọi xem xét tính hợp pháp của các chuẩn mực và chính sách công theo quan điểm về phẩm giá của con người và các quyền cơ bản của họ, chứ không phải ngược lại.

4. Tôi đã theo dõi sát sao cuộc khủng hoảng lớn đang diễn ra ở Hoa Kỳ với việc khởi xướng một chương trình trục xuất hàng loạt. Lương tâm được hình thành đúng đắn không thể không đưa ra phán đoán phê phán và bày tỏ sự không đồng tình với bất cứ biện pháp nào ngầm hoặc công khai xác định tình trạng bất hợp pháp của một số người di cư là tội phạm. Đồng thời, người ta phải công nhận quyền của một quốc gia trong việc tự vệ và giữ cho cộng đồng an toàn khỏi những kẻ đã phạm tội bạo lực hoặc nghiêm trọng khi ở trong nước hoặc trước khi đến. Nói như vậy, hành động trục xuất những người trong nhiều trường hợp đã rời bỏ quê hương của họ vì lý do cực kỳ nghèo đói, bất ổn, bóc lột, đàn áp hoặc môi trường xuống cấp nghiêm trọng, làm tổn hại đến phẩm giá của nhiều người đàn ông và phụ nữ, và của toàn bộ gia đình, và đặt họ vào tình trạng dễ bị tổn thương và không có khả năng tự vệ.

5. Đây không phải là vấn đề nhỏ: một quy tắc pháp luật đích thực được xác minh chính xác trong cách đối xử tôn trọng mà tất cả mọi người xứng đáng được hưởng, đặc biệt là những người nghèo nhất và bị thiệt thòi nhất. Lợi ích chung thực sự được thúc đẩy khi xã hội và chính phủ, với sự sáng tạo và tôn trọng nghiêm ngặt quyền của tất cả mọi người — như tôi đã khẳng định trong nhiều lần — chào đón, bảo vệ, thúc đẩy và hòa nhập những người yếu đuối, không được bảo vệ và dễ bị tổn thương nhất. Điều này không cản trở việc phát triển một chính sách điều chỉnh di cư có trật tự và hợp pháp. Tuy nhiên, sự phát triển này không thể diễn ra thông qua đặc quyền của một số người và sự hy sinh của những người khác. Những gì được xây dựng trên cơ sở vũ lực, chứ không phải trên sự thật về phẩm giá bình đẳng của mọi con người, bắt đầu tồi tệ và sẽ kết thúc tồi tệ.

6. Người Kitô hữu biết rất rõ rằng chỉ khi khẳng định phẩm giá vô hạn của tất cả mọi người thì bản sắc của chúng ta với tư cách là những con người và cộng đồng mới đạt đến sự trưởng thành. Tình yêu Kitô giáo không phải là sự mở rộng đồng tâm của các lợi ích mà từng chút một mở rộng ra những người và nhóm khác. Nói cách khác: con người không chỉ là một cá nhân, tương đối rộng mở, với một số tình cảm nhân đạo! Con người là một chủ thể có phẩm giá, thông qua mối quan hệ cấu thành với tất cả mọi người, đặc biệt là với những người nghèo nhất, có thể dần dần trưởng thành trong bản sắc và ơn gọi của mình. Trật tự yêu thương [Ordo amoris] thực sự cần được thúc đẩy là điều mà chúng ta khám phá ra bằng cách liên tục suy gẫm về dụ ngôn “Người Samaritanô nhân hậu” (x. Lc 10:25-37), nghĩa là bằng cách suy gẫm về tình yêu xây dựng một tình huynh đệ mở ra cho tất cả mọi người, không trừ ai. [3]

7. Nhưng lo lắng về bản sắc cá nhân, cộng đồng hoặc quốc gia, ngoài những xem xét này, dễ dàng đưa ra một tiêu chuẩn ý thức hệ làm méo mó đời sống xã hội và áp đặt ý chí của kẻ mạnh nhất làm tiêu chuẩn của chân lý.

8. Tôi ghi nhận những nỗ lực quý báu của anh em, các giám mục thân mến của Hoa Kỳ, khi anh em làm việc chặt chẽ với những người di cư và tị nạn, công bố Chúa Giêsu Kitô và thúc đẩy các quyền cơ bản của con người. Thiên Chúa sẽ ban thưởng xứng đáng cho tất cả những gì anh em làm để bảo vệ và bênh vực những người bị coi là kém giá trị, kém quan trọng hoặc kém nhân tính!

9. Tôi khuyên nhủ tất cả các tín hữu của Giáo Hội Công Giáo, và tất cả những người nam và nữ thiện chí, không đầu hàng trước những câu chuyện phân biệt đối xử và gây ra đau khổ không cần thiết cho những người anh chị em di cư và tị nạn của chúng ta. Với lòng bác ái và sự sáng suốt, tất cả chúng ta được kêu gọi sống trong tình đoàn kết và tình huynh đệ, xây dựng những cây cầu đưa chúng ta lại gần nhau hơn, tránh những bức tường ô nhục và học cách hiến dâng cuộc sống của mình như Chúa Giêsu Kitô đã hiến dâng cuộc sống của Người để cứu rỗi tất cả mọi người.

10. Chúng ta hãy cầu xin Đức Mẹ Guadalupe bảo vệ những cá nhân và gia đình đang sống trong sợ hãi hoặc đau khổ vì di cư và/hoặc bị trục xuất. Xin “Virgen morena”, người biết cách hòa giải các dân tộc khi họ còn thù địch, ban cho tất cả chúng ta được gặp lại nhau như anh chị em, trong vòng tay của Mẹ, và do đó tiến thêm một bước trong việc xây dựng một xã hội huynh đệ hơn, bao gồm và tôn trọng phẩm giá của tất cả mọi người.

Thân ái, Đức Phanxicô Từ Vatican, ngày 10 tháng 2 năm 2025
___________________________

[1] X. Bộ Giáo lý Đức tin, Tuyên bố Dignitas infinita về phẩm giá con người, ngày 2 tháng 4 năm 2024.

[2] Đức Piô XII, Tông hiến Exsul Familia, 1 tháng 8 năm 1952: “Exsul Familia Nazarethana Iesus, Maria, Ioseph, cum ad Aegyptum emigrans tum in Aegypto profuga impii regis iram aufugiens, typus, exemplar et praesidium exstat omnium quorumlibet temporum et locorum emigrantium, peregrinorum ac profugorum omne chi, qui, vel metu sự bức hại vel egestate compulsi, patrium locum suavesque parentes et propinquos ac dulces amicos derelinquere coguntur et Aliena petere.”

[3] Xem. Phanxicô, Thông điệp Fratelli tutti, ngày 3 tháng 10 năm 2020.​